Akıllı Kartlar (Smart Cards)
Plastik kart teknolojisinin ulaştığı son nokta şeklinde nitelendirilen akıllı
kartlar; çip kart, akıllı kart, bellek kartı, elektronik cüzdan, değer
yüklenebilen kart, akıllı para, entegre devre kart gibi çok farklı isimlerle
anılmaktadırlar. Teknolojik gelişmede devrim yaratabilecek derecede öneme
sahip olan bu kartlar, manyetik bantlı tüm kartlara alternatif olarak icat
edilmiş olup, yeni bin yılda en çok kullanılacak plastik kartlar olacaktırlar.
Akıllı kart, üzerinde manyetik bant yerine yarı iletken çipler taşıyan plastik
kart olarak tanımlanabilir. Kartlara akıllı denilmesinin sebebi üzerine
yerleştirilen bir pul büyüklüğündeki bu çiptir. Bu mekanizma sayesinde kart,
herhangi bir yerde alışveriş yapılırken kullanıldığında işlem yapıp
yapmayacağına karar verir. Bu kartlarla işlemler daha hızlı, daha güvenli ve
çok amaçlı yapılabilmektedir.
Hafızasında kişiye ait kimlik ve banka hesap bilgilerinin bulunduğu bu kartlar
gerek ülkemizde gerekse de dünyanın birçok yerinde alışveriş dahil her türlü
ödemede kullanılmaya başlanmıştır.
I-Akıllı Kart KavramıFarklı isimlerle anılan ve çok değişik amaçlarla kullanılan akıllı kartların
tamamında bulunan ortak özellik, kart üzerinde küçük bilgisayar niteliği
taşıyan bir mikro çipin bulunmasıdır. Akıllı kartlar görünüş olarak manyetik
bantlı plastik kartlarla aynı boyutlardadır.
Akıllı kart, içine bir mikro çip yerleştirilmiş olan plastik banka kartıdır. Bu çip,
muhtelif şekildeki bilgileri işleyebilmekte ve bu nedenle değişik sektörlerde
farklı şekillerde kullanılabilmektedir. Finansal kuruluşlar akıllı kartları
müşterilerinin faydalanması için uyarlamaktadırlar. Çok çeşitli türde veriyi
saklayabilen ve işleyebilen akıllı karta yerleştirilen çipte 1 ile 32 kilobyte
arasında hafıza ve ROM üzerine yazılmış bir işletim sistemine sahip mikro
işlemci bulunmaktadır.
Akıllı kartlarda kullanılan bir pul büyüklüğündeki yarı iletken mikro çipler,
dünyada en kolay bulunan elementlerden biri olan kumdan üretilmektedir.
İnsanlığın geçmişinde ona güç veren çelik ve kömürün yerine, geleceğimizin
zaferleri kumdan yapılan silikon sayesinde kazanılacaktır. Ancak bu çipin
üretim süreci uzun ve maliyetli bir çalışmayı gerektirmektedir. Yerin
derinliklerinden çıkarılan ve dünya yüzeyinin yüzde 28’ini oluşturan Quartz
madeni, bir dizi kimyasal işlemden sonra silikon haline getirilmektedir.
Silikon saf hale getirilmek için 2 bin 593 Fahrenheit derecede sıvı hale
getirilerek distile edilmekte ve erimiş silikona eklenen bir monokristal
çekirdeği sayesinde yeni bir kristal oluşturulmaktadır. Birkaç gün içinde
yavaş yavaş oluşan bu kristalden 5 metre uzunluğunda bir silikon parça elde
edilerek, çapına göre 8 ile 16 bin dolar arasında değere sahip bu parçadan
binlerce çip üretilmektedir.
Akıllı kart, günümüzün plastik ödeme kartlarının evriminde gelinecek doğal
aşamadır. Her bir akıllı kartta, çok farklı işlevleri yerine getirebilmesi için
entegre devre çip bulunmaktadır. Bu sayede, bir akıllı karta sahip olmak ile
cüzdanda bir bilgisayara sahip olmak aynı anlama gelmektedir.
Akıllı kartlar sayesinde tüketiciler seyahatlerinde çok değişik türdeki ülke
paralarını taşıyabilme imkanına, her zaman ve her yerde İnternet üzerinden
alışveriş yapabilme, toplu taşımacılık ve kamuya açık telefonlardan görüşme
yapma olanaklarına sahip olabilmekte, ayrıca geleneksel kredi ve banka
kartlarının fonksiyonlarını bu kartlarla yerine getirebilmektedirler.
Akıllı kartlar, bugün dünyada toplu taşımacılık, sağlık, sigorta,
telekomünikasyon ve elektronik cüzdan alanlarında kullanılmaktadır.
İçerisinde kişiye ait kimlik ve banka hesap bilgilerinin yer aldığı hafıza
çipleriyle alışveriş dahil her türlü ödemede kullanılabilen akıllı kartların çok
yakın gelecekte manyetik bantlı kartların yerine kullanılacağı tartışılmaz bir
gerçektir. Bu kartlar, alışverişlerde, perakende satış noktalarında ve akla
gelebilecek hemen her alanda kullanıcıların para taşıma zorunluluğunu
ortadan kaldırmaktadır. Sağlık alanında, akıllı kartlardan hasta kayıtlarının
tutulmasında yararlanılmaktadır. Kartın üzerinde bulunan mikro çip, insanın
yaşayabileceği her türlü doğa koşuluna dayanabilecek yapıdadır.
Akıllı kartlar, manyetik bantlı kartlara göre oldukça pahalıdır. Bir manyetik
bantlı kartın bedeli 40 sent civarında iken akıllı kartların bedeli daha
yüksektir.
Akıllı kartlara akıllı olma özelliğini veren ve kart üzerine yerleştirilen mikro
çip, kartın kaybolması ya da çalınması durumunda kullanılan şifreleme
teknikleri ve kartın hafızasına yüklenmiş kişiye ait kimlik bilgileri ile kişinin
dijital imzası sayesinde kartın başkaları tarafından kullanılmasına olanak
tanımamaktadır.
Günümüzde en yaygın kullanılan akıllı kart uygulamaları; kredi kartı, debit
kart, elektronik para, promosyon programları, elektronik bilet, güvenli kimlik
belirleme, sürücü belgesi ve sağlık kayıtlarına ilişkin uygulamalardır. Akıllı
kartlar yukarıda da belirtildiği gibi kredi kartı veya banka kartı olarak da
kullanılabilmektedirler.