Yapay zeka (AI) ile ilgili bir sözleşmeye ilişkin nihai müzakerelerin Pazartesi günü Strazburg'daki Avrupa Konseyi'nde başlaması planlanıyor. Gözlemcilere göre bu, AB'nin daha ayrıntılı AI düzenlemesini tamamlayan, kilit teknolojiye ilişkin yasal olarak bağlayıcı ilk uluslararası anlaşmadır. Müzakere masasında Avrupa devletlerinin yanı sıra ABD, Japonya ve Kanada gibi ilişkili üyeler de oturuyor. Prensip olarak planlanan anlaşma, insan haklarını, demokrasiyi ve hukukun üstünlüğünü yapay zekanın zararlı etkilerinden korumayı amaçlıyor. Ancak sivil toplum kuruluşları, projenin imzacı devletlere, özellikle de biyometrik kitlesel gözetleme söz konusu olduğunda, serbestlik tanıyacağından korkuyor.
Reklamcılık
Tökezleyen engel: Sözleşmenin mevcut taslağı, iç güvenlik ve savunma alanlarında geniş istisnalar için çeşitli maddeler öngörmektedir. Bir “A Seçeneği”, “Bir Tarafın, temel ulusal güvenlik çıkarlarını korumak amacıyla yapay zeka sistemlerinin tasarımı, geliştirilmesi, konuşlandırılması veya hizmetten alınması konusunda bu Anlaşmayı uygulamak zorunda olmadığını” söylüyor. Örneğin, yabancı istihbarat servisleri ve karşı istihbaratla ilgili faaliyetler, “geçerli uluslararası hukuka uygun olarak” yürütülmesi koşuluyla engellenmemelidir. Kamusal alanlarda otomatik yüz tanıma, yapay zeka sınır koruması veya sosyal medya profillerinin taranması gibi tartışmalı teknolojiler bu şekilde geliştirilebilir ve kullanılabilir.
AlgorithmWatch, Access Now, Avrupa Sivil Özgürlükler Birliği, Load, Açık Haklar Grubu, Panoptykon Vakfı ve Wikimedia gibi 90'ı aşkın sivil haklar örgütünün yanı sıra önde gelen akademisyen Sturm'dan oluşan bir ittifak bu plana karşı çıkıyor. Salı günü Avrupa Konseyi'ne yazdıkları açık mektupta, “Hiçbir şey uluslararası, Avrupa ve ulusal hukukta yer alan ve genellikle bu alanlarda geçerli olan koruyucu önlemlerin koşulsuz terk edilmesini haklı gösteremez.” uyarısında bulundular. Her durumda, müzakerecilerin ilgili genel istisnaları reddetmesi gerekecektir.
Şirketlere de bedava bilet
İmzacıların ikinci endişesi: Taslakta, sözleşmenin teknoloji şirketlerine uygulanmaması gerektiğine dair seçenekler yer alıyor. Alternatif olarak, katılımcı devletler bu şirketleri muaf tutmak için geniş bir alan ayırmak istiyor. Dilekçenin yazarları, “Bu, bu şirketlere açık çek verilmesiyle sonuçlanacaktır” diye şikayette bulundular. AlgorithmWatch'un siyasi uzmanı Angela Müller, yapay zekayı şirket çıkarlarına göre geliştirmek ve kullanmak için böylesine serbest bir geçiş göz önüne alındığında “tehlikeli bir sinyalden” bahsediyor. Müzakere yapan devletler, “Yapay zekanın birkaç şirketin çıkarlarına değil, insanlığın çıkarlarına hizmet etmesini” sağlamalıdır.
Sivil haklar aktivistleri, siyasi karar vericilerin ciddi eksiklikleri düzeltmek ve AI Sözleşmesini temel haklarla yeniden düzenlemek için yalnızca küçük bir zaman aralığına sahip olduğu konusunda uyarıyor. Müzakerecilerin girişimin köklerine dönmeleri gerekiyor. Bunlar 2019'a kadar uzanıyor. O zamanlar odak noktası, “algoritmaların şeffaflığı” gibi temel terimleri tanımlayan ve standartlaştıran ve sonuçta uluslararası alanda uygulanabilir olan uluslarüstü kurallar üzerindeydi. Uyarılardan biri, nasıl uygulandığına bağlı olarak, otomatik yüz tanımanın insan onuruna bir saldırı olabileceği yönündeydi. Prensip olarak, sözleşme belirli bir sektörle sınırlı kalmamalı, yatay gereklilikleri belirlemelidir. Etkilenenler, haklarının ihlali konusunda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne şikayette bulunabilir.
(olb)
Haberin Sonu
Reklamcılık
Tökezleyen engel: Sözleşmenin mevcut taslağı, iç güvenlik ve savunma alanlarında geniş istisnalar için çeşitli maddeler öngörmektedir. Bir “A Seçeneği”, “Bir Tarafın, temel ulusal güvenlik çıkarlarını korumak amacıyla yapay zeka sistemlerinin tasarımı, geliştirilmesi, konuşlandırılması veya hizmetten alınması konusunda bu Anlaşmayı uygulamak zorunda olmadığını” söylüyor. Örneğin, yabancı istihbarat servisleri ve karşı istihbaratla ilgili faaliyetler, “geçerli uluslararası hukuka uygun olarak” yürütülmesi koşuluyla engellenmemelidir. Kamusal alanlarda otomatik yüz tanıma, yapay zeka sınır koruması veya sosyal medya profillerinin taranması gibi tartışmalı teknolojiler bu şekilde geliştirilebilir ve kullanılabilir.
AlgorithmWatch, Access Now, Avrupa Sivil Özgürlükler Birliği, Load, Açık Haklar Grubu, Panoptykon Vakfı ve Wikimedia gibi 90'ı aşkın sivil haklar örgütünün yanı sıra önde gelen akademisyen Sturm'dan oluşan bir ittifak bu plana karşı çıkıyor. Salı günü Avrupa Konseyi'ne yazdıkları açık mektupta, “Hiçbir şey uluslararası, Avrupa ve ulusal hukukta yer alan ve genellikle bu alanlarda geçerli olan koruyucu önlemlerin koşulsuz terk edilmesini haklı gösteremez.” uyarısında bulundular. Her durumda, müzakerecilerin ilgili genel istisnaları reddetmesi gerekecektir.
Şirketlere de bedava bilet
İmzacıların ikinci endişesi: Taslakta, sözleşmenin teknoloji şirketlerine uygulanmaması gerektiğine dair seçenekler yer alıyor. Alternatif olarak, katılımcı devletler bu şirketleri muaf tutmak için geniş bir alan ayırmak istiyor. Dilekçenin yazarları, “Bu, bu şirketlere açık çek verilmesiyle sonuçlanacaktır” diye şikayette bulundular. AlgorithmWatch'un siyasi uzmanı Angela Müller, yapay zekayı şirket çıkarlarına göre geliştirmek ve kullanmak için böylesine serbest bir geçiş göz önüne alındığında “tehlikeli bir sinyalden” bahsediyor. Müzakere yapan devletler, “Yapay zekanın birkaç şirketin çıkarlarına değil, insanlığın çıkarlarına hizmet etmesini” sağlamalıdır.
Sivil haklar aktivistleri, siyasi karar vericilerin ciddi eksiklikleri düzeltmek ve AI Sözleşmesini temel haklarla yeniden düzenlemek için yalnızca küçük bir zaman aralığına sahip olduğu konusunda uyarıyor. Müzakerecilerin girişimin köklerine dönmeleri gerekiyor. Bunlar 2019'a kadar uzanıyor. O zamanlar odak noktası, “algoritmaların şeffaflığı” gibi temel terimleri tanımlayan ve standartlaştıran ve sonuçta uluslararası alanda uygulanabilir olan uluslarüstü kurallar üzerindeydi. Uyarılardan biri, nasıl uygulandığına bağlı olarak, otomatik yüz tanımanın insan onuruna bir saldırı olabileceği yönündeydi. Prensip olarak, sözleşme belirli bir sektörle sınırlı kalmamalı, yatay gereklilikleri belirlemelidir. Etkilenenler, haklarının ihlali konusunda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne şikayette bulunabilir.
(olb)
Haberin Sonu