Çocukluk periyodunda kronik hastalıkların haricinde birfazlaca sebepten dolayı öksürük tetiklenebilir. Öksürük kesici ilaçları kullanarak öksürüğü kesmek yerine niçinini anlayıp ona yönelik tedavi uygulanmalıdır. Sinüzit, bademcik iltihabı, hatta orta kulak enfeksiyonu, köpek havlaması biçiminde gelişen larenjit (krup), mide reflüsü öksürüğe niye olabilir. 2 haftadan uzun süren, gece uyandıran öksürükler ve kanlı balgam durumunda kesinlikle hastaneye başvurulmalıdır.
Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Kısmından Dr. Öğr. Üyesi Yeliz Öz, öksürüğün akciğerlerin bir savunma düzeneği olduğunu belirterek ailelere değerli ikazlarda bulundu.
ÖKSÜRÜK AKCİĞER DIŞI niçinLERLE OLUŞABİLİR
Dr. Öğr. Üyesi Öz, öksürüğün aslında akciğerlerin bir savunma düzeneği olduğunu belirterek “Kendisi bir hastalık değil, bir hastalık yahut durumun habercisidir. O yüzden öksürük kesici ilaçları kullanarak öksürüğü kesmek değil, niçinini anlayıp ona yönelik tedavi vermek uygun olandır. Öksürük akciğer ve akciğer dışı niçinlerle oluşabilir. En sık sebeplerin başında sıradan viral üst teneffüs yolu enfeksiyonları (nezle) gelir. Bu durumda muayenede akciğer sesleri olağandır. Ateş ekseriyetle yok yahut hafifçetir. Öksürüğe şeffaf burun akıntısı, burun tıkanıklığı ve hapşırık eşlik eder. Öksürüğe sebep virüsün oluşturduğu rahatsızlık (irritasyon) ve/veya oluşan burun akıntılarının genizden aşağı inerek öksürüğü uyarmasıdır. Burnu açık tutmaya çalışmak, odayı nemlendirmek, 6 yaşından büyük çocuklarda geniz akıntısı azaltan ilaçları kullanmak, 1 yaş üstü bebeklerde bitkisel çay ve dayanakları kullanmak öksürüğün rahatlamasına yardımcı olabilir.” diye konuştu.
KÖPEK HAVLAMASI HALİNDEKİ ÖKSÜRÜĞE DİKKAT
Sinüzit, bademcik iltihabı hatta orta kulak enfeksiyonu sırasında da öksürük oluşabildiğine değinen Dr. Öğr. Üyesi Öz, şu biçimde devam etti: “Bu hastalıklar akciğer dışı öksürük niçinleri içindedır. Akciğer sesleri bu hastalıklarda ekseriyetle olağandır. Sinüzitte öksürük çoklukla sabah birinci kalkmada ve akşam yatağa girildiği vakitte olur. Geriye olan sinüs akıntılarının yer değiştirmesi bilhassa bu vakit içinderda öksürük oluşturur. Öksürük şiddetli olduğunda bebek ve çocuklarda kusmada eşlik edebilir. Akciğerle ilgili sebeplerden bronşiolit bilhassa süt çocuklarında öksürüğün en önemli sebepleri içindedır. Bu hastalıkta çoklukla virüslere bağlı olarak bronşiol denen minik ve en uçtaki hava yollarında daralma ve bunun kararında nefes verirken duyulan ıslık sesine misal ses işitilir. Bu ses yavaşça olduğunda dışarıdan anlaşılmaz. Hekim muayenesi sırasında duyulur. Daralma fazla olduğunda ise dışarıdan duyulacak biçimdedir. Hastalığın şiddetine bağlı olarak yavaşça öksürükten, nefes darlığı oluşturacak ağır, uykudan uyandıran öksürüğe kadar geniş bir yelpazede öksürük işitilebilir. Larenjit (krup) de çocukluk çağında öksürük niçinleri içindedır. Bu hastalıkta ses telleri virüslerle tutulur ve tipik ‘köpek havlaması’ diye tabir ettiğimiz öksürük sesi duyulur. kimi vakit yavaşça kimi vakit de nefes darlığı oluşturacak biçimde ağır öksürük ve buna bağlı kusma oluşturabilir.”
KORONAVİRÜS, BRONŞİT, ZATÜRRE, BOĞMACA
Dr. Öğr. Üyesi Yeliz Öz, koronavirüsün de öksürük yapabildiğini belirterek, “Öksürük tipi, sıklığı ve hali şahıstan bireye farklılık gösterebilir. Bronşit ve zatürre de bilhassa balgamlı öksürük yapan sebeplerdendir. Bu hastalıklarda ekseriyetle yüksek ateş de eşlik eder. Enfeksiyonun şiddetine bakılırsa nefes kuvvetliğü, suratı nefes alma ve terleme de bulunabilir. Gündüz ve gece öksürük farkı çoklukla yoktur. Boğmacada tipik öksürüğünü duyduğumuzda akla gelen hastalıklar içindedır. Boğmaca bebeklerde 2. aydan itibaren aşılanmaya başlanılan bir bakteriyel hastalıktır. 2-4-6-18. aylarda ve okul öncesi 4’üncü yaşta yapılan karma aşıların ortasında boğmaca aşısı bulunur. Bilhassa aşı dozlarının çabucak hemen tamamlanmadığı küçük bebek ve çocuklarda boğmacada öksürük yapan sebeplerin içinde saptanabilir. Öncesinde yaptığı yavaşça nezle bulgularının ardından başlayan nöbet formunda öksürük krizleri arka arda dakikalar boyunca sürebilir, bebek/çocuk bu sırada ağır öksürükten nefes alamadığından morarabilir, öksürük bitişinin ardından derin nefes almaya çalışırken horoz sesine benzeri bir ses duyulabilir.” tabirlerini kullandı.
ÇOK PAKLIK VE GEREKSİZ ANTİBİYOTİK ALERJİYİ TETİKLİYOR
Öksürük yapan enfeksiyon dışı niçinlerin başında ise alerjinin geldiğine dikkati çeken Dr. Öğr. Üyesi Öz, “Çağımızda fazla ve gereksiz antibiyotik kullanması, kimyasal hijyen materyallerinin fazla kullanması, çok paklık ve titizlik niçiniyle çocuğun hiç mikroba maruz kalmaması ve hava kirliliği üzere niçinlerle alerjik hastalıklar artmıştır. Sevindirici olan bunların büyük kısmının ergenliğe kadarki periyot ortasında geçiyor yahut hafifçeliyor oluşudur. Öksürüğün 2 haftadan uzun sürmesi, geçip bir süre daha sonra bir daha yinelaması, ailede alerji hikayesi bulunması üzere durumlar bize alerjik öksürüğü düşündürür. Bu tip öksürükler bilhassa mevsim geçişlerinde, alerjen olunan husus ile temas daha sonrasında (ev tozu, polen, parfüm, kedi köpek tüyü, yün vb.) ortaya çıkar. Ekseriyetle kuru karakterde, kimi vakit şeffaf yapışkan nitelikte balgam eşlik eden, geceleri çoğalan, gündüz ise hareket edip terledikçe artan öksürük halinde kendini gösterir. Uygun tedavilerle denetim altına alınır.” değerlendirmesinde bulundu.
MİDE REFLÜSÜ DE ÖKSÜRÜĞE niye OLABİLİR
Dr. Öğr. Üyesi Yeliz Öz, şu biçimde devam etti: “Akciğer dışı öksürük sebeplerinin içinde bir daha sık gördüğümüz öbür bir durum da gastroözefageal reflü (mide reflüsü) hastalığıdır. Yenidoğan periyodundan ergenliğe kadar tüm yaş kümelerinde görülebilen bu durum kimi vakit gözden kaçabilir. Öksürük burada da alerjide olduğu üzere uzun periyodiktir. Bilhassa beslenme daha sonrasında oluşan öksürük, ağza besinlerin geri gelmesi, kimi vakit kusma, ağızda bilhassa sabahları berbat koku, kimi vakit ise bunlar olmayıp yalnızca uzamış ses kısıklığı şikayeti ile reflü tanısı alan hastalar bulunur. Yenidoğan ve bebeklik periyodunda yemek borusu ve mide içindeki kısmın fizyolojik yetersizliği; içilen sütün geğirme, alt değiştirme için yere düz yatırma yahut tutuş esnasında göbeğe yapılan baskı ile kolay kolay ağza geri gelmesine niye olur. Bu durum öksürüğü de tetikler. Bebek/çocuk kimi vakit kusar, kimi vakit de kusmaz ancak yüzünü ekşitir ve yutkunma hareketi yapar. Bu fizyolojik reflü durumu ekseriyetle 9-12 ay ortası bizatihi düzelir. Çok az durumda ilaçla tedavisi yapılır. Yatış konumunu reflü yatakları ile düzeltmek, az ve sık beslemek ilaçsız yapılabilecek önlemlerdir. Reflü yatağında maksat bilhassa beslenme daha sonrası bebeğin 45 derece kadar açı ile yüzüstü yatmasını sağlayarak reflüyü azaltmaktır. Bu yatış durumu gece önerilmez. Gündüz saatlerinde ebeveyn denetiminde iken önerilir. Daha büyük çocuklarda ise kızartmalar ve yağlı yiyeceklerle salça, domates yahut ketçaplı yiyecekler, baharatlar, gazlı içecekler, çikolata üzere kakaolu besinler, kahve ve çocukların indirekt olarak maruz kaldığı sigara dumanı reflüyü tetikler. Bu durumda ise bu besinlerden uzaklaşmak ve gerektiğinde mideyi rahatlatan ilaçlar önerilir.”
3 YAŞINDAN KÜÇÜKLERE KURUYEMİŞ BÜTÜN OLARAK VERİLMEMELİ
Akciğere yabancı cisim kaçmasının da öksürük sebebi olduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi Öz, “Bu durumda küçük kesimli oyuncak, düğme pil yahut kuru yemiş üzere sert ve küçük cisimlerin ağza alınması daha sonrası ani gelişen öksürük, tıkanma, morarma şikayeti oluşur. bu biçimde bir durumda -emin olunmasa dahi- acil olarak hastaneye başvurmak gerekir. Burada şunu hatırlatmak yeterli olacaktır. 3 yaş altı çocuklara kuruyemişler bütün halinde verilmemeli ve küçük kesimleri olan oyuncaklarla oynamaması sağlanmalıdır. 1 aydan küçük bebeklerde, 39 ve üstünde ateş ile birlikte olması, teneffüs suratında artış, süratli nefes alma ya da zorluk, hırıltılı nefes alma, dudaklarda morarma, halsizlik, emme ve beslenme sorunu oluşturan öksürükler de vakit kaybetmeden hastaneye başvurulmalı. Ayrıyeten 2 haftadan uzun süren öksürükler, gece uykudan uyandıran öksürükler ve kanlı balgamlı öksürükler de hastaneye başvurulması gereken durumları oluşturur.” dedi.
Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Kısmından Dr. Öğr. Üyesi Yeliz Öz, öksürüğün akciğerlerin bir savunma düzeneği olduğunu belirterek ailelere değerli ikazlarda bulundu.
ÖKSÜRÜK AKCİĞER DIŞI niçinLERLE OLUŞABİLİR
Dr. Öğr. Üyesi Öz, öksürüğün aslında akciğerlerin bir savunma düzeneği olduğunu belirterek “Kendisi bir hastalık değil, bir hastalık yahut durumun habercisidir. O yüzden öksürük kesici ilaçları kullanarak öksürüğü kesmek değil, niçinini anlayıp ona yönelik tedavi vermek uygun olandır. Öksürük akciğer ve akciğer dışı niçinlerle oluşabilir. En sık sebeplerin başında sıradan viral üst teneffüs yolu enfeksiyonları (nezle) gelir. Bu durumda muayenede akciğer sesleri olağandır. Ateş ekseriyetle yok yahut hafifçetir. Öksürüğe şeffaf burun akıntısı, burun tıkanıklığı ve hapşırık eşlik eder. Öksürüğe sebep virüsün oluşturduğu rahatsızlık (irritasyon) ve/veya oluşan burun akıntılarının genizden aşağı inerek öksürüğü uyarmasıdır. Burnu açık tutmaya çalışmak, odayı nemlendirmek, 6 yaşından büyük çocuklarda geniz akıntısı azaltan ilaçları kullanmak, 1 yaş üstü bebeklerde bitkisel çay ve dayanakları kullanmak öksürüğün rahatlamasına yardımcı olabilir.” diye konuştu.
KÖPEK HAVLAMASI HALİNDEKİ ÖKSÜRÜĞE DİKKAT
Sinüzit, bademcik iltihabı hatta orta kulak enfeksiyonu sırasında da öksürük oluşabildiğine değinen Dr. Öğr. Üyesi Öz, şu biçimde devam etti: “Bu hastalıklar akciğer dışı öksürük niçinleri içindedır. Akciğer sesleri bu hastalıklarda ekseriyetle olağandır. Sinüzitte öksürük çoklukla sabah birinci kalkmada ve akşam yatağa girildiği vakitte olur. Geriye olan sinüs akıntılarının yer değiştirmesi bilhassa bu vakit içinderda öksürük oluşturur. Öksürük şiddetli olduğunda bebek ve çocuklarda kusmada eşlik edebilir. Akciğerle ilgili sebeplerden bronşiolit bilhassa süt çocuklarında öksürüğün en önemli sebepleri içindedır. Bu hastalıkta çoklukla virüslere bağlı olarak bronşiol denen minik ve en uçtaki hava yollarında daralma ve bunun kararında nefes verirken duyulan ıslık sesine misal ses işitilir. Bu ses yavaşça olduğunda dışarıdan anlaşılmaz. Hekim muayenesi sırasında duyulur. Daralma fazla olduğunda ise dışarıdan duyulacak biçimdedir. Hastalığın şiddetine bağlı olarak yavaşça öksürükten, nefes darlığı oluşturacak ağır, uykudan uyandıran öksürüğe kadar geniş bir yelpazede öksürük işitilebilir. Larenjit (krup) de çocukluk çağında öksürük niçinleri içindedır. Bu hastalıkta ses telleri virüslerle tutulur ve tipik ‘köpek havlaması’ diye tabir ettiğimiz öksürük sesi duyulur. kimi vakit yavaşça kimi vakit de nefes darlığı oluşturacak biçimde ağır öksürük ve buna bağlı kusma oluşturabilir.”
KORONAVİRÜS, BRONŞİT, ZATÜRRE, BOĞMACA
Dr. Öğr. Üyesi Yeliz Öz, koronavirüsün de öksürük yapabildiğini belirterek, “Öksürük tipi, sıklığı ve hali şahıstan bireye farklılık gösterebilir. Bronşit ve zatürre de bilhassa balgamlı öksürük yapan sebeplerdendir. Bu hastalıklarda ekseriyetle yüksek ateş de eşlik eder. Enfeksiyonun şiddetine bakılırsa nefes kuvvetliğü, suratı nefes alma ve terleme de bulunabilir. Gündüz ve gece öksürük farkı çoklukla yoktur. Boğmacada tipik öksürüğünü duyduğumuzda akla gelen hastalıklar içindedır. Boğmaca bebeklerde 2. aydan itibaren aşılanmaya başlanılan bir bakteriyel hastalıktır. 2-4-6-18. aylarda ve okul öncesi 4’üncü yaşta yapılan karma aşıların ortasında boğmaca aşısı bulunur. Bilhassa aşı dozlarının çabucak hemen tamamlanmadığı küçük bebek ve çocuklarda boğmacada öksürük yapan sebeplerin içinde saptanabilir. Öncesinde yaptığı yavaşça nezle bulgularının ardından başlayan nöbet formunda öksürük krizleri arka arda dakikalar boyunca sürebilir, bebek/çocuk bu sırada ağır öksürükten nefes alamadığından morarabilir, öksürük bitişinin ardından derin nefes almaya çalışırken horoz sesine benzeri bir ses duyulabilir.” tabirlerini kullandı.
ÇOK PAKLIK VE GEREKSİZ ANTİBİYOTİK ALERJİYİ TETİKLİYOR
Öksürük yapan enfeksiyon dışı niçinlerin başında ise alerjinin geldiğine dikkati çeken Dr. Öğr. Üyesi Öz, “Çağımızda fazla ve gereksiz antibiyotik kullanması, kimyasal hijyen materyallerinin fazla kullanması, çok paklık ve titizlik niçiniyle çocuğun hiç mikroba maruz kalmaması ve hava kirliliği üzere niçinlerle alerjik hastalıklar artmıştır. Sevindirici olan bunların büyük kısmının ergenliğe kadarki periyot ortasında geçiyor yahut hafifçeliyor oluşudur. Öksürüğün 2 haftadan uzun sürmesi, geçip bir süre daha sonra bir daha yinelaması, ailede alerji hikayesi bulunması üzere durumlar bize alerjik öksürüğü düşündürür. Bu tip öksürükler bilhassa mevsim geçişlerinde, alerjen olunan husus ile temas daha sonrasında (ev tozu, polen, parfüm, kedi köpek tüyü, yün vb.) ortaya çıkar. Ekseriyetle kuru karakterde, kimi vakit şeffaf yapışkan nitelikte balgam eşlik eden, geceleri çoğalan, gündüz ise hareket edip terledikçe artan öksürük halinde kendini gösterir. Uygun tedavilerle denetim altına alınır.” değerlendirmesinde bulundu.
MİDE REFLÜSÜ DE ÖKSÜRÜĞE niye OLABİLİR
Dr. Öğr. Üyesi Yeliz Öz, şu biçimde devam etti: “Akciğer dışı öksürük sebeplerinin içinde bir daha sık gördüğümüz öbür bir durum da gastroözefageal reflü (mide reflüsü) hastalığıdır. Yenidoğan periyodundan ergenliğe kadar tüm yaş kümelerinde görülebilen bu durum kimi vakit gözden kaçabilir. Öksürük burada da alerjide olduğu üzere uzun periyodiktir. Bilhassa beslenme daha sonrasında oluşan öksürük, ağza besinlerin geri gelmesi, kimi vakit kusma, ağızda bilhassa sabahları berbat koku, kimi vakit ise bunlar olmayıp yalnızca uzamış ses kısıklığı şikayeti ile reflü tanısı alan hastalar bulunur. Yenidoğan ve bebeklik periyodunda yemek borusu ve mide içindeki kısmın fizyolojik yetersizliği; içilen sütün geğirme, alt değiştirme için yere düz yatırma yahut tutuş esnasında göbeğe yapılan baskı ile kolay kolay ağza geri gelmesine niye olur. Bu durum öksürüğü de tetikler. Bebek/çocuk kimi vakit kusar, kimi vakit de kusmaz ancak yüzünü ekşitir ve yutkunma hareketi yapar. Bu fizyolojik reflü durumu ekseriyetle 9-12 ay ortası bizatihi düzelir. Çok az durumda ilaçla tedavisi yapılır. Yatış konumunu reflü yatakları ile düzeltmek, az ve sık beslemek ilaçsız yapılabilecek önlemlerdir. Reflü yatağında maksat bilhassa beslenme daha sonrası bebeğin 45 derece kadar açı ile yüzüstü yatmasını sağlayarak reflüyü azaltmaktır. Bu yatış durumu gece önerilmez. Gündüz saatlerinde ebeveyn denetiminde iken önerilir. Daha büyük çocuklarda ise kızartmalar ve yağlı yiyeceklerle salça, domates yahut ketçaplı yiyecekler, baharatlar, gazlı içecekler, çikolata üzere kakaolu besinler, kahve ve çocukların indirekt olarak maruz kaldığı sigara dumanı reflüyü tetikler. Bu durumda ise bu besinlerden uzaklaşmak ve gerektiğinde mideyi rahatlatan ilaçlar önerilir.”
3 YAŞINDAN KÜÇÜKLERE KURUYEMİŞ BÜTÜN OLARAK VERİLMEMELİ
Akciğere yabancı cisim kaçmasının da öksürük sebebi olduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi Öz, “Bu durumda küçük kesimli oyuncak, düğme pil yahut kuru yemiş üzere sert ve küçük cisimlerin ağza alınması daha sonrası ani gelişen öksürük, tıkanma, morarma şikayeti oluşur. bu biçimde bir durumda -emin olunmasa dahi- acil olarak hastaneye başvurmak gerekir. Burada şunu hatırlatmak yeterli olacaktır. 3 yaş altı çocuklara kuruyemişler bütün halinde verilmemeli ve küçük kesimleri olan oyuncaklarla oynamaması sağlanmalıdır. 1 aydan küçük bebeklerde, 39 ve üstünde ateş ile birlikte olması, teneffüs suratında artış, süratli nefes alma ya da zorluk, hırıltılı nefes alma, dudaklarda morarma, halsizlik, emme ve beslenme sorunu oluşturan öksürükler de vakit kaybetmeden hastaneye başvurulmalı. Ayrıyeten 2 haftadan uzun süren öksürükler, gece uykudan uyandıran öksürükler ve kanlı balgamlı öksürükler de hastaneye başvurulması gereken durumları oluşturur.” dedi.