NÖROBLASTOM
Nöroblastom periferal sempatik hudut sisteminin embriyonel tümörüdür. Çocuklarda üçüncü en sık görülen kanser tipidir. Tüm çocukluk çağı tümörlerinin %8ini oluşturur.Bir yaş altı bebeklerde en sık teşhis alan tümördür.Hastaların %90 ı beş yaş öncesinde teşhis alır.Görülme sıklığı erkek çocuklarda ve beyaz ırkta daha yüksektir.Tümör sempatik ganglion zincirinin bulunduğu uzunluğundan pelvise kadar her yerden ve adrenal medulladan gelişebilir. İleri derecede habaset gösterir ve hasabet derecesi evvelde kestirilemiyecek kadar farklı olabilir,dokusal yapısı malignden uygun huylu
tümör görünümüne dek farklılık gösterebilir. Resen gerileyerek yok olabildiğini gösteren yayınlar da vardır.
Genelde 0-10 yaş gurubunun hastalığıdır. En sık 18 ay-2 yaşları içinde görülür.Hastaların %90'ı 7-8 yaşına kadar teşhis almaktadır.
Yenidoğanda en sık görülen karın içi habis tümörüdür.Bu tümörler rabdomyosakom Ewing sarkom ve Hodgkin dışı lenfomalar üzere başka küçük hücreli tümörlere benzeri.
Prognoz doku yapısının tarifine nazaran değişir. Prognozu; tümördeki bağ dokusu ölçüsü, tümör hücrelerinin farklılaşma derecesi ve tümör hücrelerindeki mitoz (çoğalma) sayısı belirler.
Nöroblastomu başlatan genetik bozukluk bilinmemektedir.
Tümör sıklıkla karın içi art duvarında yer alır(%75).Bunun yaklaşık%50 si adrenal bezin medulla kesitinde ve %25 i omurilikten çıkan spinal ganglionlardan gelişir.Hastaların %20 sinde göğüs art duvarında ve %5inden azında ise boyun ve pelvisteki leğen kemiği boşluğunda oluştuğu görülür.
Belirti ve Bulguları:
Hastalar tümörün yerine, yayılımına kimi zamande salgıladıkları hormonun oluşturduğu belirtilere bağlı olarak çeşitli şikayetlerle tabibe başvurabilirler. Hastaların büyük çoğunluğu karında kitle şikayeti ile tabibe başvururlar.
Karın ağrısı, kilo kaybı, karında şişlik, ateş ve kansızlık tabloya eşlik edebilir. Tümörden salgılanan hormonlarla yüksek tansiyon olguların %25 inde gözlenir.Direkt karın grafisinde tümöral kitlede kanamaya bağlı kalsifikasyon görülür.Çocuklarda sık görülen ve karında kitle ile müracat eden Wilms (böbrek kökenli)tümörde ise genelde kalsifikasyon görülmez.
Göğüs art ve üst boşluğu yahut uzunluğundaki tümörler Horner Sendromu bulguları (göz kapağı düşüklüğü,gözde kanama) gösterirler.
Göğüs art duvarında görülen tümörlerde, teneffüs ezası, yutma kuvvetliğü üzere bulgular görülebilir.
Nöroblastomlar, etraf dokulara, direkt yayılabilrler. Lenf ve kan yolu ile yakın ve uzak bölgelere yayılım görülebilir. Tümör; Lenf bezelerini, karaciğeri, kemik iliği ve kemiğin korteksini tutabilir. Kemik metastasları sıklık sırasına göre uzun ve yassı kemikler (kafa tası kemikleri, omurga, leğen kemiği, kaburga ve iman tahtası kemiğidir). Yaygın kemik iliği tutulumlarında, trombosit azalması ve pıhtılaşma faktörlerinin bozulmasına bağlı kanamalar görülebilir.
Teşhis
Karın grafisi, bilgisayarlı tomoğrafi(BT) ve ultrasonografi, tabibi çarçabuk tanıya ve tümörün ne derece yayılmış olduğu bulgusuna gdolayır.
Kanda adrenalin, noradrenalin, DOPA ve 24 saatlik idrarda VMA seviyesi tespit edilmelidir.
Kemik iliği biyopsilerinde nöroblastoma has rozet formasyonu gözükebilirse de kesin teşhis tümör dokusundan alınan modülün mikroskopik incelemesi kararı konulabilir.
Tedavi
Nöroblastomun tedavi hal ve sonuçları teşhis konulduğunda tümörün yaygınlık derecesi ile ilgilidir.
Teşhis sırasında birtakım ölçütlere göre yapılan tümörün hangi klinik evrede olduğu tespit edilir.Çeşitli evreleme hallerinden en sık kullanılan Evans'in evrelemesidir.
Evans Evrelemesi:
1.EVRE: Tümör yalnız bir organ yahut yapıdadır. Tümüyle cerrahi olarak çıkartılabilir.
2.EVRE: Tümör köken aldığı organın dışına taşmış lakin beden orta çizgisini geçmemiştir. Komşu lenf bezleri tutulmuş olabilir. Tümör, komşu lenf bezleri ile birlikte çıkartılabilir.
3.EVRE: Tümör büyük, çoklukla orta çizgiyi geçmiştir. Birçok kere tam olarak çıkartılamaz. Geride tümör dokusu kalır. Karşı yandaki lenf bezleride tümörle tutulmuş olabilir.
4.EVRE: Uzak yayılım vardır. Kemik, etraf dokular, öteki organlar ve uzak lenf bezleri tutulmuş olabilir.
4-S EVRESİ: Bir yaşından küçük çocuklardaki uzak yayılımlı hastalığı belirtir. Karaciğer, deri, kemik iliği yayılımları vardır. Kemiğin korteksi (sert kısmı) tutulmamıştır.
Tedavi:
Tümörün evresine nazaran planlanır.
EVRE-1de tümör bütünü ile çıkartılmalıdır. Nöroblastom basitçe zedelenebilen yalancı bir kapsül ile sarıldığından cerrahi teşebbüs sırasında titiz davranılarak tümör dokusunun etrafa dağılmasına niye olunmamalıdır.
EVRE-2 evresindeki kitlelerin çoğunluğu büsbütün çıkartılabildiği üzere, bir kısmı geride kalabilir. Bu hastalarda tedavi kemoterapi ile sürdürülmelidir. Birfazlaca habis urda kemoterapi ile düzgün sonuçlar alınırken, nöroblastomalarda istenilen sonuca ulaşılamamıştır. Metastazlı hastaların % 40'ı kemoterapiye tam karşılık verirken, % 30'u ise hiç cevap vermemektedir.
EVRE-2 de ilaçlı tedavi kararı tümörde gerileme olursa, kalanının cerrahi olarak çıkartılması uygun olur. Bu esnada etraftaki lenf bezlerinden de örnekler alınarak tedavinin başarısı kıymetlendirilir.
EVRE-3 Nöroblastomlarda cerrahi teşebbüsün yanısıra, kemoterapi ve radyoterapi gerekir.
EVRE-4 tümörlerde ağır kemoterapi verilmelidir. Tesirli kemoterapinin akabinde küçülen tümöral kitlenin çıkartılmasına çalışılmalıdır. Gerektiğinde tümör yatağına radyoterapi uygulanabilir.
EVRE 4-S olan durumlarda yaygın karaciğer yayılımı olsa dahi asıl tümöral odağın çıkartılmasına uğraş edilmelidir. Tümoral kitle ne kadar fazlaca çıkartılırsa, kemoterapi ve radyoterapinin tesiri o kadar epeyce olacaktır. Kemik iliği tutulumu bulunan EVRE 4 S olaylarının EVRE 4 e dönüşüm mümkünlüğü bulundurduğundan kemoterapi verilmesi uygun olur.
sonuçları: Nörolastomlu bir yaşından küçük çocuklarda EVRE 1, 2, 4-S kademesindeki tümörlerde hastalığın gidişi bariz olarak düzgün, büyük çocuklarda Evre 3 ve 4 de berbattır.
Tümörün köken aldığı bölgede kıymetlidir. Servikal, mediastinal ve pelvik yerleşimli nöroblastomların klinik seyri retroperitoneal, paraspinal yahut adrenal yerleşimlilerden daha güzeldir.
Histopatolojik olarak matür olanlarda seyir daha uygundur. Hayat oranı %90 nın üzerindedir.
Kemoterapi ve radyoterapiye güzel karşılık vermeyen, yüksek riskli Nöroblastomlu olgularda; genelde indüksiyon kemoterapisini takiben, yüksek doz kemoterapi ve otolog kemik iliği yahut kök hücre nakli ile âlâ sonuçlar bildirilmektedir.
Nöroblastom biroldukça gelişmeye rağmen silinip atılması güç bir tümör olma özelliğini sürdürmektedir. Buna rağmen Nöroblastom ile ilgili yapılan biyolojik çalışmaların da tedavi için yeni genetik gayeler belirleyeceği ümit edilmektedir.
Nöroblastom periferal sempatik hudut sisteminin embriyonel tümörüdür. Çocuklarda üçüncü en sık görülen kanser tipidir. Tüm çocukluk çağı tümörlerinin %8ini oluşturur.Bir yaş altı bebeklerde en sık teşhis alan tümördür.Hastaların %90 ı beş yaş öncesinde teşhis alır.Görülme sıklığı erkek çocuklarda ve beyaz ırkta daha yüksektir.Tümör sempatik ganglion zincirinin bulunduğu uzunluğundan pelvise kadar her yerden ve adrenal medulladan gelişebilir. İleri derecede habaset gösterir ve hasabet derecesi evvelde kestirilemiyecek kadar farklı olabilir,dokusal yapısı malignden uygun huylu
tümör görünümüne dek farklılık gösterebilir. Resen gerileyerek yok olabildiğini gösteren yayınlar da vardır.
Genelde 0-10 yaş gurubunun hastalığıdır. En sık 18 ay-2 yaşları içinde görülür.Hastaların %90'ı 7-8 yaşına kadar teşhis almaktadır.
Yenidoğanda en sık görülen karın içi habis tümörüdür.Bu tümörler rabdomyosakom Ewing sarkom ve Hodgkin dışı lenfomalar üzere başka küçük hücreli tümörlere benzeri.
Prognoz doku yapısının tarifine nazaran değişir. Prognozu; tümördeki bağ dokusu ölçüsü, tümör hücrelerinin farklılaşma derecesi ve tümör hücrelerindeki mitoz (çoğalma) sayısı belirler.
Nöroblastomu başlatan genetik bozukluk bilinmemektedir.
Tümör sıklıkla karın içi art duvarında yer alır(%75).Bunun yaklaşık%50 si adrenal bezin medulla kesitinde ve %25 i omurilikten çıkan spinal ganglionlardan gelişir.Hastaların %20 sinde göğüs art duvarında ve %5inden azında ise boyun ve pelvisteki leğen kemiği boşluğunda oluştuğu görülür.
Belirti ve Bulguları:
Hastalar tümörün yerine, yayılımına kimi zamande salgıladıkları hormonun oluşturduğu belirtilere bağlı olarak çeşitli şikayetlerle tabibe başvurabilirler. Hastaların büyük çoğunluğu karında kitle şikayeti ile tabibe başvururlar.
Karın ağrısı, kilo kaybı, karında şişlik, ateş ve kansızlık tabloya eşlik edebilir. Tümörden salgılanan hormonlarla yüksek tansiyon olguların %25 inde gözlenir.Direkt karın grafisinde tümöral kitlede kanamaya bağlı kalsifikasyon görülür.Çocuklarda sık görülen ve karında kitle ile müracat eden Wilms (böbrek kökenli)tümörde ise genelde kalsifikasyon görülmez.
Göğüs art ve üst boşluğu yahut uzunluğundaki tümörler Horner Sendromu bulguları (göz kapağı düşüklüğü,gözde kanama) gösterirler.
Göğüs art duvarında görülen tümörlerde, teneffüs ezası, yutma kuvvetliğü üzere bulgular görülebilir.
Nöroblastomlar, etraf dokulara, direkt yayılabilrler. Lenf ve kan yolu ile yakın ve uzak bölgelere yayılım görülebilir. Tümör; Lenf bezelerini, karaciğeri, kemik iliği ve kemiğin korteksini tutabilir. Kemik metastasları sıklık sırasına göre uzun ve yassı kemikler (kafa tası kemikleri, omurga, leğen kemiği, kaburga ve iman tahtası kemiğidir). Yaygın kemik iliği tutulumlarında, trombosit azalması ve pıhtılaşma faktörlerinin bozulmasına bağlı kanamalar görülebilir.
Teşhis
Karın grafisi, bilgisayarlı tomoğrafi(BT) ve ultrasonografi, tabibi çarçabuk tanıya ve tümörün ne derece yayılmış olduğu bulgusuna gdolayır.
Kanda adrenalin, noradrenalin, DOPA ve 24 saatlik idrarda VMA seviyesi tespit edilmelidir.
Kemik iliği biyopsilerinde nöroblastoma has rozet formasyonu gözükebilirse de kesin teşhis tümör dokusundan alınan modülün mikroskopik incelemesi kararı konulabilir.
Tedavi
Nöroblastomun tedavi hal ve sonuçları teşhis konulduğunda tümörün yaygınlık derecesi ile ilgilidir.
Teşhis sırasında birtakım ölçütlere göre yapılan tümörün hangi klinik evrede olduğu tespit edilir.Çeşitli evreleme hallerinden en sık kullanılan Evans'in evrelemesidir.
Evans Evrelemesi:
1.EVRE: Tümör yalnız bir organ yahut yapıdadır. Tümüyle cerrahi olarak çıkartılabilir.
2.EVRE: Tümör köken aldığı organın dışına taşmış lakin beden orta çizgisini geçmemiştir. Komşu lenf bezleri tutulmuş olabilir. Tümör, komşu lenf bezleri ile birlikte çıkartılabilir.
3.EVRE: Tümör büyük, çoklukla orta çizgiyi geçmiştir. Birçok kere tam olarak çıkartılamaz. Geride tümör dokusu kalır. Karşı yandaki lenf bezleride tümörle tutulmuş olabilir.
4.EVRE: Uzak yayılım vardır. Kemik, etraf dokular, öteki organlar ve uzak lenf bezleri tutulmuş olabilir.
4-S EVRESİ: Bir yaşından küçük çocuklardaki uzak yayılımlı hastalığı belirtir. Karaciğer, deri, kemik iliği yayılımları vardır. Kemiğin korteksi (sert kısmı) tutulmamıştır.
Tedavi:
Tümörün evresine nazaran planlanır.
EVRE-1de tümör bütünü ile çıkartılmalıdır. Nöroblastom basitçe zedelenebilen yalancı bir kapsül ile sarıldığından cerrahi teşebbüs sırasında titiz davranılarak tümör dokusunun etrafa dağılmasına niye olunmamalıdır.
EVRE-2 evresindeki kitlelerin çoğunluğu büsbütün çıkartılabildiği üzere, bir kısmı geride kalabilir. Bu hastalarda tedavi kemoterapi ile sürdürülmelidir. Birfazlaca habis urda kemoterapi ile düzgün sonuçlar alınırken, nöroblastomalarda istenilen sonuca ulaşılamamıştır. Metastazlı hastaların % 40'ı kemoterapiye tam karşılık verirken, % 30'u ise hiç cevap vermemektedir.
EVRE-2 de ilaçlı tedavi kararı tümörde gerileme olursa, kalanının cerrahi olarak çıkartılması uygun olur. Bu esnada etraftaki lenf bezlerinden de örnekler alınarak tedavinin başarısı kıymetlendirilir.
EVRE-3 Nöroblastomlarda cerrahi teşebbüsün yanısıra, kemoterapi ve radyoterapi gerekir.
EVRE-4 tümörlerde ağır kemoterapi verilmelidir. Tesirli kemoterapinin akabinde küçülen tümöral kitlenin çıkartılmasına çalışılmalıdır. Gerektiğinde tümör yatağına radyoterapi uygulanabilir.
EVRE 4-S olan durumlarda yaygın karaciğer yayılımı olsa dahi asıl tümöral odağın çıkartılmasına uğraş edilmelidir. Tümoral kitle ne kadar fazlaca çıkartılırsa, kemoterapi ve radyoterapinin tesiri o kadar epeyce olacaktır. Kemik iliği tutulumu bulunan EVRE 4 S olaylarının EVRE 4 e dönüşüm mümkünlüğü bulundurduğundan kemoterapi verilmesi uygun olur.
sonuçları: Nörolastomlu bir yaşından küçük çocuklarda EVRE 1, 2, 4-S kademesindeki tümörlerde hastalığın gidişi bariz olarak düzgün, büyük çocuklarda Evre 3 ve 4 de berbattır.
Tümörün köken aldığı bölgede kıymetlidir. Servikal, mediastinal ve pelvik yerleşimli nöroblastomların klinik seyri retroperitoneal, paraspinal yahut adrenal yerleşimlilerden daha güzeldir.
Histopatolojik olarak matür olanlarda seyir daha uygundur. Hayat oranı %90 nın üzerindedir.
Kemoterapi ve radyoterapiye güzel karşılık vermeyen, yüksek riskli Nöroblastomlu olgularda; genelde indüksiyon kemoterapisini takiben, yüksek doz kemoterapi ve otolog kemik iliği yahut kök hücre nakli ile âlâ sonuçlar bildirilmektedir.
Nöroblastom biroldukça gelişmeye rağmen silinip atılması güç bir tümör olma özelliğini sürdürmektedir. Buna rağmen Nöroblastom ile ilgili yapılan biyolojik çalışmaların da tedavi için yeni genetik gayeler belirleyeceği ümit edilmektedir.