Burkina Faso’da tarım yöntemlerinde devrim yaratan ve çorak arazide 75 hektarlık bir orman yarattığı için “çölü fetheden adam” olarak bilinen çiftçi Yacouba Sawadogo, 3 Aralık’ta bu Batı Afrika ülkesinin kuzey eyalet başkenti Ouahigouya’da öldü. 77 yaşındaydı.
Uzun bir hastalıktan sonra hastanede öldüğü oğlu Loukmane Sawadogo tarafından doğrulandı..
Okumayı veya yazmayı hiç öğrenmemiş, zayıf ve suskun bir adam olan Bay Sawadogo, 1980 yılında sosyal ve çevresel konuları onurlandırmak amacıyla Stockholm’de verilen Doğru Geçim Ödülü’nü kazandıktan sonra 2018 yılında karayla çevrili ülkesi Burkina Faso’ya döndüğünde bir kahraman gibi karşılandı. aktivistler. Eyalet başkenti Ouagadougou’daki havaalanında onu bir kalabalık karşıladı ve ülkenin o zamanki cumhurbaşkanı da onu kabul etti.
Yıllar önce, kuru ve rüzgarlı kuzey topraklarındaki köylüler, asırlık bir su tasarrufu tekniğinde basit bir iyileştirme yaptığı için onu deli olarak adlandırmıştı. Ancak son gülen Bay Sawadogo oldu: Ormancılık uzmanları, 60’tan fazla ağaç ve çalı türüyle yarattığı ormanın, Afrika’nın üst üçte birlik kısmına uzanan yarı çöl bölgesi Sahel’de benzersiz olduğunu söyledi.
Onlarca yıldır ayrım gözetmeksizin ağaç kesilmesinin ve şimdi de yağışların azalmasıyla birlikte iklim değişikliğinin tetiklediği Sahra’nın işgali, zaten hassas olan bölge için büyük bir tehdit oluşturuyor. Gine Körfezi’nden çöle kadar geniş araziler ormansızlaştırıldı.
Bay Sawadogo, yaşamının sonunda kendini başarıyla savunan az sayıdaki kişiden biri olarak görülüyordu. Onun tekniklerini kullanan çiftçiler, tarımın az yağışa dayandığı bir bölgede tahıl verimini üç kattan fazla artırdı. Dünyanın en fakir 22. ülkesi olan Burkina Faso’nun ortalama yaşam beklentisi 63 yaşın altında.
Hollandalı coğrafyacı ve Washington’daki Dünya Kaynakları Enstitüsü’nün kıdemli araştırmacısı Chris Riej, bir telefon görüşmesinde Bay Sawadogo hakkında şunları söyledi: “Toprak ve su tasarrufu üzerinde tek başına tüm uzmanların toplamından daha fazla etkiye sahipti.” ekledi: “O, Sahel’deki en büyük biyolojik çeşitliliğe sahip 30 hektarlık bir ormanı yoktan var etmeyi başardı.” Sonunda bir tür ulusal kahraman oldu.”
Bay Sawadogo, 2020’de Birleşmiş Milletler Dünya Şampiyonları Ödülünü kazandı. BM’nin çölleşmeyle mücadele programının eski başkanı Luc Gnacadja, Benin sınırındaki ülkeden verdiği bir röportajda şunları söyledi: “Olağanüstü biriydi. Bütün bir çöl alanı dönüştürüldü.”
Bay Gnacadja, Bay Sawadogo’yu İsviçre’deki üst düzey bir konferansın açılış konuşmacısı olması için davet etti. “Yaptıklarını tüm alçakgönüllülüğüyle anlattı ve bize ekosistem bozulmasının kaçınılmaz olmadığını gösteren bir miras bıraktı.”
Kuzeni Arouna Sawadogo, Burkina Faso’da verdiği bir röportajda Bay Sawadogo’nun yarattığı ağaçlarla (marula, akasya, arap zamkı, çöl hurması) neredeyse mistik bir ilişkisi olduğunu ve onlara “insanlar gibi” davrandığını söyledi. 2000’li yıllarda kundakçılar Bay Sawadogo’nun başarısını kıskanarak ormanını birkaç kez ateşe verdiğinde kuzen şöyle dedi: Bay Sawadogo “üzgün yüzlü yaşlı bir adamdı; birkaç gün küllerin içinde kaldı.”
Ama her seferinde toparlandı ve üç karısı olan 27 çocuğundan biri olan oğlu Loukmane’ye şöyle dedi: “Bir dakika bile olsa, biraz gücüm kalsa bile, dikecek bir ağaç olursa, bunu yapacağım.”
Bay Sawadogo’nun, şüpheci bir yabancıdan, Sahel’deki çiftçilerin tavsiyesiyle aradığı saygılı bir figüre dönüşmesini tamamlaması, kuraklık, kıtlık ve güçlü yöneticilerin darbelerle dönüşümlü olduğu bir ülkede, yıllar süren zorluklardan geçti.
Bay Sawadogo, 2010 yılında İngiliz yapımcı ve yönetmen Mark Dodd’un kendisi hakkında yaptığı “Çölü Durduran Adam” filminde “Bazı insanlar ormanlarımızla istediklerini yapıyor” demişti. “Eğer ciddiyseniz ve başkalarının takdir etmediği bir işi üstlenirseniz, size deli muamelesi yaparlar.”
Şöyle hatırladı: “İnsanlar benimle konuşmak bile istemedi. Benim deli bir adam olduğumu söylediler.”
Bay Sawadogo’nun sapkınlığı, yerel çiftçilerin Zaï olarak adlandırdığı, değerli yağmur suyunu toplamak için küçük çukurlar kazma uygulamasını değiştirme etrafında dönüyordu. Bu çiftçiler genellikle Zaï’yi kazmak için yağmur mevsiminin başlangıcına, yani yaz başlangıcına kadar beklerlerdi.
Ama Bay Sawadogo bundan çok daha önce, dünya kupkuruyken başladı. Ve çukurları daha da derine kazdı. Yere gübre ve taş koydu. Toprağı parçalamak için termitleri kullandı. Gübrede tohumlar vardı. Yağmurlar geldiğinde taşlar suyun tutulmasına yardımcı oldu ve su, tohumları onun beslediği fidelere dönüştürdü. Yağmurdan sonra zemin birkaç hafta ıslak kaldı.
“Sonuçlar etkileyiciydi; Mahsul verimiyle birlikte toprak da gelişti” dedi Birleşmiş Milletler ödülünü açıklarken. “Kuru zeminde ağaç yetiştirebilirdi.”
Bay Sawadogo sonunda ağaç dikerek yardım etti. Ağaçlar ürünleri rüzgardan koruyordu.
Filmde “Ağaçların ne kadar önemli olduğunu anlayınca orman dikmeye başladım” dedi. Dünya Kaynakları Enstitüsü’nden Bay Reij şunları söyledi: “Onun için ağaçlar tahıllardan daha önemli hale geldi.”
Yacouba Sawadogo, 1 Ocak 1946’da Ouagadougou’nun yaklaşık 180 mil kuzeyindeki bir köy olan Gourga’da çiftçi Adama Sawadogo ve Fatimata Bilem’in çocuğu olarak dünyaya geldi. Çok küçükken ailesi onu Mali’deki bir medreseye gönderdi; filmde hatırladığı gibi, okul müdürü ona kaderinde büyük bir başarının olduğunu söylemişti.
Ergenlik çağında evine döndüğünde eyalet başkenti Ouahigouya’daki pazarda bir motosiklet parçaları tezgahı açtı. Başarılı oldu ve parayı bir kenara koymasına izin verdi. Ancak daha sonra röportaj yapanlara, huzursuz olduğunu ve ülkeye dönmeyi arzuladığını söyledi. Onun aleyhine olan ihtimaller, ayrıldığı 1970’lerin ortalarından 1980’lerin ortalarına kadar Sahel’i kasıp kavuran yaklaşan kuraklıktı.
Yağışlar yüzde 30 azaldı. Çiftçiler artık ailelerini besleyemediği için bütün köyler terk edildi. Bay Reij, “Bu bir tür çevre felaketiydi” dedi. Az yağışların korunması ve verimli kullanılması acil hale geldi. Bay Sawadogo deney yapmaya başladı.
2011’de bir röportajcıya, Zaï’nin gelişmesinin (aynı zamanda çukurlara darı tohumları da koyması), tahıl veriminin üç katına çıkmasını sağladığını ve ailesini üç yıl boyunca beslemesine olanak sağladığını söyledi.
1990’larda hem araştırmacılar hem de çiftçiler onun yöntemlerini incelemeye geldi; Nijer tek başına 13 çiftçi gönderdi. Bunu Bay Sawadogo’nun şöhreti ve yurtdışına seyahatleri takip etti. İklim değişikliğiyle ilgili Birleşmiş Milletler COP konferansına katıldı ve Washington’da Kongre üyeleri önünde ifade verdi.
Burkina Faso’da bal üreticisi ve film festivali direktörü Luc Damiba bir röportajda “Biraz korumak istediği ağaçlara benziyordu, basit ve erişilebilirdi” dedi.
Bay Reij, son yangından sonra hükümetin Burkinabe vatandaşlarının ısrarı üzerine Bay Sawadogo’nun ormanının etrafına bir çit inşa ettiğini söyledi.
Bay Sawadogo’nun, oğlu Loukmane’nin yanı sıra üç eşi Safiata, Khaddar Su ve Raqueta ve diğer 26 çocuğu hayatta kaldı.
Bay Gnacadja, “Kuraklığa dayanacak kaynaklar bulmayı başardı” dedi. “Buna uyum denir.”
Herve Taoko Ouagadougou’dan gelen raporlara katkıda bulundu.
Uzun bir hastalıktan sonra hastanede öldüğü oğlu Loukmane Sawadogo tarafından doğrulandı..
Okumayı veya yazmayı hiç öğrenmemiş, zayıf ve suskun bir adam olan Bay Sawadogo, 1980 yılında sosyal ve çevresel konuları onurlandırmak amacıyla Stockholm’de verilen Doğru Geçim Ödülü’nü kazandıktan sonra 2018 yılında karayla çevrili ülkesi Burkina Faso’ya döndüğünde bir kahraman gibi karşılandı. aktivistler. Eyalet başkenti Ouagadougou’daki havaalanında onu bir kalabalık karşıladı ve ülkenin o zamanki cumhurbaşkanı da onu kabul etti.
Yıllar önce, kuru ve rüzgarlı kuzey topraklarındaki köylüler, asırlık bir su tasarrufu tekniğinde basit bir iyileştirme yaptığı için onu deli olarak adlandırmıştı. Ancak son gülen Bay Sawadogo oldu: Ormancılık uzmanları, 60’tan fazla ağaç ve çalı türüyle yarattığı ormanın, Afrika’nın üst üçte birlik kısmına uzanan yarı çöl bölgesi Sahel’de benzersiz olduğunu söyledi.
Onlarca yıldır ayrım gözetmeksizin ağaç kesilmesinin ve şimdi de yağışların azalmasıyla birlikte iklim değişikliğinin tetiklediği Sahra’nın işgali, zaten hassas olan bölge için büyük bir tehdit oluşturuyor. Gine Körfezi’nden çöle kadar geniş araziler ormansızlaştırıldı.
Bay Sawadogo, yaşamının sonunda kendini başarıyla savunan az sayıdaki kişiden biri olarak görülüyordu. Onun tekniklerini kullanan çiftçiler, tarımın az yağışa dayandığı bir bölgede tahıl verimini üç kattan fazla artırdı. Dünyanın en fakir 22. ülkesi olan Burkina Faso’nun ortalama yaşam beklentisi 63 yaşın altında.
Hollandalı coğrafyacı ve Washington’daki Dünya Kaynakları Enstitüsü’nün kıdemli araştırmacısı Chris Riej, bir telefon görüşmesinde Bay Sawadogo hakkında şunları söyledi: “Toprak ve su tasarrufu üzerinde tek başına tüm uzmanların toplamından daha fazla etkiye sahipti.” ekledi: “O, Sahel’deki en büyük biyolojik çeşitliliğe sahip 30 hektarlık bir ormanı yoktan var etmeyi başardı.” Sonunda bir tür ulusal kahraman oldu.”
Bay Sawadogo, 2020’de Birleşmiş Milletler Dünya Şampiyonları Ödülünü kazandı. BM’nin çölleşmeyle mücadele programının eski başkanı Luc Gnacadja, Benin sınırındaki ülkeden verdiği bir röportajda şunları söyledi: “Olağanüstü biriydi. Bütün bir çöl alanı dönüştürüldü.”
Bay Gnacadja, Bay Sawadogo’yu İsviçre’deki üst düzey bir konferansın açılış konuşmacısı olması için davet etti. “Yaptıklarını tüm alçakgönüllülüğüyle anlattı ve bize ekosistem bozulmasının kaçınılmaz olmadığını gösteren bir miras bıraktı.”
Kuzeni Arouna Sawadogo, Burkina Faso’da verdiği bir röportajda Bay Sawadogo’nun yarattığı ağaçlarla (marula, akasya, arap zamkı, çöl hurması) neredeyse mistik bir ilişkisi olduğunu ve onlara “insanlar gibi” davrandığını söyledi. 2000’li yıllarda kundakçılar Bay Sawadogo’nun başarısını kıskanarak ormanını birkaç kez ateşe verdiğinde kuzen şöyle dedi: Bay Sawadogo “üzgün yüzlü yaşlı bir adamdı; birkaç gün küllerin içinde kaldı.”
Ama her seferinde toparlandı ve üç karısı olan 27 çocuğundan biri olan oğlu Loukmane’ye şöyle dedi: “Bir dakika bile olsa, biraz gücüm kalsa bile, dikecek bir ağaç olursa, bunu yapacağım.”
Bay Sawadogo’nun, şüpheci bir yabancıdan, Sahel’deki çiftçilerin tavsiyesiyle aradığı saygılı bir figüre dönüşmesini tamamlaması, kuraklık, kıtlık ve güçlü yöneticilerin darbelerle dönüşümlü olduğu bir ülkede, yıllar süren zorluklardan geçti.
Bay Sawadogo, 2010 yılında İngiliz yapımcı ve yönetmen Mark Dodd’un kendisi hakkında yaptığı “Çölü Durduran Adam” filminde “Bazı insanlar ormanlarımızla istediklerini yapıyor” demişti. “Eğer ciddiyseniz ve başkalarının takdir etmediği bir işi üstlenirseniz, size deli muamelesi yaparlar.”
Şöyle hatırladı: “İnsanlar benimle konuşmak bile istemedi. Benim deli bir adam olduğumu söylediler.”
Bay Sawadogo’nun sapkınlığı, yerel çiftçilerin Zaï olarak adlandırdığı, değerli yağmur suyunu toplamak için küçük çukurlar kazma uygulamasını değiştirme etrafında dönüyordu. Bu çiftçiler genellikle Zaï’yi kazmak için yağmur mevsiminin başlangıcına, yani yaz başlangıcına kadar beklerlerdi.
Ama Bay Sawadogo bundan çok daha önce, dünya kupkuruyken başladı. Ve çukurları daha da derine kazdı. Yere gübre ve taş koydu. Toprağı parçalamak için termitleri kullandı. Gübrede tohumlar vardı. Yağmurlar geldiğinde taşlar suyun tutulmasına yardımcı oldu ve su, tohumları onun beslediği fidelere dönüştürdü. Yağmurdan sonra zemin birkaç hafta ıslak kaldı.
“Sonuçlar etkileyiciydi; Mahsul verimiyle birlikte toprak da gelişti” dedi Birleşmiş Milletler ödülünü açıklarken. “Kuru zeminde ağaç yetiştirebilirdi.”
Bay Sawadogo sonunda ağaç dikerek yardım etti. Ağaçlar ürünleri rüzgardan koruyordu.
Filmde “Ağaçların ne kadar önemli olduğunu anlayınca orman dikmeye başladım” dedi. Dünya Kaynakları Enstitüsü’nden Bay Reij şunları söyledi: “Onun için ağaçlar tahıllardan daha önemli hale geldi.”
Yacouba Sawadogo, 1 Ocak 1946’da Ouagadougou’nun yaklaşık 180 mil kuzeyindeki bir köy olan Gourga’da çiftçi Adama Sawadogo ve Fatimata Bilem’in çocuğu olarak dünyaya geldi. Çok küçükken ailesi onu Mali’deki bir medreseye gönderdi; filmde hatırladığı gibi, okul müdürü ona kaderinde büyük bir başarının olduğunu söylemişti.
Ergenlik çağında evine döndüğünde eyalet başkenti Ouahigouya’daki pazarda bir motosiklet parçaları tezgahı açtı. Başarılı oldu ve parayı bir kenara koymasına izin verdi. Ancak daha sonra röportaj yapanlara, huzursuz olduğunu ve ülkeye dönmeyi arzuladığını söyledi. Onun aleyhine olan ihtimaller, ayrıldığı 1970’lerin ortalarından 1980’lerin ortalarına kadar Sahel’i kasıp kavuran yaklaşan kuraklıktı.
Yağışlar yüzde 30 azaldı. Çiftçiler artık ailelerini besleyemediği için bütün köyler terk edildi. Bay Reij, “Bu bir tür çevre felaketiydi” dedi. Az yağışların korunması ve verimli kullanılması acil hale geldi. Bay Sawadogo deney yapmaya başladı.
2011’de bir röportajcıya, Zaï’nin gelişmesinin (aynı zamanda çukurlara darı tohumları da koyması), tahıl veriminin üç katına çıkmasını sağladığını ve ailesini üç yıl boyunca beslemesine olanak sağladığını söyledi.
1990’larda hem araştırmacılar hem de çiftçiler onun yöntemlerini incelemeye geldi; Nijer tek başına 13 çiftçi gönderdi. Bunu Bay Sawadogo’nun şöhreti ve yurtdışına seyahatleri takip etti. İklim değişikliğiyle ilgili Birleşmiş Milletler COP konferansına katıldı ve Washington’da Kongre üyeleri önünde ifade verdi.
Burkina Faso’da bal üreticisi ve film festivali direktörü Luc Damiba bir röportajda “Biraz korumak istediği ağaçlara benziyordu, basit ve erişilebilirdi” dedi.
Bay Reij, son yangından sonra hükümetin Burkinabe vatandaşlarının ısrarı üzerine Bay Sawadogo’nun ormanının etrafına bir çit inşa ettiğini söyledi.
Bay Sawadogo’nun, oğlu Loukmane’nin yanı sıra üç eşi Safiata, Khaddar Su ve Raqueta ve diğer 26 çocuğu hayatta kaldı.
Bay Gnacadja, “Kuraklığa dayanacak kaynaklar bulmayı başardı” dedi. “Buna uyum denir.”
Herve Taoko Ouagadougou’dan gelen raporlara katkıda bulundu.