Alzheimer hastalığının temel sebebi demans ve bilişsel bozukluktur ve Alzheimer, olağanüstü ehemmiyete sahip bir halk sıhhati problemidir. Bir ülke için sıhhat açısından kanser ve kardiyovasküler hastalıklardan daha sonra üçüncü en değerli soundur.
Alzheimer hastalığının dünya çapında yaklaşık 2,5-4 milyon insanı etkilediği bilinmektedir ve tüm sıhhat harcamalarının yüzde 10’unu oluşturur.
Demans ve bilişsel gerilemeyi önlemenin birinci adımı korunmadır. Korunma, rastgele bir semptomun ortaya çıkmasını önlemeyi gayeler. Bu, bireyin rastgele bir hafıza şikayetinden muzdarip olmadığı manasına gelir. Hastanın ve sıhhat çalışanlarının tüm gayretlerinin ağırlaştırılması gereken en kıymetli etaptır.
Demansa niye olan hastalıkların yahut bozuklukların önlenmesinin mümkün olduğu durumlar haricinde, demans için belli önleyici önlemler ne yazık ki yoktur. Fakat sağlıklı bir diyet, idman ve zihinsel aktivite, ileri yaşlarındaki insanlarda beyin işlevlerini uygunlaştıran ve bilişsel gerilemeyi yavaşlatan faktörlerdir.
DEMANSI ÖNLEMEK İÇİN 8 İPUCU
The Lancet’te yayınlanan bir tahlile göre, bilişsel gerileme riskinizi artıran hayat biçimi faktörleri konusunda harekete geçmek, dünya çapında demans hadiselerinin üçte birinden çoksının önlenmesine yardımcı olabilir.
İşte demans ve bilişsel gerilemeyi önlemek için ipuçları:
1. Fizikî aktivite
Biroldukca çalışma, nizamlı ve ağır olmayan fizikî idmanın, bilişsel fonksiyonun korunması ve Alzheimer hastalığının başlangıcında bir gecikme ile bağlantılı olduğunu desteklemektedir.
2. Toplumsal aktivite
Toplumsal aktivite olarak isimlendirilen toplumsallaşma, öz-yeterlik hisleri ve öz hürmet, zihinsel fonksiyonun sürdürülmesini sağlar.
3. Zihinsel aktivite
Biroldukça çalışma, eğitim düzeylerindeki artışın, vakit ortasında kâfi beyin fonksiyonunu sürdürme mümkünlüğünün daha yüksek olmasıyla bağlı olduğunu onaylamıştır. Kitap okumak, konferanslara katılmak, masa oyunlarına katılmak üzere aktivitelerin tertipli olarak yapıldığında bilişsel bozulma ve bunama riskini düşürebileceğini gösteren deliller var. Bu niçinle, hiç olmamasından daha yeterli olan bu tedbiri uygulamak yeterli bir prosedür olabilir.
4. Kardiyovasküler riskin önlenmesi
Kalp ve damar sisteminin, yaşla bağlantılı zihinsel bozulmadaki rolü epeyce kıymetlidir. Ayrıyeten Alzheimer hastalığı olan bireylerde bilişsel semptomların şiddeti, vasküler risk faktörlerinin varlığı ile değerli ölçüde artmaktadır. Bu faktörler içinde yüksek tansiyon, hiperkolesterolemi, diyabet, kalp hastalığı, sigara kullanması ve diyabet bulunmaktadır.
Kimi uzmanlar tarafınca yüksek tansiyonu yönetmek, Alzheimer hastalığının başlamasını tedbire yahut geciktirme potansiyeline sahip tek yol olarak kabul edilmektedir.
5. Diyet ve besin destekleri
Haftada en az bir sefer balık yemenin Alzheimer hastalığı riskinde yüzde 60 azalma ve bilişsel gerilemede yavaşlama sağladığını ortaya koyan araştırmalar vardır. Omega 3 yağ asitleri Alzheimer hastalığında daha düşük bir artışla bağlı olabilir ve şu anda tavsiye edilmektedir. Yüksek doymuş yağ tüketiminden kaçınılmalıdır. Akdeniz diyeti ayrıyeten antioksidanlar, C ve E vitamini ve omega 3 içerdiğinden hastalığa yakalanma riskinin daha düşük olmasıyla da bağlıdır.
6. Kolesterolünüzü izleyin
Statinlerin demansa karşı hami tesirleri olduğuna inanılmaktadır. Vasküler demans ve Alzheimer hastalığı için muhtemel bir risk faktörü olan hiperkolesterolemi için tesirli tedavilerdir. Atardamarlarla ilgili bir sorun olan ve serebral sirkülasyon meselelerine yol açan ateroskleroz ile alakalıdır. Statinler sadece tabip tarafınca reçete edildiğinde alınmalıdır.
7. Keyifli olmaya çalışın
Hüzünlü ruh hali eğilimi, bilişsel düşüşün hızlanmasıyla ilişkilendirilmiştir. Depresyon üzere akıl hastalıkları, beynin hipokampus (anılara açılan kapı) ismi verilen bir bölgesinde ve başka beyin bölgelerinde daha büyük atrofi (nöron kaybı) ile ilişkilendirilmiştir. Bu niçinle strateji, her gün biraz daha keyifli olmaya çalışmak olacaktır.
8. Uyarıcı belirtilerin farkında olun
Hepimiz vakit zaman hafıza bozuklukları yahut konsantrasyon eksikliğinden kaynaklanan ‘gaflar’ yaşayabiliriz. Lakin sizinle yaşayanların isimlerini, günlük işlerinizi nasıl yapacağınızı, hangi gün olduğunu bilmiyorsanız yahut unutuyorsanız endişelenmeniz gerekir.
Bilhassa tanıdık bir ortamda oryantasyon bozukluğ da demans için bir ikaz işaretidir. Güvensizlik, bir şeyleri saklama, sebepsiz yere suçlama, tasa ve depresyon üzere ani karakter değişiklikleri de demansı gösterebilir.
Ayrıyeten objeleri isimlendirme yanılgıları, meskeni yönetim etmede, tıraş olmada, otomobil kullanmada, parayı yönetim etmede kuvvetlik ve toplumsal toplantılardan kaçınma eğilimi demansı işaret edebilir.
BİYOLOJİK DEĞİŞİKLİKLER 10 YIL EVVEL BAŞLIYOR
Alzheimer ve demansla bağlantılı biyolojik değişikliklerin, rastgele bir semptom ortaya çıkmadan on yıl yahut daha uzun bir süre evvel başladığı bilinmektedir. Bu niçinle önerilen hayat usulü değişikliklerini erken yapmak ve vakit içinde bunlara bağlı kalmak en uygunudur.
Araştırmalara bakılırsa, beyindeki kan damarlarının sıhhatini müdafaaya yardımcı olan bir strateji olan yüksek tansiyonu denetim etmek, orta yaştan itibaren en tesirli prosedürdür. Lakin 65’e ulaştıysanız ve kan basıncınız yeterli denetim edilmiyorsa, bir daha de tedavi etmeniz önerilir. Birebiri fizikî aktivite için de geçerlidir, daha erken başlamak en güzelidir, lakin çabucak sonrasında faal olmak sıhhatiniz için hala güzeldir. Hangi çeşit aktivitenin beyin için en faydalı olduğu çabucak hemen bilinmemekle birlikte, haftada 150 dakika yahut günde yaklaşık 20 dakika tempolu yürüyüş uygun bir fikirdir.
Bunlar dışında diyetinize dikkat edin, şeker hastalığını yönetin, kolesterolü uzak tutun, fazla kiloya dikkat edin, toplumsal alakalarınızı kesmeyin, zihninizi faal tutun, her gün keyifli olmaya çalışın ve rastgele bir kuşku durumunda ebediyen hekiminize danışın.
Alzheimer hastalığının dünya çapında yaklaşık 2,5-4 milyon insanı etkilediği bilinmektedir ve tüm sıhhat harcamalarının yüzde 10’unu oluşturur.
Demans ve bilişsel gerilemeyi önlemenin birinci adımı korunmadır. Korunma, rastgele bir semptomun ortaya çıkmasını önlemeyi gayeler. Bu, bireyin rastgele bir hafıza şikayetinden muzdarip olmadığı manasına gelir. Hastanın ve sıhhat çalışanlarının tüm gayretlerinin ağırlaştırılması gereken en kıymetli etaptır.
Demansa niye olan hastalıkların yahut bozuklukların önlenmesinin mümkün olduğu durumlar haricinde, demans için belli önleyici önlemler ne yazık ki yoktur. Fakat sağlıklı bir diyet, idman ve zihinsel aktivite, ileri yaşlarındaki insanlarda beyin işlevlerini uygunlaştıran ve bilişsel gerilemeyi yavaşlatan faktörlerdir.
DEMANSI ÖNLEMEK İÇİN 8 İPUCU
The Lancet’te yayınlanan bir tahlile göre, bilişsel gerileme riskinizi artıran hayat biçimi faktörleri konusunda harekete geçmek, dünya çapında demans hadiselerinin üçte birinden çoksının önlenmesine yardımcı olabilir.
İşte demans ve bilişsel gerilemeyi önlemek için ipuçları:
1. Fizikî aktivite
Biroldukca çalışma, nizamlı ve ağır olmayan fizikî idmanın, bilişsel fonksiyonun korunması ve Alzheimer hastalığının başlangıcında bir gecikme ile bağlantılı olduğunu desteklemektedir.
2. Toplumsal aktivite
Toplumsal aktivite olarak isimlendirilen toplumsallaşma, öz-yeterlik hisleri ve öz hürmet, zihinsel fonksiyonun sürdürülmesini sağlar.
3. Zihinsel aktivite
Biroldukça çalışma, eğitim düzeylerindeki artışın, vakit ortasında kâfi beyin fonksiyonunu sürdürme mümkünlüğünün daha yüksek olmasıyla bağlı olduğunu onaylamıştır. Kitap okumak, konferanslara katılmak, masa oyunlarına katılmak üzere aktivitelerin tertipli olarak yapıldığında bilişsel bozulma ve bunama riskini düşürebileceğini gösteren deliller var. Bu niçinle, hiç olmamasından daha yeterli olan bu tedbiri uygulamak yeterli bir prosedür olabilir.
4. Kardiyovasküler riskin önlenmesi
Kalp ve damar sisteminin, yaşla bağlantılı zihinsel bozulmadaki rolü epeyce kıymetlidir. Ayrıyeten Alzheimer hastalığı olan bireylerde bilişsel semptomların şiddeti, vasküler risk faktörlerinin varlığı ile değerli ölçüde artmaktadır. Bu faktörler içinde yüksek tansiyon, hiperkolesterolemi, diyabet, kalp hastalığı, sigara kullanması ve diyabet bulunmaktadır.
Kimi uzmanlar tarafınca yüksek tansiyonu yönetmek, Alzheimer hastalığının başlamasını tedbire yahut geciktirme potansiyeline sahip tek yol olarak kabul edilmektedir.
5. Diyet ve besin destekleri
Haftada en az bir sefer balık yemenin Alzheimer hastalığı riskinde yüzde 60 azalma ve bilişsel gerilemede yavaşlama sağladığını ortaya koyan araştırmalar vardır. Omega 3 yağ asitleri Alzheimer hastalığında daha düşük bir artışla bağlı olabilir ve şu anda tavsiye edilmektedir. Yüksek doymuş yağ tüketiminden kaçınılmalıdır. Akdeniz diyeti ayrıyeten antioksidanlar, C ve E vitamini ve omega 3 içerdiğinden hastalığa yakalanma riskinin daha düşük olmasıyla da bağlıdır.
6. Kolesterolünüzü izleyin
Statinlerin demansa karşı hami tesirleri olduğuna inanılmaktadır. Vasküler demans ve Alzheimer hastalığı için muhtemel bir risk faktörü olan hiperkolesterolemi için tesirli tedavilerdir. Atardamarlarla ilgili bir sorun olan ve serebral sirkülasyon meselelerine yol açan ateroskleroz ile alakalıdır. Statinler sadece tabip tarafınca reçete edildiğinde alınmalıdır.
7. Keyifli olmaya çalışın
Hüzünlü ruh hali eğilimi, bilişsel düşüşün hızlanmasıyla ilişkilendirilmiştir. Depresyon üzere akıl hastalıkları, beynin hipokampus (anılara açılan kapı) ismi verilen bir bölgesinde ve başka beyin bölgelerinde daha büyük atrofi (nöron kaybı) ile ilişkilendirilmiştir. Bu niçinle strateji, her gün biraz daha keyifli olmaya çalışmak olacaktır.
8. Uyarıcı belirtilerin farkında olun
Hepimiz vakit zaman hafıza bozuklukları yahut konsantrasyon eksikliğinden kaynaklanan ‘gaflar’ yaşayabiliriz. Lakin sizinle yaşayanların isimlerini, günlük işlerinizi nasıl yapacağınızı, hangi gün olduğunu bilmiyorsanız yahut unutuyorsanız endişelenmeniz gerekir.
Bilhassa tanıdık bir ortamda oryantasyon bozukluğ da demans için bir ikaz işaretidir. Güvensizlik, bir şeyleri saklama, sebepsiz yere suçlama, tasa ve depresyon üzere ani karakter değişiklikleri de demansı gösterebilir.
Ayrıyeten objeleri isimlendirme yanılgıları, meskeni yönetim etmede, tıraş olmada, otomobil kullanmada, parayı yönetim etmede kuvvetlik ve toplumsal toplantılardan kaçınma eğilimi demansı işaret edebilir.
BİYOLOJİK DEĞİŞİKLİKLER 10 YIL EVVEL BAŞLIYOR
Alzheimer ve demansla bağlantılı biyolojik değişikliklerin, rastgele bir semptom ortaya çıkmadan on yıl yahut daha uzun bir süre evvel başladığı bilinmektedir. Bu niçinle önerilen hayat usulü değişikliklerini erken yapmak ve vakit içinde bunlara bağlı kalmak en uygunudur.
Araştırmalara bakılırsa, beyindeki kan damarlarının sıhhatini müdafaaya yardımcı olan bir strateji olan yüksek tansiyonu denetim etmek, orta yaştan itibaren en tesirli prosedürdür. Lakin 65’e ulaştıysanız ve kan basıncınız yeterli denetim edilmiyorsa, bir daha de tedavi etmeniz önerilir. Birebiri fizikî aktivite için de geçerlidir, daha erken başlamak en güzelidir, lakin çabucak sonrasında faal olmak sıhhatiniz için hala güzeldir. Hangi çeşit aktivitenin beyin için en faydalı olduğu çabucak hemen bilinmemekle birlikte, haftada 150 dakika yahut günde yaklaşık 20 dakika tempolu yürüyüş uygun bir fikirdir.
Bunlar dışında diyetinize dikkat edin, şeker hastalığını yönetin, kolesterolü uzak tutun, fazla kiloya dikkat edin, toplumsal alakalarınızı kesmeyin, zihninizi faal tutun, her gün keyifli olmaya çalışın ve rastgele bir kuşku durumunda ebediyen hekiminize danışın.