Yanlışsız ve sağlıklı beslenmenin insanların sıhhat ve ömür kalitesinde fark yarattığı bir sır değil. Ancak her vakit besleyici yiyecekler yemek istemiyoruz. Çoklukla gerilimli ve yorucu geçen günler niçiniyle, kalorili ve yağlı yiyeceklere yöneliyoruz. Bu durumlarda farkınad olmak hayli kıymetli, zira hisleri hafifçeletmek için makul yiyecek tiplerine yönelik bu ani istek, duygusal açlık olabilir.
Duygusal açlık, bir yeme bozukluğu değildir, daha fazla bir sistemsiz ruhsal yahut davranışsal geçmişe sahip yemedir. Meseleden muzdarip olanlar, güzel duyumlar bulmanın, makus hislerden kurtulmanın ve rahatlık aramanın yolunu yemeklerle ararlar.
Fakat bu rahatlık hissinin, fazlaca geçmeden yerini suçluluk hissine bırakabileceğini söyleyen Dyt. Serkan Sıtkı Şahin, duygusal açlık hakkında merak edilenleri ve baş etmenin yollarını anlattı:
DEĞERLİ BİR SUÇLULUK DUYGUSU BIRAKIYOR
Yiyecekler çoklukla ıstırap, hayal kırıklığı, can sorunu ve korku üzere olumsuz hisleri kamufle etmek için kullanılır. Anlık olsun ya da olmasın çeşitli duygusal faktörler, kişinin fizyolojik yeme gereksinimi olmasa bile daha fazla yemesini tetikleyebilir. Gerçek açlık olmadan yemek, vakit içinde kişinin kilo almasına ve sıhhatinin ziyan görmesine niye olabilir.
Genel olarak duygusal açlığı, yemeğin bize getirdiği zevk yoluyla olumsuz bir duyguyu hafifçeletmek için bizi yemeye iten bir iştah tipi olarak tanımlarız. Daha klinik bir seviyede, bir sorun olarak görülen ‘duygusal açlık’ kavramı, yemeğin öbür kaynaklara sahip olmadığımız için hislerimizi yönetmede temel bir rol oynadığı ve hepsinden değerlisi, denetim edemediğimiz bir davranışa dönüştüğü manasına gelir. Bu da kilo almamıza yol açar. Ekseriyetle, birtakım kimi ortaya çıkar ve fark edilmeden masraf. Sorun şu ki, beyin yiyeceklerle ilgili rahatsızlığı hafifçeletebileceğini keşfeder ve bu davranışı çarçabuk öğrenebilir.
Duygusal açlık krizleri, onları tanımlamamıza müsaade veren kimi özellikler gösterir. Tipik olarak, birdenbire ortaya çıkan ve bizi dürtüsel olarak ve çabucak yemeye iten bir açlıktır. Belli bir besine iştah göstermemiz de karakteristiktir. Beynimizin aradığı, rahatsızlığını giderecek olan bir zevk deposudur. Duygusal açlığın bir öbür tipik özelliği de, yedikten daha sonra krizin büsbütün geçmemesi ve kıymetli bir suçluluk duygusu bırakmasıdır.
Duygusal açlık kıymetli ölçüde farklı özelliklere de sahiptir. Esas belirtileri şunlardır:
– Gerilimi yahut makûs hisleri gidermek için yemek yemek
– Bir kutlama olarak yemek
– Ödül olarak yemek
– Yemek yeme dürtüsünü denetim edememek
– Güç bir durum karşısında oluşan ani açlık
– Fizikî olarak aç olmadan yemek yemek
– Muhakkak yiyeceklere çok dilek
– Yemek yeme mühletinin olağandan daha süratli olması
– Yemek yedikten daha sonra suçluluk duygusu
– Yemek yerken ağır zevk yahut rahatlama hissi
– Yemek yedikten daha sonra pişmanlık
KİLO VERMEYE PÜRÜZ OLUYOR
Duygusal açlık çoklukla ruhsal faktörler ve duygusal durumla ilgilidir. Kişinin o an yaşadığı çevresel ilgili faktörler niçiniyle de ortaya çıkabilir. Yemek yemek, gerilim, hüzün, memnuniyetsizlik ve bilhassa anksiyete üzere hislerle başa çıkmak için bir reaksiyon haline gelir. Gerilimli bir rutin yahut problemli bir bağlantı de duygusal açlığı tetikleyebilir. Hislerin duygusal açlığın sebebi değil, insanların hislerle başa çıkmak için geliştirdikleri uygunsuz yol olduğunu unutmayın.
Yemek yemedilk evvel, ne çeşit bir açlık hissettiğimizi ayırt etmek için içsel bir tahlil yapmak kıymetlidir, bu biçimdece duygusal açlığı tespit etmek ve akabinde onunla başa çıkmak için sistemler oluşturmak daha kolay olur. Gözlenmesi gereken birinci faktörler şunlardır:
– Yemek yeme muhtaçlığı fizyolojik açlığı gidermek için mi yoksa yalnızca makul bir besine duyulan dilek mu?
– Kendimi sakince yemek yemek için mi hazırlıyorum yoksa acil ve denetim edilemez bir yemek yeme dileği mu hissediyorum?
Yemek yemek beslenmek için yapılan bir şeyin dışına çıktığında ve kendimizi denetim edemediğimiz anlık bir rahatlama olarak görüldüğünde, bunun farkında olmalıyız. Duygusal açlık kişiyi çoklukla fazla yemek dileği ile bağlantılı yüksek kalorili, yağlı ve şekerli besinler yöneltir. Duygusal açlığın tetiklemesiyle alınan gıdai başlangıçta güzel bir his sağlar. Fakat, yedikten kısa bir süre daha sonra, tüketilen yiyeceklerin niye olduğu beğenilen his, vahim bir utanç ya da pişmanlığa dönüşebilir.
Kilo vermenin önündeki en büyük manilerden biri duygusal açlıktır. Bunun sebebi, bu durumlarda kişinin hisleri tarafınca rehin alınması ve yemek planlamasının onlara bakılırsa dalgalanma eğiliminde olmasıdır.
Kişi makus bir gün yahut makus bir hafta geçirirse, biroldukça iniş ve çıkışlar var ise, bu katiyen yemeğin kalitesine ve ölçüsüne yansıyacak ve kilo verme teşebbüslerini direkt engelleyecektir.
FİZİKÎ AÇLIK VE DUYGUSA AÇLIK ORTASINDAKİ FARKLAR
Fizikî açlık ekseriyetle yavaş yavaş hissedilir. Yani fizyolojik bir gereksinimden dolayı kişi karnında guruldama hisseder, modu düşer, baş ağrısı ve halsizlik hissedebilir.
Bu durumda beslenme, bedeni besleme fonksiyonuna sahip çeşitli besinlerle yapılabilir. Bu tip bir açlık yavaş süratte başlama eğilimindedir ve giderek artar. Duygusal açlık ise aslına bakarsan isminden da anlaşılacağı üzere, yemek yemeye hisler tarafınca itildiği manasına gelir.
Bu durumda beslenme, kimi duygusal rahatsızlıklar, hayal kırıklığı, keder, korku yahut öbür bir niçinle yapılır. Duygusal açlığın hak etme fikriyle irtibatlı olması da yaygındır. Örneğin; sıkıntı bir günün akabinde, kişi fazla kalorili bir şeyler yer zira ona bakılırsa yorucu ve gerilimli bir günün akabinde bir mükafatı hak eder. Bu, yemekle yanlış bir ilgi yaratır, zira kişi, yaşadığı aşınma ve yıpranma için bir ödül olarak yer ve bu cins bir ödül arar.
MUCİZE DİYETLERDEN UZAK DURUN
Duygusal açlıkla çabada en değerli adımlardan biri mucize diyetlerden uzak durmaktır. Çok kısıtlayıcı diyetler şahısta, açlık ve duygusal yeterlilik hali içindeki dengeyi bozar. Birden fazla vakit şahıslar kendilerini kaybolmuş hissederler ve bir çıkmaza girerler.
Daima yeni diyetlere yönelirler ve kısa müddette duygusal açlık atakları geçirler yahut besin kaybıyla bitkin düşerler. Bu döngü yalnızca kilo verme için değil, her şeydilk evvel, sayısız hüsrana uğramış denemeden daha sonra kendini gözden düşürmeye başlayan kişinin benlik hürmeti için de hayli berbattır. Bu döngüyü kırmak ve dengeyi bir daha sağlamak için duygusal açlık ve kilo verme süreci konusunda uzmanlaşmış bir diyetisyen ve psikolog ile görüşmek gerekir.
Yanlışsız rehberlik ve tedavi ile kişinin kendi alışkanlıkları, fikir ve hislerini dönüştürmek için gerekli maharetleri gelişecektir.
Duygusal faktörlerin diyetinizi etkilemesine müsaade vermeden duygusal açlığı tedavi etmenin ve üstesinden gelmenin birkaç yolu vardır. Duygusal açlığın farkında olmak ve sorunun tetikleyicileri olan birtakım alışkanlıkları değiştirmek gerekir. Başlamak için, çok yeme isteğine yol açan niçinleri belirlemek gerekir.
Kimi hisler, hisler ve durumlar duygusal açlığın ortaya çıkmasına niye olabilir. Bu niçinle, sorunun niçinlerinin farkında olunmalıdır.
Duygusal açlığın derecesi ne olursa olsun, tedavi aramak son derece kıymetlidir. Yalnızca kilo verememe sorunu için değil, bireylerin beraberinde besin eksiklikleri, suçluluk, pişmanlık, düşük benlik hürmeti ve düşük öz inanç yaşadıkları da dikkate alındığında, hayat kalitesi pek düşer.
Alanında uzman bir beslenme uzmanı ile yemek planlaması yapmak, davranışsal beslenme tekniklerini kullanmak ve besin ile şuurlu ve sağlıklı bir bağ kurmak şahsa en güzel biçimde ahenk sağlayacaktır.
DUYGUSAL AÇLIĞI DENETİM ETMEK MÜMKÜN
Duygusal açlığın üstesinden gelmenin birinci adımı, daha evvel de söylemiş olduğimiz üzere mucize diyetlerden uzak durmak ve kendinizi profesyonellerin ellerine bırakmaktır. Kişinin duygusal bir gereksiniminin yemekle karşılanmadığını anlaması gerekir. Kişi, kendisini epeyce berbat hissettiren ve fizikî sıhhati üzerinde uygun olmayan sonuçları olan bir davranışı gerçekleştirmeye iten derin güdüleri keşfetmelidir.
Bunun dışında, kendimizi besleme konsunda daha şuurlu olmaya başlamamız gerekiyor. Bu durumu değiştirmeye başlamak için bu ipuçlarını deneyebilirsiniz:
– Korkuyu azaltmak ve yemektilk evvel sakin bir duruma girmek için dinlenin.
– Sakin ve oturarak yiyin. İvedi etmeden yemek için makul bir vakit ayırmak kıymetlidir.
– Ne vakit acıktığımızı belirleyin ve sadece bedenimiz belirlediğiniz belirtileri verdiğinde yemeye çalışın. Dürtülerimizi, bilhassa toplumsal seviyede denetim etmemiz gerekiyor.
– Yavaş yiyin. Bunu başarmak için yemek için en az 20 dakika ayırmanız gerekir.
– Tüm duyuları kullanın. Yalnızca tat alma duyusu değil, elinizden gelen her şeyi yapın. Elma yahut kuru üzüm üzere bir meyve ile uygulama yapabilirsiniz. Tüm dikkatinizi o meyveye dokunduğunuzda, tahlil ettiğinizde, kokladığınızda ve yavaşça tadını çıakrdığınızda ürettiği duyumlara vermeye çalışın.
– Durmak için midenizin büsbütün dolu olduğunu hissetmeniz gerekmez. Beynimizin tatmin olduğu iletisini göndermesi 15 dakika sürer, ona bu biçimde vermeliyiz.
– Uygun çiğneyin, yiyecekleri tam olarak çiğnemeden yutmayın.
– Bir daha sonraki lokmayı almadan evvel tüm yiyecekleri yutun.
– Günlük yemek menüsü yapın.
– Öğün ortalarında meyve ve zerzevat üzere daha sağlıklı yiyecekleri tercih edin.
– Spor yapın.
Duygusal açlık, bir yeme bozukluğu değildir, daha fazla bir sistemsiz ruhsal yahut davranışsal geçmişe sahip yemedir. Meseleden muzdarip olanlar, güzel duyumlar bulmanın, makus hislerden kurtulmanın ve rahatlık aramanın yolunu yemeklerle ararlar.
Fakat bu rahatlık hissinin, fazlaca geçmeden yerini suçluluk hissine bırakabileceğini söyleyen Dyt. Serkan Sıtkı Şahin, duygusal açlık hakkında merak edilenleri ve baş etmenin yollarını anlattı:
DEĞERLİ BİR SUÇLULUK DUYGUSU BIRAKIYOR
Yiyecekler çoklukla ıstırap, hayal kırıklığı, can sorunu ve korku üzere olumsuz hisleri kamufle etmek için kullanılır. Anlık olsun ya da olmasın çeşitli duygusal faktörler, kişinin fizyolojik yeme gereksinimi olmasa bile daha fazla yemesini tetikleyebilir. Gerçek açlık olmadan yemek, vakit içinde kişinin kilo almasına ve sıhhatinin ziyan görmesine niye olabilir.
Genel olarak duygusal açlığı, yemeğin bize getirdiği zevk yoluyla olumsuz bir duyguyu hafifçeletmek için bizi yemeye iten bir iştah tipi olarak tanımlarız. Daha klinik bir seviyede, bir sorun olarak görülen ‘duygusal açlık’ kavramı, yemeğin öbür kaynaklara sahip olmadığımız için hislerimizi yönetmede temel bir rol oynadığı ve hepsinden değerlisi, denetim edemediğimiz bir davranışa dönüştüğü manasına gelir. Bu da kilo almamıza yol açar. Ekseriyetle, birtakım kimi ortaya çıkar ve fark edilmeden masraf. Sorun şu ki, beyin yiyeceklerle ilgili rahatsızlığı hafifçeletebileceğini keşfeder ve bu davranışı çarçabuk öğrenebilir.
Duygusal açlık krizleri, onları tanımlamamıza müsaade veren kimi özellikler gösterir. Tipik olarak, birdenbire ortaya çıkan ve bizi dürtüsel olarak ve çabucak yemeye iten bir açlıktır. Belli bir besine iştah göstermemiz de karakteristiktir. Beynimizin aradığı, rahatsızlığını giderecek olan bir zevk deposudur. Duygusal açlığın bir öbür tipik özelliği de, yedikten daha sonra krizin büsbütün geçmemesi ve kıymetli bir suçluluk duygusu bırakmasıdır.
Duygusal açlık kıymetli ölçüde farklı özelliklere de sahiptir. Esas belirtileri şunlardır:
– Gerilimi yahut makûs hisleri gidermek için yemek yemek
– Bir kutlama olarak yemek
– Ödül olarak yemek
– Yemek yeme dürtüsünü denetim edememek
– Güç bir durum karşısında oluşan ani açlık
– Fizikî olarak aç olmadan yemek yemek
– Muhakkak yiyeceklere çok dilek
– Yemek yeme mühletinin olağandan daha süratli olması
– Yemek yedikten daha sonra suçluluk duygusu
– Yemek yerken ağır zevk yahut rahatlama hissi
– Yemek yedikten daha sonra pişmanlık
KİLO VERMEYE PÜRÜZ OLUYOR
Duygusal açlık çoklukla ruhsal faktörler ve duygusal durumla ilgilidir. Kişinin o an yaşadığı çevresel ilgili faktörler niçiniyle de ortaya çıkabilir. Yemek yemek, gerilim, hüzün, memnuniyetsizlik ve bilhassa anksiyete üzere hislerle başa çıkmak için bir reaksiyon haline gelir. Gerilimli bir rutin yahut problemli bir bağlantı de duygusal açlığı tetikleyebilir. Hislerin duygusal açlığın sebebi değil, insanların hislerle başa çıkmak için geliştirdikleri uygunsuz yol olduğunu unutmayın.
Yemek yemedilk evvel, ne çeşit bir açlık hissettiğimizi ayırt etmek için içsel bir tahlil yapmak kıymetlidir, bu biçimdece duygusal açlığı tespit etmek ve akabinde onunla başa çıkmak için sistemler oluşturmak daha kolay olur. Gözlenmesi gereken birinci faktörler şunlardır:
– Yemek yeme muhtaçlığı fizyolojik açlığı gidermek için mi yoksa yalnızca makul bir besine duyulan dilek mu?
– Kendimi sakince yemek yemek için mi hazırlıyorum yoksa acil ve denetim edilemez bir yemek yeme dileği mu hissediyorum?
Yemek yemek beslenmek için yapılan bir şeyin dışına çıktığında ve kendimizi denetim edemediğimiz anlık bir rahatlama olarak görüldüğünde, bunun farkında olmalıyız. Duygusal açlık kişiyi çoklukla fazla yemek dileği ile bağlantılı yüksek kalorili, yağlı ve şekerli besinler yöneltir. Duygusal açlığın tetiklemesiyle alınan gıdai başlangıçta güzel bir his sağlar. Fakat, yedikten kısa bir süre daha sonra, tüketilen yiyeceklerin niye olduğu beğenilen his, vahim bir utanç ya da pişmanlığa dönüşebilir.
Kilo vermenin önündeki en büyük manilerden biri duygusal açlıktır. Bunun sebebi, bu durumlarda kişinin hisleri tarafınca rehin alınması ve yemek planlamasının onlara bakılırsa dalgalanma eğiliminde olmasıdır.
Kişi makus bir gün yahut makus bir hafta geçirirse, biroldukça iniş ve çıkışlar var ise, bu katiyen yemeğin kalitesine ve ölçüsüne yansıyacak ve kilo verme teşebbüslerini direkt engelleyecektir.
FİZİKÎ AÇLIK VE DUYGUSA AÇLIK ORTASINDAKİ FARKLAR
Fizikî açlık ekseriyetle yavaş yavaş hissedilir. Yani fizyolojik bir gereksinimden dolayı kişi karnında guruldama hisseder, modu düşer, baş ağrısı ve halsizlik hissedebilir.
Bu durumda beslenme, bedeni besleme fonksiyonuna sahip çeşitli besinlerle yapılabilir. Bu tip bir açlık yavaş süratte başlama eğilimindedir ve giderek artar. Duygusal açlık ise aslına bakarsan isminden da anlaşılacağı üzere, yemek yemeye hisler tarafınca itildiği manasına gelir.
Bu durumda beslenme, kimi duygusal rahatsızlıklar, hayal kırıklığı, keder, korku yahut öbür bir niçinle yapılır. Duygusal açlığın hak etme fikriyle irtibatlı olması da yaygındır. Örneğin; sıkıntı bir günün akabinde, kişi fazla kalorili bir şeyler yer zira ona bakılırsa yorucu ve gerilimli bir günün akabinde bir mükafatı hak eder. Bu, yemekle yanlış bir ilgi yaratır, zira kişi, yaşadığı aşınma ve yıpranma için bir ödül olarak yer ve bu cins bir ödül arar.
MUCİZE DİYETLERDEN UZAK DURUN
Duygusal açlıkla çabada en değerli adımlardan biri mucize diyetlerden uzak durmaktır. Çok kısıtlayıcı diyetler şahısta, açlık ve duygusal yeterlilik hali içindeki dengeyi bozar. Birden fazla vakit şahıslar kendilerini kaybolmuş hissederler ve bir çıkmaza girerler.
Daima yeni diyetlere yönelirler ve kısa müddette duygusal açlık atakları geçirler yahut besin kaybıyla bitkin düşerler. Bu döngü yalnızca kilo verme için değil, her şeydilk evvel, sayısız hüsrana uğramış denemeden daha sonra kendini gözden düşürmeye başlayan kişinin benlik hürmeti için de hayli berbattır. Bu döngüyü kırmak ve dengeyi bir daha sağlamak için duygusal açlık ve kilo verme süreci konusunda uzmanlaşmış bir diyetisyen ve psikolog ile görüşmek gerekir.
Yanlışsız rehberlik ve tedavi ile kişinin kendi alışkanlıkları, fikir ve hislerini dönüştürmek için gerekli maharetleri gelişecektir.
Duygusal faktörlerin diyetinizi etkilemesine müsaade vermeden duygusal açlığı tedavi etmenin ve üstesinden gelmenin birkaç yolu vardır. Duygusal açlığın farkında olmak ve sorunun tetikleyicileri olan birtakım alışkanlıkları değiştirmek gerekir. Başlamak için, çok yeme isteğine yol açan niçinleri belirlemek gerekir.
Kimi hisler, hisler ve durumlar duygusal açlığın ortaya çıkmasına niye olabilir. Bu niçinle, sorunun niçinlerinin farkında olunmalıdır.
Duygusal açlığın derecesi ne olursa olsun, tedavi aramak son derece kıymetlidir. Yalnızca kilo verememe sorunu için değil, bireylerin beraberinde besin eksiklikleri, suçluluk, pişmanlık, düşük benlik hürmeti ve düşük öz inanç yaşadıkları da dikkate alındığında, hayat kalitesi pek düşer.
Alanında uzman bir beslenme uzmanı ile yemek planlaması yapmak, davranışsal beslenme tekniklerini kullanmak ve besin ile şuurlu ve sağlıklı bir bağ kurmak şahsa en güzel biçimde ahenk sağlayacaktır.
DUYGUSAL AÇLIĞI DENETİM ETMEK MÜMKÜN
Duygusal açlığın üstesinden gelmenin birinci adımı, daha evvel de söylemiş olduğimiz üzere mucize diyetlerden uzak durmak ve kendinizi profesyonellerin ellerine bırakmaktır. Kişinin duygusal bir gereksiniminin yemekle karşılanmadığını anlaması gerekir. Kişi, kendisini epeyce berbat hissettiren ve fizikî sıhhati üzerinde uygun olmayan sonuçları olan bir davranışı gerçekleştirmeye iten derin güdüleri keşfetmelidir.
Bunun dışında, kendimizi besleme konsunda daha şuurlu olmaya başlamamız gerekiyor. Bu durumu değiştirmeye başlamak için bu ipuçlarını deneyebilirsiniz:
– Korkuyu azaltmak ve yemektilk evvel sakin bir duruma girmek için dinlenin.
– Sakin ve oturarak yiyin. İvedi etmeden yemek için makul bir vakit ayırmak kıymetlidir.
– Ne vakit acıktığımızı belirleyin ve sadece bedenimiz belirlediğiniz belirtileri verdiğinde yemeye çalışın. Dürtülerimizi, bilhassa toplumsal seviyede denetim etmemiz gerekiyor.
– Yavaş yiyin. Bunu başarmak için yemek için en az 20 dakika ayırmanız gerekir.
– Tüm duyuları kullanın. Yalnızca tat alma duyusu değil, elinizden gelen her şeyi yapın. Elma yahut kuru üzüm üzere bir meyve ile uygulama yapabilirsiniz. Tüm dikkatinizi o meyveye dokunduğunuzda, tahlil ettiğinizde, kokladığınızda ve yavaşça tadını çıakrdığınızda ürettiği duyumlara vermeye çalışın.
– Durmak için midenizin büsbütün dolu olduğunu hissetmeniz gerekmez. Beynimizin tatmin olduğu iletisini göndermesi 15 dakika sürer, ona bu biçimde vermeliyiz.
– Uygun çiğneyin, yiyecekleri tam olarak çiğnemeden yutmayın.
– Bir daha sonraki lokmayı almadan evvel tüm yiyecekleri yutun.
– Günlük yemek menüsü yapın.
– Öğün ortalarında meyve ve zerzevat üzere daha sağlıklı yiyecekleri tercih edin.
– Spor yapın.