Fazla kilolu olmak hafızayı etkiliyor

Meltem

Global Mod
Global Mod
6 Haz 2021
1,410
0
1
Formunuza ihtimam göstermenin ve ülkü kiloda olmanın sıhhatinizi biroldukça istikametten olumlu etkilediğini esasen biliyorsunuz. Yeni araştırmalar, uygun kiloda olmanın hafızayı da müdafaanın bir yolu olduğunu gösteriyor. Ve yıllar ortasında obeziteyi bilişsel yetenek kaybıyla ilişkilendiren biroldukça çalışma var.

Fazla kilolu olmanın hafızayı etkileyebileceği biroldukca süreç vardır. Bu husustaki son bulgu pek şaşırtan. Fazla kilo, hafızayla ilgili kimi genlerin sözünü (gen ekspresyonu) etkiliyor.

Çalışmalar, obezitenin beyinde hipokampusa bağlı uzamsal bellekte kusurlara niye olduğunu ve nöronlar içindeki bağlantının daha makus olduğunu ortaya koydu.


RAFİNE ŞEKER TÜKETİMİ HAFIZAYI ETKİLİYOR

Ayrıyeten çok şeker tüketiminin ani hiperglisemiye ve akabinde hipokampusu ve ötürüsıyla zihinsel konsantrasyonu etkileyen reaktif hipoglisemiye niye olduğu için kısa vadede hafıza performansını azalttığı görüldü. Şekerdeki bu iniş çıkışların yenidenının fizikî ve zihinsel yorgunluğa niye olduğu ve uzun vadede beyinde meselelerin ortaya çıkmasını tetikleyebileceği düşünülüyor.

Beynin dengelenmesi için kanda glikoz oranına gereksinimi vardır, zira glikoz eksikliği beynin işleyişini yavaşlatır ve fazlalığı ziyanlıdır. Kandaki glikoz oranı, tükettiğimiz karbonhidrat ve yağ tiplerine bağlıdır. Bu niçinle şeker ve beyaz ekmek üzere işlenmiş karbonhidratlardan genel olarak kaçınılmalıdır, zira bunlar glikoz düzeylerinde istenmeyen yükselmelere ve düşüşlere yol açar.

Yakın tarihindeki bir araştırma, epeyce ölçüde şeker yahut rafine un almanın beyin yapısı ve fonksiyonu için risk oluşturabileceğini ve bu niçinle hafıza bozukluğuna yol açabileceğini gösteriyor. Bu niçinle tüketiminin kısıtlanması tavsiye edilmektedir.


DOYMUŞ YAĞ ALIMINA DİKKAT EDİLMELİ

Bilhassa trans yağ ve aşırı doymuş yağ içeren bir diyet de bilişsel gerilemeye yol açabiliyor. Araştırmalar, yağ açısından devasa yükseklikte bir diyetin, beynin öğrenme ve hafıza ile temaslı bölgesi olan hipokampusa kan akışını azaltabileceğini öne sürüyor. Çocukluktan itibaren doymuş yağ oranı düşük bir diyet izlemenin ise bilişsel performansı güzelleştirdiği ve yıllar geçtikçe beyin hastalıkları riskini azalttığı biliniyor.

ABD’de yürütülen ve 8 binden çok bayanın bilişsel sıhhatini tahlil eden bir çalışmada, kalça ve göbek bölgesinde biriken yağların beyni daha fazla etkilediği görüldü. Hatta bu yağın Alzheimer hastalığı ile bağlantılı beyin damarlarında hasar oluşumuna niye olabileceğinden şüphelenilmektedir.


DAHA SAĞLIKLI BİR BEYİN İÇİN KOLAY ALIŞLANLIKLAR

Doğduğumuz andan itibaren nöronları kaybetmeye başlarız. Lakin bu, yaşla bir arada hafızayı yahut zihinsel keskinliğimizi kaybetmeye mahkum olduğumuz manasına gelmez. Ve kıymetli olan, sahip olduğunuz nöronların sayısı değil, ortalarında irtibat kurmalarını kolaylaştırmaktır.

Bu, diğerleriyle bağ kurmak üzere sıradan şeylerle başarılabilir. Komşularla konuşmak, farklı beşerlerle toplumsal temaslar kurmak… Bu ve öbür sıradan alışkanlıklar, bilhassa Alzheimer riskini düşürebilir.

Amsterdam Üniversitesi tarafınca yapılan bir araştırmaya nazaran, yalnızlığın bunama riskini iki katına çıkardığını unutmayın. Ayrıyeten hastalığın birinci belirtilerinden biri de olabilir. Bu niçinle, kendinizi her gün durup tanıdığınız biriyle birkaç söz konuşmaya zorlamak kadar sıradan bir şey, beyin sıhhatiniz için atabileceğiniz epeyce büyük bir adımdır.

Ayrıyeten her gün bir bulmaca çözmek üzere beyni çalıştıran aktiviteler yapmak da beyni çevik fiyat. İngiltere’de yapılan bir çalışma ile gösterilmiştir. Bu araştırmaya göre, bulmaca çözerseniz beyniniz 10 yaş daha genç kalıyor. Bir lisan öğrenmek yahut enteresan bulduğunuz bir bahiste ders almak da zihninizi etkin meblağ.

Spor yapmak da beyniniz için şahanedir. Etkin bir hayat sürmeye çalışın. Otomobile binmek yerine yürüyün, merdiven çıkın, yüzün… Antrenman yaptığınızda, kaslarınız beyne giden ve kimi genleri aktive eden bir protein üretir ve bu, nöronlar içindeki ilişkiyi takviyeler. Antrenman beyne giden kan, oksijen ve besin akışını artırır. Bu, yıllar ortasında beynin boyutunun küçülmesini önler. Araştırmalar her gün yürüyüş yapan ileri yaşlarındaki şahısların daha az beyin küçülmesi yaşadığını ortaya koymaktadır.

Hipertansiyon, diyabet, kolesterol, obezite, hareketsiz hayat biçimi ve toksinler üzere beyni ve hafızayı etkileyen durumların farkında olunmalı ve tedbir alınmalıdır. Bu rahatsızlıkları önlemek için doymuş yağ ve şeker oranı düşük istikrarlı bir diyet ve idmandan daha düzgün bir tedbir yoktur.

İdmanın, beyindeki nöronların irtibatını artırmasının yanı sıra, sağlıklı tansiyon düzeylerinin korunmasına yardımcı olduğu ve makus kolesterolü azalttığı bilinmektedir.

Uzak durulması gereken bir başka rahatsızlık ise uyku apneleridir. Bunlar uyurken küçük teneffüs durmalarıdır ve beyne epeyce az oksijen gitmesine yol açar. Araştırmalar uyku apnesinin, demans riskini yüzde 26 oranında artırdığını göstermiştir.

Geceleri hayli horluyorsanız ve gün ortasında uyku hali yaşıyorsanız apne riskiniz var demektir.