İşlenmiş ve biroldukca katkı hususunu içeren hazır besinlerin, glukoz şurubunun, früktozun yaygın kullanması, fastfood, hareketsizlik, obezite çağdaş çağın hastalığı olan karaciğerde yağlanmayı da birlikteinde getiriyor. Medipol Mega Üniversite Hastanesi Organ Nakli Kısmından Prof. Dr. Onur Yaprak, dünyada görülme sıklığı gün geçtikçe artan karaciğer yağlanmasının belirtilerine ait kıymetli açıklamalarda bulundu. Yaprak, karaciğer yağlanmasının her 3 şahıstan 1’ini etkilediğine dikkati çekti.
BU HASTALARIN YÜZDE 80’İ RİSK ALTINDA
Karaciğerde yağlanmanın artmasıyla belirtilerin ortaya çıkabileceğini söz eden Prof. Dr. Yaprak, şu biçimde devam etti: “Yağlanma ilerleyip iltihap ve karaciğerde sertleşmeye niye olursa bireyde evvel yorgunluk ve halsizlik, sağ karın bölgesinde dolgunluk hissi akabinde da besbelli siroz bulguları kendini gösterir. Karaciğer yağlanmasının en çok geliştiği bireyler; obezite, hipertansiyon, yüksek kolesterol ve diyabet hastaları olup bu şahısların neredeyse yüzde 80’inde karaciğer yağlanması vardır. Bu yüzden risk altındakilerin kan analizi ve radyolojik metotlarla karaciğerde yağlanma denetimini yaptırmaları gerekir.”
Prof. Dr. Yaprak, karaciğer yağlanmasının tespiti için hem kan analizi birebir vakitte radyolojik görüntüleme formlarına başvurulduğuna değinerek, “Kan analizi olarak; AST, ALT, GGT bilhassa istediğimiz testlerdir. Ayrıyeten şahısta yağlanmaya yol açan insülin direnci için HOMA-IR ve açlık kan şekeri, kolesterol ve trigliserid seviyelerinin denetim edilmesi de gereklidir. Radyolojik görüntüleme açısından en çabuk ve pratik uygulanan sistem ultrasonografi olmakla birlikte sıradan ultrason cihazlarındansa karaciğerin sertlik derecesini de ölçen elastografi yahut fibroscan dediğimiz hayli işlevli aygıtlar karaciğeri kıymetlendirmek için daha tesirlidir. Yağlanmanın derecesi açısından ise MR üzerinde kimi özel programlar yahut tomografi son derece bedelli bilgiler vermektedir.” tabirlerini kullandı.
BEDEN YÜKÜNÜN YÜZDE 10’U VERİLMELİ
Prof. Dr. Yaprak, karaciğer yağlanmasına karşı yapılacakları şu sözlerle ifade etti: “Karaciğerde yağlanma saptanan şahıslarda beden yükünün yüzde 10 kadarını verecek bir diyet ve idman programı ile yağlanma giderilebilmektedir. Karbonhidrattan güçlü besinleri, fastfood mamüllerini, doymuş yağ içeren besinleri azaltılıp Akdeniz tipi beslenmeye geçilmesi, akşam 7’den daha sonra yeme hareketine son verilmesi ve günde en sıradaninden yarım saatlik yürüyüşler yapılması ile bu büyük oranda muvaffakiyet sağlanabilir.”
BU HASTALARIN YÜZDE 80’İ RİSK ALTINDA
Karaciğerde yağlanmanın artmasıyla belirtilerin ortaya çıkabileceğini söz eden Prof. Dr. Yaprak, şu biçimde devam etti: “Yağlanma ilerleyip iltihap ve karaciğerde sertleşmeye niye olursa bireyde evvel yorgunluk ve halsizlik, sağ karın bölgesinde dolgunluk hissi akabinde da besbelli siroz bulguları kendini gösterir. Karaciğer yağlanmasının en çok geliştiği bireyler; obezite, hipertansiyon, yüksek kolesterol ve diyabet hastaları olup bu şahısların neredeyse yüzde 80’inde karaciğer yağlanması vardır. Bu yüzden risk altındakilerin kan analizi ve radyolojik metotlarla karaciğerde yağlanma denetimini yaptırmaları gerekir.”
Prof. Dr. Yaprak, karaciğer yağlanmasının tespiti için hem kan analizi birebir vakitte radyolojik görüntüleme formlarına başvurulduğuna değinerek, “Kan analizi olarak; AST, ALT, GGT bilhassa istediğimiz testlerdir. Ayrıyeten şahısta yağlanmaya yol açan insülin direnci için HOMA-IR ve açlık kan şekeri, kolesterol ve trigliserid seviyelerinin denetim edilmesi de gereklidir. Radyolojik görüntüleme açısından en çabuk ve pratik uygulanan sistem ultrasonografi olmakla birlikte sıradan ultrason cihazlarındansa karaciğerin sertlik derecesini de ölçen elastografi yahut fibroscan dediğimiz hayli işlevli aygıtlar karaciğeri kıymetlendirmek için daha tesirlidir. Yağlanmanın derecesi açısından ise MR üzerinde kimi özel programlar yahut tomografi son derece bedelli bilgiler vermektedir.” tabirlerini kullandı.
BEDEN YÜKÜNÜN YÜZDE 10’U VERİLMELİ
Prof. Dr. Yaprak, karaciğer yağlanmasına karşı yapılacakları şu sözlerle ifade etti: “Karaciğerde yağlanma saptanan şahıslarda beden yükünün yüzde 10 kadarını verecek bir diyet ve idman programı ile yağlanma giderilebilmektedir. Karbonhidrattan güçlü besinleri, fastfood mamüllerini, doymuş yağ içeren besinleri azaltılıp Akdeniz tipi beslenmeye geçilmesi, akşam 7’den daha sonra yeme hareketine son verilmesi ve günde en sıradaninden yarım saatlik yürüyüşler yapılması ile bu büyük oranda muvaffakiyet sağlanabilir.”