Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Salı günü yayınlanan bir kararla İngiltere’yi, Birleşik Krallık sınırları dışındakiler de dahil olmak üzere kötü şöhretli kitlesel dijital gözetiminden sorumlu tuttu. Davada, Uluslararası Af Örgütü’nün Berlin’deki Güvenlik Laboratuvarı’ndan BT güvenliği araştırmacıları Claudio Guarnieri ve Joshua Wieder, İngiliz gizli servisleri tarafından gizlilik ve ifade özgürlüğü haklarının potansiyel olarak ihlal edilmesi nedeniyle yasal telafi mekanizmalarına erişim eksikliği konusunda Strasbourg mahkemesine şikayette bulundular.
Reklamcılık
Davacılar özellikle iletişimlerinin GCHQ gibi İngiliz gizli servisleri tarafından ele geçirildiğinden ve bunlara erişildiğinden şikayetçiydi. Bu, ya devlet korsanlığına yönelik geniş yetki dahil olmak üzere İngiliz kitlesel gözetim sistemi nedeniyle ya da NSA gibi ABD gizli servisleriyle yapılan bilgi alışverişi anlaşmalarının bir parçası olarak varsayılabilir. Britanya Yüksek Mahkemesi, 2021’de GCHQ’nun casusluk faaliyetlerini zaten incelemiş ve kısmen kısıtlamıştı. Guarnieri ve Wieder, Büyük Britanya dışında yaşadıkları için, İngiliz güvenlik yetkililerini denetlemekten sorumlu olan Soruşturma Yetkileri Mahkemesi (IPT), onların şikayetlerini araştırmayı reddetti. Bu, kendilerine uygun bir yasal çözüm yolunun reddedildiği ve Büyük Britanya’da daha fazla yasal işlem yapmalarının yasaklandığı anlamına geliyordu.
“Gizliliğin korunmasında kilometre taşı”
Strasbourg hakimleri artık kararında (dava numaraları: 64371/16 ve 64407/16) “iletişimin gizliliğinin ihlalinin, iletişimin engellendiği, arandığı, incelendiği ve kullanıldığı yerde açıkça meydana geldiğini” vurgulamaktadır. Bunun sonucunda gönderici veya alıcıyla ilgili temel haklara yönelik tecavüzler de burada gerçekleşecektir. EMGR ayrıca şu sonuca varmıştır: Birleşik Krallık, şikayetçilerin kendi topraklarındaki iletişimlerini gözetlediğinden, özellikle mahremiyet hakkı olmak üzere kısıtlamalardan bölgesel olarak da sorumluydu.
Mahkeme ayrıca, iletişim hizmetlerinin kitlesel gözetimi durumunda, davacıların kendi olaya karıştıklarını kanıtlama çabasının “makul olmayacak kadar yüksek olmaması gerektiğini” vurguladı. Bu ülkede Federal Anayasa Mahkemesi’ne yapılan şikâyetlerin çoğu bu noktada başarısızlıkla sonuçlanıyor. EMHR, önceki içtihadının ışığında, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin mahremiyetin korunmasını garanti eden 8. maddesinin ihlal edildiği sonucuna vardı.
İngiliz sivil haklar örgütü Privacy International’ın hukuk uzmanı Ilia Siatitsa, kararı “dijital çağda mahremiyetin korunması ve insan haklarından yararlanılması açısından önemli bir kilometre taşı” olarak görüyor. Sürekli genişleyen teknolojik olanaklar, devletlerin “geleneksel sınırlarının çok ötesinde casusluk yapmasına ve onlara insanların bilgilerine ve yaşamlarına benzeri görülmemiş bir erişim izni vermesine” olanak tanıdı. Hükümetler artık dijital gözetlemenin hiçbir sonuç doğurmayacağını veya sınırları dışındaki insanları hedef alarak hesap vermekten kaçabileceklerini varsayamaz. AİHM, güvenlik yetkililerinin “nerede gerçekleşirse gerçekleşsin, eylemlerinin sonuçlarından sorumlu tutulması gerektiğini” güçlü bir şekilde vurguluyor.
(akşam)
Haberin Sonu
Reklamcılık
Davacılar özellikle iletişimlerinin GCHQ gibi İngiliz gizli servisleri tarafından ele geçirildiğinden ve bunlara erişildiğinden şikayetçiydi. Bu, ya devlet korsanlığına yönelik geniş yetki dahil olmak üzere İngiliz kitlesel gözetim sistemi nedeniyle ya da NSA gibi ABD gizli servisleriyle yapılan bilgi alışverişi anlaşmalarının bir parçası olarak varsayılabilir. Britanya Yüksek Mahkemesi, 2021’de GCHQ’nun casusluk faaliyetlerini zaten incelemiş ve kısmen kısıtlamıştı. Guarnieri ve Wieder, Büyük Britanya dışında yaşadıkları için, İngiliz güvenlik yetkililerini denetlemekten sorumlu olan Soruşturma Yetkileri Mahkemesi (IPT), onların şikayetlerini araştırmayı reddetti. Bu, kendilerine uygun bir yasal çözüm yolunun reddedildiği ve Büyük Britanya’da daha fazla yasal işlem yapmalarının yasaklandığı anlamına geliyordu.
“Gizliliğin korunmasında kilometre taşı”
Strasbourg hakimleri artık kararında (dava numaraları: 64371/16 ve 64407/16) “iletişimin gizliliğinin ihlalinin, iletişimin engellendiği, arandığı, incelendiği ve kullanıldığı yerde açıkça meydana geldiğini” vurgulamaktadır. Bunun sonucunda gönderici veya alıcıyla ilgili temel haklara yönelik tecavüzler de burada gerçekleşecektir. EMGR ayrıca şu sonuca varmıştır: Birleşik Krallık, şikayetçilerin kendi topraklarındaki iletişimlerini gözetlediğinden, özellikle mahremiyet hakkı olmak üzere kısıtlamalardan bölgesel olarak da sorumluydu.
Mahkeme ayrıca, iletişim hizmetlerinin kitlesel gözetimi durumunda, davacıların kendi olaya karıştıklarını kanıtlama çabasının “makul olmayacak kadar yüksek olmaması gerektiğini” vurguladı. Bu ülkede Federal Anayasa Mahkemesi’ne yapılan şikâyetlerin çoğu bu noktada başarısızlıkla sonuçlanıyor. EMHR, önceki içtihadının ışığında, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin mahremiyetin korunmasını garanti eden 8. maddesinin ihlal edildiği sonucuna vardı.
İngiliz sivil haklar örgütü Privacy International’ın hukuk uzmanı Ilia Siatitsa, kararı “dijital çağda mahremiyetin korunması ve insan haklarından yararlanılması açısından önemli bir kilometre taşı” olarak görüyor. Sürekli genişleyen teknolojik olanaklar, devletlerin “geleneksel sınırlarının çok ötesinde casusluk yapmasına ve onlara insanların bilgilerine ve yaşamlarına benzeri görülmemiş bir erişim izni vermesine” olanak tanıdı. Hükümetler artık dijital gözetlemenin hiçbir sonuç doğurmayacağını veya sınırları dışındaki insanları hedef alarak hesap vermekten kaçabileceklerini varsayamaz. AİHM, güvenlik yetkililerinin “nerede gerçekleşirse gerçekleşsin, eylemlerinin sonuçlarından sorumlu tutulması gerektiğini” güçlü bir şekilde vurguluyor.
(akşam)
Haberin Sonu