İsrail’de keşfedilen antik insan çeşidi hakkında neler biliniyor?

Teknoİstanbul

New member
6 Haz 2021
345
0
1
Michelle Langley

İsrail’deki Nesher Ramla bölgesindeki hafriyatlarda, günümüz İsrail’i ve etrafında yaklaşık 420 bin ilâ 120 bin yıl evvel hayatış olan farklı bir Homo topluluğunun son periyotlarında yaşayan bir meselai temsil etmesi beklenen bir kafatası bulundu. Israel Hershkovitz ve Yossi Zaidner isimli araştırmacılar ve meslektaşlarının geçtiğimiz günlerde Science mecmuasında yayınlanan iki ortak araştırmasında detaylı halde aktardıkları üzere, bu kadim insan topluluğu hem kültürlerini tıpkı vakitte genlerini binlerce yıl boyunca yakınlardaki Homo sapiens kümeleriyle paylaştı.

YENİ FOSİLLER

Sağ parietal (kafatasının arkasına/yanına gerçek olan kısım) ve neredeyse eksiksiz bir mandibula (çene kemiği) dahil olmak üzere, bulunan kafatası modülleri 140 bin ilâ 120 bin yıl öncesine dayanıyordu ve yapılan tahlil, ilişkin olduğu kişinin tam olarak Homo sapiens olmadığını ortaya çıkardı. Her nasılsa, bu biçimdelar bölgede yaşayan öbür tek insan tipi olan Neandertal de değildiler. Bunun yerine, bu birey [iki türün] tam ortasında kalıyordu ve daha evvel bilim tarafınca hiç tanımlanmamış eşsiz bir Homo topluluğuna dahildi.

Araştırmacılar, öbür bir epey insan kafatası fosili ile detaylı bir karşılaştırma gerçekleştirerek, parietal kemiğin hem erken tıpkı vakitte son devir Homo sapiens’inden büyük oranda farklı olan ‘arkaik’ niteliklere sahip olduğunu ortaya çıkardılar. Buna ek olarak, kemik hem Neandertallerde tıpkı vakitte birden fazla erken periyot Homo sapiens’te bulunanlardan hayli daha kalın. Çene kemiği arkaik özellikler barındırsa da Neandertallerde yaygın halde görülen formları da içeriyor. Kemikler tıpkı anda hem erken periyot H. sapiens’ten tıpkı vakitte sonrasındasındaki Neandertallerden farklı olarak, arkaik ve Neandertal özelliklerinin eşsiz bir karışımını sergiliyor.

BU İNSANLARDAN DAHA FAZLASI VAR MI?

Araştırmanın müellifleri, ünlü ‘Tabun Leydisi’ dahil olmak üzere, İsrail’in diğer bölgelerinde keşfedilen fosillerin, daha evvel yapılan Neandertal yahut Homo sapiens tanımlamalarının bilakis, bu yeni insan topluluğunun bir ferdi olabileceğini öne sürüyorlar. ‘Tabun Leydisi’ (arkeologlar tarafınca ‘Tabun C1’ ismiyle biliniyor) 1932 yılında öncü arkeolog Yusra ve saha yöneticisi Dorothy Garrod tarafınca keşfedildi. Detaylı halde incelenen bu önemli örnek, gizemli evrimsel kuzenlerimizle ilgili epeyce az şey bilindiği bir periyotta, bize Neandertallerin anatomisi ve davranışları hakkında bir epey bilgi sağladı.

Şayet ‘Tabun C1’ ve Qesem ve Zuttiyeh mağaralarında keşfedilen başkaları hakikaten de Nasher Ramel Homo topluluğunun üyeleriyse, bu bir daha inceleme daha evvel araştırmacılar tarafınca vurgulanan kimi anatomik tutarsızlıkları da açıklayacaktır.

Gizemli Nesher Ramla Homo, Neandertallerle en yakın ortak ceddimizi temsil ediyor bile olabilir. Sahip olduğu özelliklerin karışımı, Homo sapiens ve Neandertaller içindeki erken periyot gen akışının 400 bin ilâ 200 bin yıl evvel meydana geldiğine ait genetik ispatları destekliyor. Farklı halde söylersek, farklı Homo toplulukları içinde gerçekleşen melezleşme, daha evvel düşünülenden daha yaygın halde görülmekteydi.

Daha da şaşırtan olanı, takımın, Nesher Ramla hafriyat alanında yaklaşık 6 bin taş aletten meydana gelen bir yığın bulmasıydı. Bu aletler, Homo sapiens’e ilişkin çağdaş kümelerin teknolojilerini ürettiği biçimde üretilmişti ve benzerlikler o derece kuvvetliydü ki, iki topluluk -Nesher Ramla Homo ve Homo sapiens- sistemli bir irtibat halindeydiler. Göründüğü kadarıyla, sadece gen alışverişi yapmıyorlardı, hem de alet imaliyle ilgili ipuçları da paylaşıyorlardı.

VE ATEŞ VARDI!

birebir vakitte hafriyat alanı, yakalanan, kesilen ve orada yenen hayvanların kemiklerini de barındırıyordu. Bu bulgular Nesher Ramla Homo’nun kaplumbağa, ceylan, yırtıcı öküz, yaban domuzu ve devekuşu üzere bir kadro hayvanları avladığını ortaya koyuyor. Dahası, fosillerle birebir yaşlarındaki bir kamp ateşinin kalıntılarının bulunmasıyla, yemeklerini pişirmek için ateş kullandıkları anlaşıldı. Sahiden de, Nesher Ramla Homo sadece kamp ateşi yakmak ve besinleri pişirmek gayesiyle odun toplamakla kalmamıştı, hem de tıpkı günümüz insanlarının yaptığı üzere ateşi faal halde denetim edebiliyordu.

Ateşin denetimli formda kullanmasına ait en eski belirtiler hayli daha eskiye -belki bir milyon yıl önceye- dayansa da, bu özel kamp ateşine ait asıl ilgi cazip olan konu, Nesher Ramla toplumunun, ateşi, çağdaş Homo sapiens ve Neandertallerin kendi ateşlerini kullandıkları kadar dikkatli bir biçimde kullandığına dair kanıtlardır. En etkileyici olan kısmı, kamp ateşi yerinin, korunaklı bir mağara ortamının haricindeyken uzun mühlet sağlam kalması. Bu, şu anda açık havada bulunan en eski bozulmamış kamp ateşi kalıntısı.

özetlemek gerekirsesı, insan evriminin kıssasını yanlışsız halde birleştirilememiş Ikea eseri bir kitaplık üzere düşünürsek, bu keşif, aslında kutunun tabanında gizli kalan eksik rafı bulmaya benziyor. Yeni Nesher Ramla Homo, birkaç gizemli ‘fazladan’ modül üzerinde düşünmeyi sürdürsek de, yerine daha güzel oturan bir yapı kurmamıza müsaade veriyor.

Örneğin, farklı Homo [insan] kümeleri birbirleriyle tam olarak nasıl etkileşime girmişti? Ve bu vakitte Homo toplulukları bağlamında yaşanan kültürel ve biyolojik değişiklikler açısından ne mana söz ediyordu? Bu sorular (‘fazladan parçalar’) üzerinde araştırma yapmaya devam etmek, insanlık tarihimizi daha güzel anlamamıza yardımcı olacak.


Yazının yepyenisi The Conversation sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)