Kalp ve damar sıhhati kelam konusu olduğunda beşerler çoklukla yavaşça bir baş dönmesi için tansiyonu ölçenler ve hiç düşünmeyenler olarak ikiye ayrılır. Her iki yaklaşım da kendi açılarından yanlıştır.
Biroldukça insan, tıbbi muayenelerin yalnızca kendini gösteren bir çeşit sıhhat sıkıntısını teşhis etmek ve çözmek için gerekli olduğunu düşünüyor. Bu yanlışsız değil.
Birden fazla durumda kalp ve damar hastalıkları belirti vermeden gelişir ve birinci belirti ölümcül olabilir. Bu niçinle muhakkak göstergeleri tertipli olarak izlersek, birinci belirtiler ortaya çıkmadan epey evvel muhakkak bozukluklar tespit edilebilir.
Gelecekte önemli problemlerden ve cerrahi yahut terapötik müdahaleden kaçınmak için ömür biçiminizi sıradançe ayarlamak ekseriyetle kafidir.
HAYAT STİLİ KALBİ NASIL TESİRLER?
Dünya Sıhhat Örgütü’ne göre, kardiyovasküler hastalıklar dünya çapında önde gelen mevt sebebi olmaya devam etmektedir. Bu gerçek, dolanım sisteminizin sıhhati hakkında düşünmek için kâfi olmalıdır.
Fakat bu o kadar korkutucu değil. Muhtemel risklerin farkındalığı, önemli hastalıkların önleyici tedavisine yönelik birinci adımdır. Kardiyovasküler hastalıkların gelişmenini en kuvvetli biçimde etkileyen bir dizi faktör vardır ve bunların daha yakından izlenmesi gerekir.
Sigara İçmek
Günde bir paket sigaranın nizamlı olarak içilmesi, sigara içen kişinin hayat beklentisini ortalama 10 yıl kısaltır. beraberinde, sigarayı büsbütün bırakmanın kalp ve damar sorunu geliştirme risklerini kıymetli ölçüde azalttığı kanıtlanmıştır.
Sigarayı bırakmak ne kadar erken mümkün olursa, sigara içenlerin ve sevdiklerinin sıhhati için risk o kadar düşük olur. Pasif içicilik de kan damarlarına ziyan verir, komplikasyon riskini yüzde 20-30 artırır.
Bu niçinle, kişisel dikkat kâfi olmayabilir, ayrıyeten etrafınızı de etkilemeniz gerekir.
Sedanter Ömür Şekli
Kanepede yahut koltukta hayli vakit harcıyoruz, buralarda çalışıyor ve dinleniyoruz. Kan damarlarının en büyük düşmanı fizikî aktivite eksikliğidir. Hareketsiz bir hayat şekli, ömür müddetini 3,9 – 7,2 yıl (kiloya bağlı olarak) azaltabilir.
Bir yetişkinin, hareketsiz bir hayat stilini telafi etmek için günde asgarî 10 bin adım yürümesi gerekir. Ülkü olarak, her gün çeşitli fizikî aktiviteler yapılmalıdır. Lakin bir maraton arası koşmanın uzun müddetli hareketsizliğin ziyanını telafi etmediğini bilmek kıymetlidir. Günün birçoklarını tıpkı konumda geçirenlerde kalp ve damar meseleleri riski değerli ölçüde artar.
Yanlış Beslenme
Çok kilo ve kafeinin kalp için tehlikeli olduğuna dair yaygın bir efsane vardır. Fakat durum tam olarak o denli değildir.
Bu, ivedilikle kilo almanız yahut vermeniz gerektiği manasına gelmez. Maksat kilo almak yahut vermek değil, dpürüzü beslenme ve tertipli fizikî aktivite ile bir arada sağlıklı bir hayat üslubu olmalıdır.
Kimi yiyecekleri çok yemek ve çok kullanmak önemli sonuçlara niye olur. Kalp ve damar hastalıkları risklerini azaltmak için şuurlu diyet kısıtlamalarına muhtaçlık vardır; fazla yemeyin, hayli ölçüde şekerden kaçının, bitkisel yağları tercih edin, daha fazla zerzevat yiyin.
Fakat önemli kalp sorunları olmayanlar için kahve o kadar tehlikeli değildir. Ana şey, her şeyde olduğu üzere ne vakit duracağınızı bilmektir. Günde 3 fincandan fazla kahve tüketmenin kalp krizi riskini artırdığı bilinmektedir.
KALP SORUNLARINI GÖSTEREN SIHHAT SIKINTILARI
Yüksek tansiyon ve kolesterol düzeyleri, kalp ve damar hastalıklarına işaret edebilir.
Yüksek Tansiyon
Sanılanın tersine artan tansiyon kesinlikle baş ağrısına niye olmaz. Ve baş ağrısının olmaması, hipertansiyon olmadığı manasına gelmez. Hipertansiyonu teşhis etmenin tek yolu kan basıncınızı ölçmektir. Artan basınç, damar duvarına ziyan verir ve damarların daha süratli yıpranmasına yol açar. Tansiyonun 120/80’in üzerine çıktığı durumlar yüksek tansiyon olarak sınıflandırılıyor.
Yüksek tansiyonun hayat beklentisini 5-7 yıl kısalttığı iddia edilmektedir.
Yüksek Kolestorol
Tansiyon üzere, yüksek kolesterol de belirti vermeyebilir. Ayrıyeten, Avrupa’daki insanların yüzde 54’ünde yüksek kolesterol olduğu kestirim edilmektedir. 40 yaşındaki erkeklerde kolesterolünde yüzde 10’luk bir azalma, 5 yıl ortasında kalp hastalığında yüzde 50’lik bir azalmayı sağlar.
Kalp krizi ve felcin daima apansız geldiği düşünülür fakat durum o denli değildir. Risk faktörleri 10-30 yıl ortasında tespit edilebilir ve bunların erken tespiti ve vaktinde önleyici tedaviye başlanması kalp krizi riskini yüzde 90 oranında azaltabilir.
KALP SORUNLARI İÇİN ÖLÜMCÜL RİSK FAKTÖRLERİ
Makus alışkanlıklardan uzak, sistemli idman ve hakikat beslenme ile sağlıklı bir hayat üslubuna geçiş bile kardiyovasküler hastalık risklerini büsbütün ortadan kaldıramaz. Ölümcül risk faktörleri de vardır.
Yaş
Yaşlandıkça, sıhhat problemleri geliştirme riski artar. Sağlıklı bir hayat usulü, yaşlılığı kıymetli ölçüde geciktirmeye yardımcı olur, lakin 30-40 yaşından itibaren riskler doğal olarak artmaya başlar. Menopozdan daha sonra bayanlarda östrojen üretimindeki azalma niçiniyle bilhassa keskin bir artış meydana gelir. Lakin bu riskleri en aza indirmek için belli göstergeleri nizamlı olarak izlemek kafidir.
Doğuştan Gelen Hastalıklar ve Genetik
Birtakım beşerler bozukluklarla doğar ve uzun bir süre bunların farkında bile olmazlar. Bu doğuştan gelen problemler, kalp ve kan damarlarının birtakım kusurlarını içerir. Ayrıyeten aile hikayesi de tesirler, akrabalarda kardiyovasküler hastalık hadiseleri var ise, bu da riskleri artırır.
KALP MUAYENESİ NASIL YAPILIR?
Rastgele bir belirti hissetmeseniz bile muhakkak bir yaştan daha sonra kesinlikle kalp muayenesi yaptırmanız önerilir.
Kalp denetimi prosedüründe kan biyokimyası, lökosit sayısı ile klinik kan testi, lipit profili, hemostaz, hormonlar, genel klinik idrar testleri, EKG ve kalbin ultrasonu yapılır.
Çeşitli hastalar üzerinde yapılan fazlaca sayıda çalışma, karotis intima-media kalınlığının önemli komplikasyon riskinin bir göstergesi olduğunu göstermiştir. Bu kalınlık yaş ve deveran sistemi üstündeki olumsuz faktörlerin artan tesiri ile artar. 0,5 mm’lik bir artış bile kalp krizi ve felç riskini artırır.
Karotis intima-media kalınlığının tertipli ultrason muayenesi, olağan pahaların fazlalığını belirlemeye, uygun tedaviyi almaya ve beden için muhtemel olumsuz sonuçların gelişmesini önlemeye yardımcı olur.
KALP KRİZİ İÇİN BİRİNCİ YARDIM
Kalp krizi, kalbi besleyen bir atardamarın tıkanmasıdır. Birçok vakit, yırtılmış bir aterosklerotik plak yüzeyinde oluşur. Trombüs damarı tıkar, kan daha ileri gitmez ve kalp kası bölgesi ‘ölmeye’ başlar. Bu birkaç saat ortasında gerçekleşir.
Kalp krizinin tedavisi için altın standart, anjiyoplasti operasyonu ve kalbin damarının stentlenmesidir. Uyluk yahut koldaki bir atardamarın delinmesinden ucunda balon bulunan özel bir tel, damarlardan kalbe geçerek tıkanmış atardamarın açılmasına yardımcı olur. Kimi durumlarda, kalp krizi geçiren bir hastayı ameliyat masasına süratli bir biçimde teslim etmenin imkansız olduğu durumlarda, tıkanıklık çözülmeye çalışılır, lakin bu yaklaşım önemli kanamalara niye olabilir.
Bir kişi karakteristik göğüs ağrılarına sahip olmaya başlar başlamaz, onu mümkün olan en kısa müddette uzman bir kısma götürmek gerekir. Damar ne kadar süratli açılırsa, o kadar epey kalp kası hücresi hayatta kalır. Acıya dayanmamalısınız, mümkün olan en kısa müddette bir ambulans çağırmalısınız.
Kalp krizi belirtileri
Kalp krizinde ortaya çıkan birfazlaca belirti vardır. Kalp krizi belirtilerini tespit edebilmek ve ortaya çıktıklarında çabucak 112’yi aramak kıymetlidir. Genel olarak bu ağrılar yeni ortaya çıkmıştır ve dayanılmaz hissettirir.
Kalp Krizinde Ağrı ve Öbür Belirtiler
– Göğsün orta kısmında ağrı,
– Göğüs kemiğinin gerisinde baskı ve daralma hissi,
– Göğüs kemiğinin ardında yanma hissi,
– Göğüste yükselen bir sıcak dalgası hissi,
– Kalpten bedenin öbür bölgelerine yayılan ağrı,
– Üst karın bölgesinde ağrı,
– Sol kolda göğse yahut uzunluğuna yayılabilen ağrı (daha sık kadınlarda),
– Sağ ve sol omuza, uzunluğuna ve hatta çeneye yayılan ağrı.
– kimi vakit kalp krizinde hiç ağrı olmaz, bu bilhassa diyabetli hastalar için tipiktir, fakat keskin bir ani güçsüzlük vardır.
Kalp Krizinde Birinci Yardım Kuralları
Birinci yardımda muvaffakiyetin yarısı işleri gerçek yapmaktır.
1. Ambulansı arayın.
2. Türkiye’de ambulansın telefon numarası 112’dir. Aradığınızda, memuru açıkça bilgilendirin:
– Tedavi sebebi, kalp krizi kuşkusu,
– Kişinin durumunun ciddiyeti,
– Yaklaşık yaş,
– Tam pozisyon.
3. Karşı taraf telefonu kapatana kadar kapatmayın.
4. Kişiyi rahat bir duruma getirin.
5. Kapalı alandaysanız pencereleri açın.
6. Ani şuur kaybı ve sirkülasyon durması durumunda hastaya birinci yardım sağlamaya hazır olun.
Kalp krizi için risk faktörleri şunlardır: Yüksek tansiyon, sigara, yüksek kolesterol, yüksek şeker düzeyleri, fazla kilolu olmak ve hareketsiz bir ömür üslubu. Bütün bu faktörler vaktinde tedbir alınırsa düzeltilebilir. Doktora ziyaretinizi geciktirmeyin.
Biroldukça insan, tıbbi muayenelerin yalnızca kendini gösteren bir çeşit sıhhat sıkıntısını teşhis etmek ve çözmek için gerekli olduğunu düşünüyor. Bu yanlışsız değil.
Birden fazla durumda kalp ve damar hastalıkları belirti vermeden gelişir ve birinci belirti ölümcül olabilir. Bu niçinle muhakkak göstergeleri tertipli olarak izlersek, birinci belirtiler ortaya çıkmadan epey evvel muhakkak bozukluklar tespit edilebilir.
Gelecekte önemli problemlerden ve cerrahi yahut terapötik müdahaleden kaçınmak için ömür biçiminizi sıradançe ayarlamak ekseriyetle kafidir.
HAYAT STİLİ KALBİ NASIL TESİRLER?
Dünya Sıhhat Örgütü’ne göre, kardiyovasküler hastalıklar dünya çapında önde gelen mevt sebebi olmaya devam etmektedir. Bu gerçek, dolanım sisteminizin sıhhati hakkında düşünmek için kâfi olmalıdır.
Fakat bu o kadar korkutucu değil. Muhtemel risklerin farkındalığı, önemli hastalıkların önleyici tedavisine yönelik birinci adımdır. Kardiyovasküler hastalıkların gelişmenini en kuvvetli biçimde etkileyen bir dizi faktör vardır ve bunların daha yakından izlenmesi gerekir.
Sigara İçmek
Günde bir paket sigaranın nizamlı olarak içilmesi, sigara içen kişinin hayat beklentisini ortalama 10 yıl kısaltır. beraberinde, sigarayı büsbütün bırakmanın kalp ve damar sorunu geliştirme risklerini kıymetli ölçüde azalttığı kanıtlanmıştır.
Sigarayı bırakmak ne kadar erken mümkün olursa, sigara içenlerin ve sevdiklerinin sıhhati için risk o kadar düşük olur. Pasif içicilik de kan damarlarına ziyan verir, komplikasyon riskini yüzde 20-30 artırır.
Bu niçinle, kişisel dikkat kâfi olmayabilir, ayrıyeten etrafınızı de etkilemeniz gerekir.
Sedanter Ömür Şekli
Kanepede yahut koltukta hayli vakit harcıyoruz, buralarda çalışıyor ve dinleniyoruz. Kan damarlarının en büyük düşmanı fizikî aktivite eksikliğidir. Hareketsiz bir hayat şekli, ömür müddetini 3,9 – 7,2 yıl (kiloya bağlı olarak) azaltabilir.
Bir yetişkinin, hareketsiz bir hayat stilini telafi etmek için günde asgarî 10 bin adım yürümesi gerekir. Ülkü olarak, her gün çeşitli fizikî aktiviteler yapılmalıdır. Lakin bir maraton arası koşmanın uzun müddetli hareketsizliğin ziyanını telafi etmediğini bilmek kıymetlidir. Günün birçoklarını tıpkı konumda geçirenlerde kalp ve damar meseleleri riski değerli ölçüde artar.
Yanlış Beslenme
Çok kilo ve kafeinin kalp için tehlikeli olduğuna dair yaygın bir efsane vardır. Fakat durum tam olarak o denli değildir.
Bu, ivedilikle kilo almanız yahut vermeniz gerektiği manasına gelmez. Maksat kilo almak yahut vermek değil, dpürüzü beslenme ve tertipli fizikî aktivite ile bir arada sağlıklı bir hayat üslubu olmalıdır.
Kimi yiyecekleri çok yemek ve çok kullanmak önemli sonuçlara niye olur. Kalp ve damar hastalıkları risklerini azaltmak için şuurlu diyet kısıtlamalarına muhtaçlık vardır; fazla yemeyin, hayli ölçüde şekerden kaçının, bitkisel yağları tercih edin, daha fazla zerzevat yiyin.
Fakat önemli kalp sorunları olmayanlar için kahve o kadar tehlikeli değildir. Ana şey, her şeyde olduğu üzere ne vakit duracağınızı bilmektir. Günde 3 fincandan fazla kahve tüketmenin kalp krizi riskini artırdığı bilinmektedir.
KALP SORUNLARINI GÖSTEREN SIHHAT SIKINTILARI
Yüksek tansiyon ve kolesterol düzeyleri, kalp ve damar hastalıklarına işaret edebilir.
Yüksek Tansiyon
Sanılanın tersine artan tansiyon kesinlikle baş ağrısına niye olmaz. Ve baş ağrısının olmaması, hipertansiyon olmadığı manasına gelmez. Hipertansiyonu teşhis etmenin tek yolu kan basıncınızı ölçmektir. Artan basınç, damar duvarına ziyan verir ve damarların daha süratli yıpranmasına yol açar. Tansiyonun 120/80’in üzerine çıktığı durumlar yüksek tansiyon olarak sınıflandırılıyor.
Yüksek tansiyonun hayat beklentisini 5-7 yıl kısalttığı iddia edilmektedir.
Yüksek Kolestorol
Tansiyon üzere, yüksek kolesterol de belirti vermeyebilir. Ayrıyeten, Avrupa’daki insanların yüzde 54’ünde yüksek kolesterol olduğu kestirim edilmektedir. 40 yaşındaki erkeklerde kolesterolünde yüzde 10’luk bir azalma, 5 yıl ortasında kalp hastalığında yüzde 50’lik bir azalmayı sağlar.
Kalp krizi ve felcin daima apansız geldiği düşünülür fakat durum o denli değildir. Risk faktörleri 10-30 yıl ortasında tespit edilebilir ve bunların erken tespiti ve vaktinde önleyici tedaviye başlanması kalp krizi riskini yüzde 90 oranında azaltabilir.
KALP SORUNLARI İÇİN ÖLÜMCÜL RİSK FAKTÖRLERİ
Makus alışkanlıklardan uzak, sistemli idman ve hakikat beslenme ile sağlıklı bir hayat üslubuna geçiş bile kardiyovasküler hastalık risklerini büsbütün ortadan kaldıramaz. Ölümcül risk faktörleri de vardır.
Yaş
Yaşlandıkça, sıhhat problemleri geliştirme riski artar. Sağlıklı bir hayat usulü, yaşlılığı kıymetli ölçüde geciktirmeye yardımcı olur, lakin 30-40 yaşından itibaren riskler doğal olarak artmaya başlar. Menopozdan daha sonra bayanlarda östrojen üretimindeki azalma niçiniyle bilhassa keskin bir artış meydana gelir. Lakin bu riskleri en aza indirmek için belli göstergeleri nizamlı olarak izlemek kafidir.
Doğuştan Gelen Hastalıklar ve Genetik
Birtakım beşerler bozukluklarla doğar ve uzun bir süre bunların farkında bile olmazlar. Bu doğuştan gelen problemler, kalp ve kan damarlarının birtakım kusurlarını içerir. Ayrıyeten aile hikayesi de tesirler, akrabalarda kardiyovasküler hastalık hadiseleri var ise, bu da riskleri artırır.
KALP MUAYENESİ NASIL YAPILIR?
Rastgele bir belirti hissetmeseniz bile muhakkak bir yaştan daha sonra kesinlikle kalp muayenesi yaptırmanız önerilir.
Kalp denetimi prosedüründe kan biyokimyası, lökosit sayısı ile klinik kan testi, lipit profili, hemostaz, hormonlar, genel klinik idrar testleri, EKG ve kalbin ultrasonu yapılır.
Çeşitli hastalar üzerinde yapılan fazlaca sayıda çalışma, karotis intima-media kalınlığının önemli komplikasyon riskinin bir göstergesi olduğunu göstermiştir. Bu kalınlık yaş ve deveran sistemi üstündeki olumsuz faktörlerin artan tesiri ile artar. 0,5 mm’lik bir artış bile kalp krizi ve felç riskini artırır.
Karotis intima-media kalınlığının tertipli ultrason muayenesi, olağan pahaların fazlalığını belirlemeye, uygun tedaviyi almaya ve beden için muhtemel olumsuz sonuçların gelişmesini önlemeye yardımcı olur.
KALP KRİZİ İÇİN BİRİNCİ YARDIM
Kalp krizi, kalbi besleyen bir atardamarın tıkanmasıdır. Birçok vakit, yırtılmış bir aterosklerotik plak yüzeyinde oluşur. Trombüs damarı tıkar, kan daha ileri gitmez ve kalp kası bölgesi ‘ölmeye’ başlar. Bu birkaç saat ortasında gerçekleşir.
Kalp krizinin tedavisi için altın standart, anjiyoplasti operasyonu ve kalbin damarının stentlenmesidir. Uyluk yahut koldaki bir atardamarın delinmesinden ucunda balon bulunan özel bir tel, damarlardan kalbe geçerek tıkanmış atardamarın açılmasına yardımcı olur. Kimi durumlarda, kalp krizi geçiren bir hastayı ameliyat masasına süratli bir biçimde teslim etmenin imkansız olduğu durumlarda, tıkanıklık çözülmeye çalışılır, lakin bu yaklaşım önemli kanamalara niye olabilir.
Bir kişi karakteristik göğüs ağrılarına sahip olmaya başlar başlamaz, onu mümkün olan en kısa müddette uzman bir kısma götürmek gerekir. Damar ne kadar süratli açılırsa, o kadar epey kalp kası hücresi hayatta kalır. Acıya dayanmamalısınız, mümkün olan en kısa müddette bir ambulans çağırmalısınız.
Kalp krizi belirtileri
Kalp krizinde ortaya çıkan birfazlaca belirti vardır. Kalp krizi belirtilerini tespit edebilmek ve ortaya çıktıklarında çabucak 112’yi aramak kıymetlidir. Genel olarak bu ağrılar yeni ortaya çıkmıştır ve dayanılmaz hissettirir.
Kalp Krizinde Ağrı ve Öbür Belirtiler
– Göğsün orta kısmında ağrı,
– Göğüs kemiğinin gerisinde baskı ve daralma hissi,
– Göğüs kemiğinin ardında yanma hissi,
– Göğüste yükselen bir sıcak dalgası hissi,
– Kalpten bedenin öbür bölgelerine yayılan ağrı,
– Üst karın bölgesinde ağrı,
– Sol kolda göğse yahut uzunluğuna yayılabilen ağrı (daha sık kadınlarda),
– Sağ ve sol omuza, uzunluğuna ve hatta çeneye yayılan ağrı.
– kimi vakit kalp krizinde hiç ağrı olmaz, bu bilhassa diyabetli hastalar için tipiktir, fakat keskin bir ani güçsüzlük vardır.
Kalp Krizinde Birinci Yardım Kuralları
Birinci yardımda muvaffakiyetin yarısı işleri gerçek yapmaktır.
1. Ambulansı arayın.
2. Türkiye’de ambulansın telefon numarası 112’dir. Aradığınızda, memuru açıkça bilgilendirin:
– Tedavi sebebi, kalp krizi kuşkusu,
– Kişinin durumunun ciddiyeti,
– Yaklaşık yaş,
– Tam pozisyon.
3. Karşı taraf telefonu kapatana kadar kapatmayın.
4. Kişiyi rahat bir duruma getirin.
5. Kapalı alandaysanız pencereleri açın.
6. Ani şuur kaybı ve sirkülasyon durması durumunda hastaya birinci yardım sağlamaya hazır olun.
Kalp krizi için risk faktörleri şunlardır: Yüksek tansiyon, sigara, yüksek kolesterol, yüksek şeker düzeyleri, fazla kilolu olmak ve hareketsiz bir ömür üslubu. Bütün bu faktörler vaktinde tedbir alınırsa düzeltilebilir. Doktora ziyaretinizi geciktirmeyin.