Kana Ekmek Banıp Yiyorlar! -70 Derecede Yaşayıp Çiğ Et Yiyen Nenetlerin Şok Tesiri Yaratan Gelenekleri
Size şaşırtan gelebilir lakin günümüzde hâlâ göçebe olarak yaşayan toplumlar var. Bunlarda biri de Rusya’nın kuzeyinde, Yamal Adası’nda yaşayan Nenetler. Bu beşerler, dondurucu soğukta hayatta kalmaya çalışıyor ve çadırlarında dünyadan kopuk bir ömür sürdürüyorlar. Hâlâ göçebe olarak yaşamalarının yanında yeme alışkanlıklarıyla da dikkat çekiyorlar. Gelin, hiç alışkın olmadığımız tipten bu insanları daha yakından tanıyalım.
Nenetler, her yıl sonbahar ayında güneye göç ediyorlar.
Çünkü kış başlamadan evvel yarımada üzerinde gidebildikleri en güney ve en sıcak noktaya yerleşmek zorundalar. Aksi hâlde Rusya’nın -70 dereceleri bulan dondurucu soğuklarında mevtle yüzleşmek zorunda kalacaklar. O soğukta kimse çadırda ateş yakarak hayatta kalamaz, değil mi? Bu sebeple kışın güneye, yazın tekrar kuzeye göç ediyorlar.
Her aile 40-50 kişilik topluluklardan oluşuyor.
Geniş aileler halinde yaşıyorlar ve bu ailelerin her biri, birer obayı oluşturuyor. Obaların her birinin 200 kadar ren geyiği bulunuyor ve bu obalar vakit zaman bir ortaya gelip geyik yarıştırma karşılaşması düzenliyor. Karşılaşma sonunda kazanana sağlıklı bir geyik armağan ediliyor. bir daha her ailenin bir reisi oluyor ve göç vakit içinderını reis belirliyor. Çağdaş çağdaki aile reisi kavramı biraz farklı olsa da mantık bir daha tıpkı. Ailedeki herkes, reisin kararlarına hürmet duyuyor.
Çadırlar, en az iki kat geyik derisi ile kaplanıyor.
Zorlu hava şartlarında hayatta kalmak için çadırlarını en az iki kat geyik derisi ile kaplıyorlar. Ayrıyeten çadırların içini sıcak tutabilmek için odun sobaları kuruyorlar. Sobalarında yakmak için odun topluyorlar ve donma tehlikesiyle karşı karşıya gelmemek için devamlı odun tazelemek zorunda kalıyorlar. Çok yorucu değil mi sizce de?
Çoğunlukla geyik ve tavşan eti yiyorlar.
Kahvaltıda bile et yediğinizi düşünebiliyor musunuz? Lakin Nenetler yiyor. Rusya’nın dondurucu soğuklarında neredeyse hiç zerzevat yetişmediği için günün her öğününde et yemek zorundalar. Çoğunlukla geyik ve tavşan eti tüketiyorlar ve donmuş ırmaktan balık da avlıyorlar. İşin en can alıcı kısmı, eti yalnızca pişmiş olarak tüketmiyorlar. Kesip derisini yüzdükleri hayvanın etini kesimlere ayırıp taze bir biçimde tüketiyorlar. Hatta etten akan kanı kaşıklayarak içiyorlar! Etin yanında ekmek de tüketiyorlar. Yani bir gün Nenet çadırına konuk olursanız kana ekmek banarak karnınızı doyurmanız gerekebilir.
Teknolojiden uzak bir hayat sürüyorlar.
Teknolojiden uzak kalma fikri kulağa nasıl geliyor? Neredeyse birden fazla işimizi tek bir tık ile gerçekleştirebiliyorken Nenetlerin teknolojiden soyutlanmış hâlleri hayli şaşırtan. Hayatlarında akıllı telefonlar, sinemalar, diziler, tablet yahut televizyonlar yok. Üstelik konut kirası ve fatura da ödemiyorlar. Bir şirkette işe girip çalışmıyorlar, yani kapitalist dünya da onlara bakılırsa değil. Onların hayatı yalnızca göç etmek, çadır kurmak ve ailelerini hayatta tutmaktan ibaret.
Geçimlerini kızak yaparak sağlıyorlar.
Her Nenet obasında fazlaca âlâ biçimde kızak yapan erkekler bulunuyor. Rusya’nın farklı yerlerinden gelen siparişlere göre kızak yapıp satıyor ve karşılığında Rus Rublesi kazanıyorlar. Ayrıyeten Nenetlerde, kızaklar ailelerin büyüklüğüne bakılırsa yapılıyor. Büyük ailelere büyük, küçüklere küçük kızak. 6 yaşından itibaren bütün erkek çocuklarına kızak kullanmayı öğretiyorlar. Çok erken değil mi pekala?
Atalarının dini inançlarının müsaadeden gidiyorlar.
Nenetler, öbür toplumlardan etkilenmedikleri için hâlâ cetlerinin binlerce yıl evvelki inanışlarına bağlılar. Gündelik işlerinin haricinde şaman ayinleri yapıyor ve ölülerini bu inanışa göre defnediyorlar.
Nenetlerin göçebe ömür geleneği yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.
Nenet çocukları, okullara gönderilmiyor ve cinsiyetlerine bakılırsa yapacakları işlere yönlendiriliyorlar. Kızlar, meskende annelerine yardım ederken erkekler, 6 yaşından itibaren başta kızak kullanmak ve yapmak olmak üzere avcılık, odun toplamak üzere işlerde ailelerine takviye oluyorlar. Lakin artık Nenetlerin çocukları da gençlik çağına adım attıktan daha sonra ömür uzunluğu kızak sürüp çadır ortasında yaşamak istemiyor. Kent ömrüne yönelmek, çağdaş hayatın kurallarına göre bir hayat sürmek istiyorlar, zira çağdaş hayat onlar için epey daha inançlı. Bu sebeple artık birden fazla Nenet genci, ailesini çadırlarda bırakıp kent ömrünü tercih ediyor.
Size şaşırtan gelebilir lakin günümüzde hâlâ göçebe olarak yaşayan toplumlar var. Bunlarda biri de Rusya’nın kuzeyinde, Yamal Adası’nda yaşayan Nenetler. Bu beşerler, dondurucu soğukta hayatta kalmaya çalışıyor ve çadırlarında dünyadan kopuk bir ömür sürdürüyorlar. Hâlâ göçebe olarak yaşamalarının yanında yeme alışkanlıklarıyla da dikkat çekiyorlar. Gelin, hiç alışkın olmadığımız tipten bu insanları daha yakından tanıyalım.
Nenetler, her yıl sonbahar ayında güneye göç ediyorlar.
Çünkü kış başlamadan evvel yarımada üzerinde gidebildikleri en güney ve en sıcak noktaya yerleşmek zorundalar. Aksi hâlde Rusya’nın -70 dereceleri bulan dondurucu soğuklarında mevtle yüzleşmek zorunda kalacaklar. O soğukta kimse çadırda ateş yakarak hayatta kalamaz, değil mi? Bu sebeple kışın güneye, yazın tekrar kuzeye göç ediyorlar.
Her aile 40-50 kişilik topluluklardan oluşuyor.
Geniş aileler halinde yaşıyorlar ve bu ailelerin her biri, birer obayı oluşturuyor. Obaların her birinin 200 kadar ren geyiği bulunuyor ve bu obalar vakit zaman bir ortaya gelip geyik yarıştırma karşılaşması düzenliyor. Karşılaşma sonunda kazanana sağlıklı bir geyik armağan ediliyor. bir daha her ailenin bir reisi oluyor ve göç vakit içinderını reis belirliyor. Çağdaş çağdaki aile reisi kavramı biraz farklı olsa da mantık bir daha tıpkı. Ailedeki herkes, reisin kararlarına hürmet duyuyor.
Çadırlar, en az iki kat geyik derisi ile kaplanıyor.
Zorlu hava şartlarında hayatta kalmak için çadırlarını en az iki kat geyik derisi ile kaplıyorlar. Ayrıyeten çadırların içini sıcak tutabilmek için odun sobaları kuruyorlar. Sobalarında yakmak için odun topluyorlar ve donma tehlikesiyle karşı karşıya gelmemek için devamlı odun tazelemek zorunda kalıyorlar. Çok yorucu değil mi sizce de?
Çoğunlukla geyik ve tavşan eti yiyorlar.
Kahvaltıda bile et yediğinizi düşünebiliyor musunuz? Lakin Nenetler yiyor. Rusya’nın dondurucu soğuklarında neredeyse hiç zerzevat yetişmediği için günün her öğününde et yemek zorundalar. Çoğunlukla geyik ve tavşan eti tüketiyorlar ve donmuş ırmaktan balık da avlıyorlar. İşin en can alıcı kısmı, eti yalnızca pişmiş olarak tüketmiyorlar. Kesip derisini yüzdükleri hayvanın etini kesimlere ayırıp taze bir biçimde tüketiyorlar. Hatta etten akan kanı kaşıklayarak içiyorlar! Etin yanında ekmek de tüketiyorlar. Yani bir gün Nenet çadırına konuk olursanız kana ekmek banarak karnınızı doyurmanız gerekebilir.
Teknolojiden uzak bir hayat sürüyorlar.
Teknolojiden uzak kalma fikri kulağa nasıl geliyor? Neredeyse birden fazla işimizi tek bir tık ile gerçekleştirebiliyorken Nenetlerin teknolojiden soyutlanmış hâlleri hayli şaşırtan. Hayatlarında akıllı telefonlar, sinemalar, diziler, tablet yahut televizyonlar yok. Üstelik konut kirası ve fatura da ödemiyorlar. Bir şirkette işe girip çalışmıyorlar, yani kapitalist dünya da onlara bakılırsa değil. Onların hayatı yalnızca göç etmek, çadır kurmak ve ailelerini hayatta tutmaktan ibaret.
Geçimlerini kızak yaparak sağlıyorlar.
Her Nenet obasında fazlaca âlâ biçimde kızak yapan erkekler bulunuyor. Rusya’nın farklı yerlerinden gelen siparişlere göre kızak yapıp satıyor ve karşılığında Rus Rublesi kazanıyorlar. Ayrıyeten Nenetlerde, kızaklar ailelerin büyüklüğüne bakılırsa yapılıyor. Büyük ailelere büyük, küçüklere küçük kızak. 6 yaşından itibaren bütün erkek çocuklarına kızak kullanmayı öğretiyorlar. Çok erken değil mi pekala?
Atalarının dini inançlarının müsaadeden gidiyorlar.
Nenetler, öbür toplumlardan etkilenmedikleri için hâlâ cetlerinin binlerce yıl evvelki inanışlarına bağlılar. Gündelik işlerinin haricinde şaman ayinleri yapıyor ve ölülerini bu inanışa göre defnediyorlar.
Nenetlerin göçebe ömür geleneği yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.
Nenet çocukları, okullara gönderilmiyor ve cinsiyetlerine bakılırsa yapacakları işlere yönlendiriliyorlar. Kızlar, meskende annelerine yardım ederken erkekler, 6 yaşından itibaren başta kızak kullanmak ve yapmak olmak üzere avcılık, odun toplamak üzere işlerde ailelerine takviye oluyorlar. Lakin artık Nenetlerin çocukları da gençlik çağına adım attıktan daha sonra ömür uzunluğu kızak sürüp çadır ortasında yaşamak istemiyor. Kent ömrüne yönelmek, çağdaş hayatın kurallarına göre bir hayat sürmek istiyorlar, zira çağdaş hayat onlar için epey daha inançlı. Bu sebeple artık birden fazla Nenet genci, ailesini çadırlarda bırakıp kent ömrünü tercih ediyor.