Kemikleri zayıflatan sessiz hastalık: Osteoporoz

Meltem

Global Mod
Global Mod
6 Haz 2021
1,408
0
1
bir epeyce insan, osteoporoz yaşadıklarında bunu bileceklerini düşünür, zira bir cins kemik yahut kas ağrısını fark edebileceklerini söylerler. Fakat gerçek hayli farklı: Osteoporoz kemikleri zayıflatır, kırılgan hale getirir ve siz farkına bile varmadan kırık riskini artırır. birebir vakitte erken yaşta.

Osteoporoz “sessiz hastalık” yahut “salgın” olarak bilinir. Dünya Sıhhat Örgütü’ne (DSÖ) bakılırsa, osteoporoz milyonlarca insanı etkilerken, bunların yalnızca yaklaşık yüzde 20’sine yanlışsız teşhis konabiliyor.

İspanya’da yapılan bir araştırmada, kalçasını kıran her 4 şahıstan 1’inin kırık meydana geldikten daha sonraki bir yıl ortasında öldüğü bilinirken, toplumun yalnızca yüzde 30’unun bu hastalığa kıymet verdiği gösterilmiştir.


OSTEOPOROZ BELİRTİLERİ

Osteoporoz, kemik kütlesinde azalma ve kemik dokusunun mikro yapısının kırılganlığını artıran ve bunun kararında kırık riskinde artışla sonuçlanan bozulma ile karakterize sistemik bir hastalıktır.

Osteoporoz çoklukla erken belirti vermez, zira kemik tespit edildiğinde aslına bakarsan etkilenmiştir. Hastalar durumu ekseriyetle geç öğrenir. Kemik kırılması yahut ezilme gerçekleşene kadar osteoporoz olduğunu bilmeyen hastalar çoğunuktadır. Ve düşündüğünüzden hayli, büyük bir darbe almanız yahut olağanüstü bir düşüş yaşamanız gerekmiyor. kimi vakit sıradan bir hapşırma, yavaşça bir hareket yahut öksürük kırıklara niye olabilir. Osteoporozun niye olduğu en yaygın kırıklar bilek, omurga ve kalça kırıklarıdır.


OSTEOPOROZ İÇİN RİSK FAKTÖRLERİ

Bu hastalık erken yaşta, hatta 30 yaşından itibaren başlayabilse de menopozdan daha sonra, östrojen düzeyleri (kemik kütlesi üzerinde kollayıcı tesire sahip bayan cinsiyet hormonları) değerli ölçüde azaldığında ve ekseriyetle 55 yaşından itibaren ortaya çıkar. Yaşlanmanın tipik özelliği olan kemiklerden kalsiyum kaybıyla bir arada kemik kütlesi kaybını hızlandırır.

Erken Menopoz

40 yaşından evvel yahut 45 yaşından evvel erken menopoza girdiyseniz bilhassa dikkat edin. İsveç’te yapılan bir araştırmaya göre, adet görmeyi erken bırakan bayanların osteoporoz geliştirme mümkünlüğü iki kat daha fazladır. Bunun sebebi, menopozun kemiklerinizle ilgilenen hormon olan östrojen düzeyini düşürmesidir.

45 Yaşından Büyük Olmak

Yaş ilerledikçe, osteoporoz gelişme talihi çoğalır. Uzmanlara göre 30 yaşından daha sonra yılda yaklaşık yüzde 1 kemik kütlesi kaybederiz. Bunun sebebi, yaş ilerledikçe bu yapıların artık birebir biçimde yenilenmemesidir. 40 yaşından itibaren bilhassa menopozun başlamasından daha sonraki 5 ila 10 yıl içindeki devirde kemik kaybı yılda yüzde 5’e kadar çıkabilmektedir. Bu niçinle osteoporoz, 50-65 yaşları içinde daha sık görülmektedir.

Düşük Kiloda Olmak

Beden Kitle İndeksi (VKİ) 20’nin altında olan hayli zayıf olmak, osteoporoz gelişmenine yol açabilir. Uzmanlara nazaran, beden yağı, kemik oluşumunda rol oynayan bayan cinsiyet hormonları olan östrojen üretimini artırır.

Fazla kilolu olmak da düzgün değildir. Harvard tarafınca yapılan bir araştırmaya bakılırsa, karın bölgesindeki yağ fazlalığı, kemik iliğinizde daha fazla yağ var ise, yeni kemik oluşumunu engelleyebilir ve mevcut olanı zayıflatabilir.

Kortikosteroid kullanması

Astım, artrit, alerji yahut sedef hastalığı üzere durumları tedavi etmek için kullanılan bu tıp ilaçlar, uzun müddet alındığında kemik oluşumundan sorumlu hücreler olan osteoblastların sayısını azaltabilir.

Aile Geçmişi

Kemik kütlesi yüzde 70 genetik olarak belirlenir. Anneniz, kız kardeşleriniz, teyzeleriniz ve/veya büyükanneniz osteoporoz geçirmişse, osteopotoz olma riskiniz artar. Âlâ haber şu ki, hayat stili alışkanlıklarınız başka yüzde 30’u belirliyor, bu niçinle kendinize güzel bakmanız en uygun sigortanızdır.

Sigara İçmek

Sigara içenler, kemik yoğunluğunu kaybeder ve kırılmaya daha yatkındır. Bunun sebebi; tütünün, östrojenlerin bedende uygun işleyişini engellemesidir.

Birtakım Hastalıklar

Osteoporoz ayrıyeten birtakım bozukluklar ve hastalıklarla bağlı görünmektedir. Örneğin, tiroidiniz çok hormon üretiyorsa, yani hipertiroidiniz var ise, metabolizmanız hızlanır ve kemik kaybı oranı artar. Birebir biçimde, diyabet, kronik böbrek yahut karaciğer yetmezliğiniz var ise, kemikleriniz daha fazla ziyan görür ve bu niçinle kemik zayıflığınız artar ve ne yazık ki birebir vakitte kırılma mümkünlüğü da artar.


OSTEOPOROZU ÖNLEMEK İÇİN İPUÇLARI

Osteoporozdan kaçınmanın üç temel direği uygun beslenme, makul bir süre güneşlenme ve idmandır.

Önlemek için ne yenir?

Akdeniz diyeti usulünde sağlıklı bir beslenme programı izlemeli ve yanında bol kalsiyum içeren süt mamüllerini eksik etmemelisiniz. Kalsiyum, süt eserleri haricinde badem üzere kuru yemişlerden, yulaf yahut pirinç üzere tahıllardan, susam üzere tohumlardan yahut bilhassa yeşil yapraklı sebzelerden elde edilebilir.

Yürürüş, osteoporozu önlemek için en yeterli antrenmandır

Uygulaması kolaydır ve ekipman gerektirmez yahut spor salonuna gitmek gerekmez. Bu niçinle yürüyüş, sistemli olarak yapılabilir ve şiddetle tavsiye edilir. Genel olarak kemiği güçlendirmek için yrüyümek, merdiven inip çıkmak, bisiklete binmek, yük çalışmak, dans etmek üzere yerçekimine karşı çalışmanızı sağlayan bir antrenman önerilir.

Güneşe çıkmak kural

Güneş ışığı, D vitamini üretmemize müsaade verir, fakat ne yazık ki, bu vitaminin eksikliği hayli yaygındır. Zira güneş haricinde epey az besin D vitamini sağlar ve bu vitamini epey düşük oranlarda içerirler. Çoklukla tüm yıl boyunca hergün güneş muhafazası olmadan 15 dakika güneşlenmek tavsiye edilir, lakin kimi araştırmalar bunun yılın mevsimine bağlı olduğunu savunmaktadır. Bu niçinle, mesela yaz aylarında, cildimizin yüzeyinin yüzde 25’inin güneşe yaklaşık 10 dakika maruz kalması kafidir; fakat kışın, cilt yüzeyinin yüzde 10’unun maruz kalmasıyla güneşlenme, 130 dakika sürebilir.


OSTEOPOROZ TEDAVİSİ

Hekiminiz tıbbi geçmişinizi, aile geçmişinizi ve risk faktörlerini gözden geçirecektir. Kemiklerinizin zayıflamış olabileceğini düşünürse, kemik yoğunluğunuzu ölçecektir. Sonuca bakılırsa gerekli görürse gereksinimlerinize en uygun ilacı arayacaktır.

Kemik zayıflamışsa (osteopeni) yahut mesela laktoz intoleransı üzere öbür meseleleriniz var ise, hekiminiz kalsiyum ve D vitamini destekleri reçete edebilir. Fakat, British Medical Journal’da yayınlanan memleketler arası bir araştırma, desteklerden çok kemik yoğunluğunu artırmaya odaklanmanın daha güzel olacağını anlatmaktadır.

Kemik yoğunluğu testine bakılırsa, çeşitli ilaçlar önerilebilmektedir. En yaygın olanları içinde, menopoz sırasında meydana gelen östrojen kaybını telafi eden hormon replasman tedavisi ve kırık insidansını azaltan bifosfonatlar bulunur.

Kemik yıkımını bloke eden ve azaltan ve kemik yoğunluğunu artıran öteki ilaçlar da kullanılabilmektedir.