Ketojenik diyet, son yılların kilo verme diyetleri içinde en popülerler listesinde tepede yer alıyor.
Google’da sıradan bir ketojenik diyet araması ile anında 16 milyon sonuç alınabiliyor. Pekala, işe yarıyor mu? Sıhhate ziyanlı olabilir mi? Kilo verme prosedürü olarak tavsiye edilir mi?
Bu kuşkulardan kurtulmak için tüm bunları Diyetisyen Serkan Sıtkı Şahin’e sorduk:
KETOJENİK DİYET NEDİR?
Son senelerda en hayli duyduğumuz kilo verme diyeti ketojenik diyet, yüksek yağ ve protein alımına ve sıfır karbonhidrat içeriğine dayanır. Maksat bedenin güç kaynağı olarak şeker yerine yağı kullanımıdır. Bu niçinle ekmek, makarna yahut pilav üzere ana karbonhidratların yanında meyve ve sebzeler de kısıtlanır.
KETOJENİK DİYET TAM OLARAK NASIL ÇALIŞIR?
Kilo vermek için harcadığınızdan daha az kalori almanız gerekir. Bu, kilo verme diyetlerinin klasik düzeneğidir. Lakin ketojenik diyet kelam konusu olduğunda düzenek büsbütün farklıdır:
Karbonhidratların kısıtlanması ile bedenin ana yakıt hücreleri kaybolur. Metabolizma zorlanır ve rotayı değiştirmek zorunda kalır. Güç sağlamak için yağları kullanır. Bu yağ asitlerinin kullanması keton bileşiklerini oluşturur. Hücrelerimizin karbonhidrat haricinde alternatif bir güç kaynağı olur.
KETON CİSİMCİKLERİ niye DAHA FAZLA YAĞ YAKMANIZI SAĞLAR?
Üstte da bahsetmiş olduğum üzere, karbonhidratların katkısı büyük ölçüde azaldığında (sıfır değildir zira karbonhidratlar, küçük bir oranda bile biroldukça besinde bulunur) karaciğer, keton cisimcikleri oluşturmak için yağ dokusundan yağ asitlerini kullanır.
bu biçimdece bedeninizin ketojenik diyetle kullandığı güç, yağdan gelir. Bu masraflı ve vakit alıcı bir metabolik süreçtir. Lakin kıymetli olan, karbonhidratlardan alacağınız gücün birebirini elde edebilmek için hayli ölçüde yağa gereksiniminiz olmasıdır. Bu yüzden kilo vermeye yardımcı olur.
KETOZİS TEHLİKESİ NEDİR?
Kanda muhakkak bir ketojenik cisim yükü olduğunda, beden ketozis dediğimiz şeye girer. Kendi ortasında ketoz, karbonhidratların yokluğunda doğal bir adaptif metabolizma yoludur. Bu niçinle bedeninizin süratli güce gerek duyfuğu yahut karbonhidratların olmadığı acil durumlarda bildiği ve kullandığı bir yoldur.
Spesifik olarak, risk içermez, lakin rastgele bir denetim olmaksızın uzun mühlet devam ederse tehlikeli olabilir.
KETOJENİK DİYETİN SIHHAT RİSKLERİ NELERDİR?
Ketojenik diyetin temel olarak iki sıhhat riski vardır diyebiliriz. Bunlar vitamin ve mineral eksiklikleri ve ketoasidozdur.
Ketojenik diyet fazlaca istikrarsızdır. Meyve ve sebzelerin varlığı pratik olarak sıfırdır, bu da vitaminler ve mineraller üzere mikro besinlerin eksikliğine niye olur. Bu niçinle ketojenik diyet, uzun mühlet takip edilirse katiyen vitamin ve mineral eksiklikleri yaşanır.
Bedenin ketozis hali epeyce uzun mühlet korunduğunda kanın pH’ının düşmesi ketoasidoza niye olur. En berbat neticelerindan biri de oksijen taşınmasını etkilemesidir, bu niçinle kişinin ömrü riske girebilir.
Başka istenmeyen sonuçlar kabızlık (tahıl, meyve ve sebzelerden lif alınmadığı için), aseton tonlarında ağız kokusu yahut huzursuzluk (artan keton cisimcikleri niçiniyle) olabilir.
NE VAKİT BÜSBÜTÜN ZİYANLIDIR?
Böbrek yahut karaciğer hastalığınız var ise ketojenik diyet büsbütün ziyanlıdır. Bunlar haricinde yeme bozukluklarında da problemler yaratabilir. Ketojenik diyet, karbonhidratların kilo alımının hatalısı olarak görüldüğü istikrarsız bir beslenme biçimini teşvik ettiği için zıt ruhsal tesirlere sahip olabilir. Ketojenik diyete epeyce daha sağlıklı alternatif beslenme programları vardır.
HANGİ DURUMLARDA KİLO VERMEK İÇİN KULLANILABİLİR?
Başlangıç olarak, ketojenik diyet kilo vermek için istikrarlı bir model değildir. Aslında, dirençli epilepsi yahut ender metabolik hastalıklar olan glukoz taşıyıcı 1 eksikliği ve piruvat dehidrojenaz eksikliği üzere muhakkak hastalıkları tedavi etmek için özel olarak tasarlanmış bir diyettir. Bu durumlarda ketojenik diyet tedavinin bir kesimidir ve tıbbi nezaret ve destek gerektirir.
Fakat yağ yakmada hayli tesirli olduğu doğrudur. Ketojenik diyetin yağ kaybını sağladığı çeşitli araştırmalarda gösterilmiştir. Bu niçinle epey özel durumlarda kilo vermek için izlenebilir:
Kişi diyet yaptığı biçimde kilo vermede sıkışıp kaldığında kısa vadeli (iki hafta ile bir ay arası) ketojenik diyete başvurması tesirli olabilir. Açıkçası, herkeste birebir biçimde işe yaramayabilir. Alışılmış ki, sıhhat risklerinden kaçınmak için bir beslenme uzmanı tarafınca izlenmelidir.
Yeme alışkanlıklarımızı değiştirmek ve sıhhatsiz karbonhidratlar açısından fazlaca varlıklı hamur işleri, tatlılar ve ultra işlenmiş yiyecekleri geride bırakmak istediğimizde de ketojenik diyete başvurabilirsiniz. Bu durumlarda, biraz daha ölçülü bir ketojenik bir model faydalı olacaktır. Ancak şüphesiz her vakit sonlu bir süre için ketojenik diyet izlenmelidir: Yalnızca daha güzel beslenme alışkanlıklarını benimsemeye yetecek kadar.
HANGİ YİYECEKLER ARTIRILMALI VE HANGİLERİ ORTADAN KALDIRILMALIDIR?
Ketojenik diyette, besinlerin oranı aşağıdaki üzeredir:
Yüzde 10’dan Az Karbonhidrat
Bir günde yenen karbonhidratların gram cinsinden ölçüsü minimumda tutulur zira:
– Baklagillerin yanı sıra glüten içerip içermediğine bakılmaksızın tahıl ve türevleri büsbütün beslenmeden çıkarılır.
– Birden fazla meyve tüketilmez. Yalnızca avokado ve hindistan cevizi (oldukca fazla yağ içeren ve neredeyse hiç karbonhidrat içermeyen), zeytin ve yaban mersini üzere kırmızı meyveler kabul edilir.
– Sebzeler de yokluklarıyla dikkat çekiyor. Yalnızca brokoli ve lahana üzere birtakım turpgillere müsaade verilir.
– Patates üzere kök sebzeler yenmez.
Yüzde 60-70 Yağ
Ketojenik diyette yağlar diyetin merkezinde yer alır:
– Hayvansal kökenli besinler bakımından yüksek bir içerik vardır: Et, balık, yumurta, deniz eserleri, tam yağlı süt ve peynir.
– Ayrıyeten yüksek yağlı sebzeler de tüketilir: Zeytinyağı, kuru yemişler, yağlı tohumlar, fıstık yahut susam yağı üzere.
Yüzde 20-30 protein
Balık, et, yumurta, kabuklu deniz eserleri yahut süt üzere hayvansal kaynaklı besinler esasen âlâ ölçüde protein sağlar.
Unutulmamalıdır ki ketojenik diyette tatlılar ve alkol büsbütün çıkarılır. Yalnızca saf çikolataya müsaade verilir.
AÇLIK HİSSİNİ AZALTIR
Düşük kalorili diyetlerin bilakis, ketojenik diyet (daha fazla yağ yiyerek paradoksal olarak yağı ortadan kaldırdığınız) epeyce doyurucudur.
Günlerdir diyette olduğunuz için açlık hissi azalır. Kandaki keton cisimleri iştahı azaltma eğilimindedir.
YO-YO TESİRİ OLUŞTURABİLİR
Unutmayın, mucize diyet diye bir şey yoktur. Tanınan olarak görünen biroldukca kuşkulu diyet seçeneğinden rastgele birini takip ederseniz, daha fazla kilo, daha az güç ve daha berbat sıhhat ile sonuçlanabilirsiniz.
Ayrıyeten verdiğiniz kiloları süratle geri almanıza niye olan yo-yo tesiri, profesyonel denetim olmadan uygulanan diyetlerin acı sonudur. Sabırsızlığa değil, bedeninizin nasıl çalıştığını anlamaya dayandığı sürece, elbette kilo verebilirsiniz ve birfazlaca insan bunu başarır.
Google’da sıradan bir ketojenik diyet araması ile anında 16 milyon sonuç alınabiliyor. Pekala, işe yarıyor mu? Sıhhate ziyanlı olabilir mi? Kilo verme prosedürü olarak tavsiye edilir mi?
Bu kuşkulardan kurtulmak için tüm bunları Diyetisyen Serkan Sıtkı Şahin’e sorduk:
KETOJENİK DİYET NEDİR?
Son senelerda en hayli duyduğumuz kilo verme diyeti ketojenik diyet, yüksek yağ ve protein alımına ve sıfır karbonhidrat içeriğine dayanır. Maksat bedenin güç kaynağı olarak şeker yerine yağı kullanımıdır. Bu niçinle ekmek, makarna yahut pilav üzere ana karbonhidratların yanında meyve ve sebzeler de kısıtlanır.
KETOJENİK DİYET TAM OLARAK NASIL ÇALIŞIR?
Kilo vermek için harcadığınızdan daha az kalori almanız gerekir. Bu, kilo verme diyetlerinin klasik düzeneğidir. Lakin ketojenik diyet kelam konusu olduğunda düzenek büsbütün farklıdır:
Karbonhidratların kısıtlanması ile bedenin ana yakıt hücreleri kaybolur. Metabolizma zorlanır ve rotayı değiştirmek zorunda kalır. Güç sağlamak için yağları kullanır. Bu yağ asitlerinin kullanması keton bileşiklerini oluşturur. Hücrelerimizin karbonhidrat haricinde alternatif bir güç kaynağı olur.
KETON CİSİMCİKLERİ niye DAHA FAZLA YAĞ YAKMANIZI SAĞLAR?
Üstte da bahsetmiş olduğum üzere, karbonhidratların katkısı büyük ölçüde azaldığında (sıfır değildir zira karbonhidratlar, küçük bir oranda bile biroldukça besinde bulunur) karaciğer, keton cisimcikleri oluşturmak için yağ dokusundan yağ asitlerini kullanır.
bu biçimdece bedeninizin ketojenik diyetle kullandığı güç, yağdan gelir. Bu masraflı ve vakit alıcı bir metabolik süreçtir. Lakin kıymetli olan, karbonhidratlardan alacağınız gücün birebirini elde edebilmek için hayli ölçüde yağa gereksiniminiz olmasıdır. Bu yüzden kilo vermeye yardımcı olur.
KETOZİS TEHLİKESİ NEDİR?
Kanda muhakkak bir ketojenik cisim yükü olduğunda, beden ketozis dediğimiz şeye girer. Kendi ortasında ketoz, karbonhidratların yokluğunda doğal bir adaptif metabolizma yoludur. Bu niçinle bedeninizin süratli güce gerek duyfuğu yahut karbonhidratların olmadığı acil durumlarda bildiği ve kullandığı bir yoldur.
Spesifik olarak, risk içermez, lakin rastgele bir denetim olmaksızın uzun mühlet devam ederse tehlikeli olabilir.
KETOJENİK DİYETİN SIHHAT RİSKLERİ NELERDİR?
Ketojenik diyetin temel olarak iki sıhhat riski vardır diyebiliriz. Bunlar vitamin ve mineral eksiklikleri ve ketoasidozdur.
Ketojenik diyet fazlaca istikrarsızdır. Meyve ve sebzelerin varlığı pratik olarak sıfırdır, bu da vitaminler ve mineraller üzere mikro besinlerin eksikliğine niye olur. Bu niçinle ketojenik diyet, uzun mühlet takip edilirse katiyen vitamin ve mineral eksiklikleri yaşanır.
Bedenin ketozis hali epeyce uzun mühlet korunduğunda kanın pH’ının düşmesi ketoasidoza niye olur. En berbat neticelerindan biri de oksijen taşınmasını etkilemesidir, bu niçinle kişinin ömrü riske girebilir.
Başka istenmeyen sonuçlar kabızlık (tahıl, meyve ve sebzelerden lif alınmadığı için), aseton tonlarında ağız kokusu yahut huzursuzluk (artan keton cisimcikleri niçiniyle) olabilir.
NE VAKİT BÜSBÜTÜN ZİYANLIDIR?
Böbrek yahut karaciğer hastalığınız var ise ketojenik diyet büsbütün ziyanlıdır. Bunlar haricinde yeme bozukluklarında da problemler yaratabilir. Ketojenik diyet, karbonhidratların kilo alımının hatalısı olarak görüldüğü istikrarsız bir beslenme biçimini teşvik ettiği için zıt ruhsal tesirlere sahip olabilir. Ketojenik diyete epeyce daha sağlıklı alternatif beslenme programları vardır.
HANGİ DURUMLARDA KİLO VERMEK İÇİN KULLANILABİLİR?
Başlangıç olarak, ketojenik diyet kilo vermek için istikrarlı bir model değildir. Aslında, dirençli epilepsi yahut ender metabolik hastalıklar olan glukoz taşıyıcı 1 eksikliği ve piruvat dehidrojenaz eksikliği üzere muhakkak hastalıkları tedavi etmek için özel olarak tasarlanmış bir diyettir. Bu durumlarda ketojenik diyet tedavinin bir kesimidir ve tıbbi nezaret ve destek gerektirir.
Fakat yağ yakmada hayli tesirli olduğu doğrudur. Ketojenik diyetin yağ kaybını sağladığı çeşitli araştırmalarda gösterilmiştir. Bu niçinle epey özel durumlarda kilo vermek için izlenebilir:
Kişi diyet yaptığı biçimde kilo vermede sıkışıp kaldığında kısa vadeli (iki hafta ile bir ay arası) ketojenik diyete başvurması tesirli olabilir. Açıkçası, herkeste birebir biçimde işe yaramayabilir. Alışılmış ki, sıhhat risklerinden kaçınmak için bir beslenme uzmanı tarafınca izlenmelidir.
Yeme alışkanlıklarımızı değiştirmek ve sıhhatsiz karbonhidratlar açısından fazlaca varlıklı hamur işleri, tatlılar ve ultra işlenmiş yiyecekleri geride bırakmak istediğimizde de ketojenik diyete başvurabilirsiniz. Bu durumlarda, biraz daha ölçülü bir ketojenik bir model faydalı olacaktır. Ancak şüphesiz her vakit sonlu bir süre için ketojenik diyet izlenmelidir: Yalnızca daha güzel beslenme alışkanlıklarını benimsemeye yetecek kadar.
HANGİ YİYECEKLER ARTIRILMALI VE HANGİLERİ ORTADAN KALDIRILMALIDIR?
Ketojenik diyette, besinlerin oranı aşağıdaki üzeredir:
Yüzde 10’dan Az Karbonhidrat
Bir günde yenen karbonhidratların gram cinsinden ölçüsü minimumda tutulur zira:
– Baklagillerin yanı sıra glüten içerip içermediğine bakılmaksızın tahıl ve türevleri büsbütün beslenmeden çıkarılır.
– Birden fazla meyve tüketilmez. Yalnızca avokado ve hindistan cevizi (oldukca fazla yağ içeren ve neredeyse hiç karbonhidrat içermeyen), zeytin ve yaban mersini üzere kırmızı meyveler kabul edilir.
– Sebzeler de yokluklarıyla dikkat çekiyor. Yalnızca brokoli ve lahana üzere birtakım turpgillere müsaade verilir.
– Patates üzere kök sebzeler yenmez.
Yüzde 60-70 Yağ
Ketojenik diyette yağlar diyetin merkezinde yer alır:
– Hayvansal kökenli besinler bakımından yüksek bir içerik vardır: Et, balık, yumurta, deniz eserleri, tam yağlı süt ve peynir.
– Ayrıyeten yüksek yağlı sebzeler de tüketilir: Zeytinyağı, kuru yemişler, yağlı tohumlar, fıstık yahut susam yağı üzere.
Yüzde 20-30 protein
Balık, et, yumurta, kabuklu deniz eserleri yahut süt üzere hayvansal kaynaklı besinler esasen âlâ ölçüde protein sağlar.
Unutulmamalıdır ki ketojenik diyette tatlılar ve alkol büsbütün çıkarılır. Yalnızca saf çikolataya müsaade verilir.
AÇLIK HİSSİNİ AZALTIR
Düşük kalorili diyetlerin bilakis, ketojenik diyet (daha fazla yağ yiyerek paradoksal olarak yağı ortadan kaldırdığınız) epeyce doyurucudur.
Günlerdir diyette olduğunuz için açlık hissi azalır. Kandaki keton cisimleri iştahı azaltma eğilimindedir.
YO-YO TESİRİ OLUŞTURABİLİR
Unutmayın, mucize diyet diye bir şey yoktur. Tanınan olarak görünen biroldukca kuşkulu diyet seçeneğinden rastgele birini takip ederseniz, daha fazla kilo, daha az güç ve daha berbat sıhhat ile sonuçlanabilirsiniz.
Ayrıyeten verdiğiniz kiloları süratle geri almanıza niye olan yo-yo tesiri, profesyonel denetim olmadan uygulanan diyetlerin acı sonudur. Sabırsızlığa değil, bedeninizin nasıl çalıştığını anlamaya dayandığı sürece, elbette kilo verebilirsiniz ve birfazlaca insan bunu başarır.