İnflamasyon (iltihaplanma), fazlaca karmaşık bir müddetçtir ve bedenin rastgele bir bölgesinde kendini gösterebilir. En tehlikeli olanı, hücresel yahut sessiz iltihaplanmadır, yani görülemeyen iltihaplardır ve bu, oburlarının yanı sıra tip 2 diyabet, metabolik sendrom, obezite, kalp sorunları ve alerjiler üzere yaygın hastalıklara niye olabilir.
Bu iltihabi sürecin ortaya çıkmasıyla diyet tipinin fazlaca ilgisi vardır, bu hususta sayısız bilimsel ispata vardır.
Journal Of The American College of Cardiology’de (JACC) yayınlanan son çalışmalardan biri, iltihaplanma tesirleri olan yiyeceklerden (ultra işlenmiş, kırmızı et, şekerli içecekler ve rafine karbonhidratlar) varlıklı bir diyet uygulayan bireylerin, temel olarak kardiyovasküler hastalık geliştirme risklerinin yüzde 38 daha fazla olduğunu ortaya koydu.
Birebir biçimde, sonuçları JAMA Oncology’de yayınlanan evvelki araştırmalar, birebir besinlerden güçlü diyetlerin kolon kanseri gelişme riskini yüzde 44 artırabileceğini gösteriyor.
İŞLENMİŞ BESİNLER SÜRECİ TETİKLİYOR
Bu niçinle, diyet ve iltihaplanma içindeki temas açıktır. Çok rafine unlar, şeker, ultra işlenmiş ve işlenmiş etler iltihaplanmayı tetikleyen ana besinlerdir. Ve birebir biçimde, organizmanın iltihaplanmasını destekleyen bir dizi besin eksikliği de vardır: Antioksidanların, liflerin ve mikro besinlerin eksikliği, temel olarak, iltihaplanmanın ortaya çıkmasıyla alakalıdır.
Uzmanlara bakılırsa, bizi “iltihaplandıran” özel bir yiyecek değil, belli yiyeceklerin ve vakit ortasında sürdürülen diyet yönergelerinin birleşimidir.
İltihaplanmayı destekleyen beslenme biçimleri pek açık olduğu üzere, tam aykırısı tesire sahip olan, yani bu süreci önleyen ve ortaya çıktığında çözmeye yardımcı olan besinlerin de epey sayıda ispatı vardır.
İltihaplanmayı önlemenin anahtarı, eksiksiz ve çeşitli bir beslenme planı izlemektir. Zira besin çeşitliliği olmadan inflamatuar süreçleri önlemek için gerekli organik istikrar kurulamaz.
İLTİHAP ÖNLEYİCİ GRUBUN BAŞI: SEBZELER
JACC araştırmasına da yansıdığı üzere yeşil yapraklı sebzeler (lahana, ıspanak, su teresi, marul, pazı, roka, hindiba) ve sarı sebzelerin (kabak, sarı biber, fasulye ve havuç ) tüketimi, bedendeki iltihaplanma süreçlerinin önlenmesi bakımından çocuklara yönelik tekliflerde birinci sırada yer alıyor. Bu sıralamayı tam tahıllar (buğday, yulaf, çavdar, darı) takip ediyor.
Domates, iltihaplanmanın ortaya çıkmasında direkt rol oynayan hür radikallere karşı tesirinden dolayı bilhassa bu mevzuda tavsiye edilen bir öbür besin olarak ön plana çıkıyor.
Sarımsak ve soğan da iltihap önleyici besinlerin başında geliyor. Çoğumuzun diyetinde bulunan bu iki besin, eksiksiz bir antioksidan olmasının yanı sıra, bilhassa iltihaplanmayı önleyen, birfazlaca özelliğe sahip bir besin olan flavonoid, quercetin (kuersetin) açısından zengindir.
MEYVELER
İltihaplanmayla savaşmaya yardımcı olan besinleri tanımlayan Harvard Üniversitesi Sıhhat Okulu’nun yakın tarihindeki bir araştırmasında, meyveler fazlaca kıymetli bir yer tutuyor. Bunların içinde uzmanlar bilhassa çilek, yaban mersini, kiraz ve portakalı öne çıkarıyor.
JACC çalışmasının muharrirleri bu seçkiye nar, elma ve armutu da ekliyor. İltihap önleyici bir seçenek olarak meyvelere giden bu yolun sebebi, meyvelerin güçlü vitamin ve bilhassa antioksidan unsur içerikleridir.
CEVİZ VE ZEYTİNYAĞI
Harvard araştırması ayrıyeten, temel olarak omega 3 yağ asitlerinin katkısı niçiniyle cevizleri değerli bir yere yerleştiriyor. Bu besinle, bilhassa Akdeniz diyeti bağlamında ve temel olarak kardiyovasküler sıhhat üstündeki faydalarını doğrulayan hayli sayıda araştırma vardır. Araştırmalar, nizamlı olarak ceviz tüketen insanlarda, dolanımdaki birkaç inflamatuar biyobelirteçte bir azalma gözlemlendiğini göstermektedir.
İltihaplanma ve beyin hasarı ile uğraşta tesirli olduğu gösterilen bu yağ asitlerinden biri olan alfa linoleik asit bilhassa dikkate kıymettir. Zeytinyağı (özellikle sızma) yüksek alfa linoleik asit içeriğiyle ön plana çıkmaktadır. Yüksek antioksidan içeriği, onu eksiksiz bir iltihap önleyici seçenek haline getirir.
DİKKATE BEDEL: ÇAY VE KAHVE
Antioksidanların, bilhassa polifenollerin katkısı, uzmanların çaya iltihap önleyici özellikler atfetmesini sağlamaktadır. Kahvenin de potansiyel iltihap önleyici olduğu konusunda datalar vardır. Kahve antioksidanlar açısından epeyce zengindir, fakat iltihap önleyiciliği de dahil olmak üzere sağlıklı faydalarını elde edebilmek için doğal, kaliteli kahveler tercih edilmelidir.
Kakaoda olduğu üzere, kahve çekirdekleri de iltihap önleyici özelliklere sahip fitokimyasallar sağlar, lakin her durumda kafeine ve uyarıcılara karşı ferdî toleransı kıymetlendirmek kıymetlidir.
İLTİHAP ÖNLEYİCİ DİYETİN VAZGEÇİLMEZİ: YAĞLI BALIKLAR
İltihap önleyici diyet kılavuzlarında yapılan incelemelerle örtüşen bir başka nokta ise genel olarak yağlı balıkların ve bilhassa somon, ton balığı, sardalye ve hamsinin faydalarıdır. Bu besinlerde bulunan omega 3 yağ asitlerinin faydaları güzel bilinmektedir ve bunların içinde bedendeki kronik iltihaplanmayı önlemesi de vardır.
ZERDEÇAL VE ZENCEFİL
Zencefilin sağladığı karakteristik lezzetten sorumlu olan gingerol, bu yiyeceğin her vakit iltihaplanmaya karşı en âlâ seçenekler içinde yer almasını haklı kılan şeydir. Araştırmalar, sitokinlerin, yani bedendeki birfazlaca iltihaplanmada yer alan hususların oluşumunu engelleme yeteneğine sahip olduğunu göstermiştir.
Zerdeçalda bulunan ve potansiyel ağrı kesici ve iltihap önleyici tesirler gösteren bir bileşik olan kurkumin de benzeri tesirler sunar.
PREBİYOTİKLER
Bağırsak florası, iltihaplı süreçleri uzak tutmak için pek değerlidir. Sağlıklı bir bağırsak florası, temel olarak dengeyi korumak için prebiyotik lif sağlayan her türlü zerzevattan güçlü bir diyetle elde edilir, enzimler ve canlı probiyotik bakteriler sağlamak için çiğ ve fermente edilmiş besinleri içerir.
Uzmanlar ayrıyeten bu hususta fazla şekerden ve çok işlenmiş besinlerden kaçınmanın ehemmiyetinin altını çiziyor. Kan şekeri düzeylerini sabit tutmak ve kâfi dinlenme vakit içinderını sağlamak da büyük ehemmiyet taşıyor. Bu bahiste ne yediğimiz değil, hem de nasıl ve ne vakit yediğimiz de büyük ehemmiyet taşıyor.
KATKI HUSUSLARINA DİKKAT EDİN
Besinlere eklenen gözetici özelliklere sahip kimi hususlar, potansiyel bir iltihaplanma ile ilişkilendirilmiştir. Fazla sentetik katkı unsurları bedenimiz tarafınca ayrıştırılır ve bu yüzden karaciğere çok yük bindirici tesiri olur.
Ayrıyeten, biriken ve kan-beyin bariyerini geçebilen ağır metaller üzere sıhhatimiz için de epeyce ziyanlı olan çevresel toksinler vardır. Tüm bu hususların fazlalığı, öbür süreçlerin yanı sıra, bağışıklık istikrarını direkt etkileyerek iltihaplanmayı tetikleyebilir. Bu yüzden doğal bir diyet uygulamak ve diyette katkı hususlarının fazlalığından mümkün olduğunca kaçınmak fazlaca kıymetlidir.
Bu iltihabi sürecin ortaya çıkmasıyla diyet tipinin fazlaca ilgisi vardır, bu hususta sayısız bilimsel ispata vardır.
Journal Of The American College of Cardiology’de (JACC) yayınlanan son çalışmalardan biri, iltihaplanma tesirleri olan yiyeceklerden (ultra işlenmiş, kırmızı et, şekerli içecekler ve rafine karbonhidratlar) varlıklı bir diyet uygulayan bireylerin, temel olarak kardiyovasküler hastalık geliştirme risklerinin yüzde 38 daha fazla olduğunu ortaya koydu.
Birebir biçimde, sonuçları JAMA Oncology’de yayınlanan evvelki araştırmalar, birebir besinlerden güçlü diyetlerin kolon kanseri gelişme riskini yüzde 44 artırabileceğini gösteriyor.
İŞLENMİŞ BESİNLER SÜRECİ TETİKLİYOR
Bu niçinle, diyet ve iltihaplanma içindeki temas açıktır. Çok rafine unlar, şeker, ultra işlenmiş ve işlenmiş etler iltihaplanmayı tetikleyen ana besinlerdir. Ve birebir biçimde, organizmanın iltihaplanmasını destekleyen bir dizi besin eksikliği de vardır: Antioksidanların, liflerin ve mikro besinlerin eksikliği, temel olarak, iltihaplanmanın ortaya çıkmasıyla alakalıdır.
Uzmanlara bakılırsa, bizi “iltihaplandıran” özel bir yiyecek değil, belli yiyeceklerin ve vakit ortasında sürdürülen diyet yönergelerinin birleşimidir.
İltihaplanmayı destekleyen beslenme biçimleri pek açık olduğu üzere, tam aykırısı tesire sahip olan, yani bu süreci önleyen ve ortaya çıktığında çözmeye yardımcı olan besinlerin de epey sayıda ispatı vardır.
İltihaplanmayı önlemenin anahtarı, eksiksiz ve çeşitli bir beslenme planı izlemektir. Zira besin çeşitliliği olmadan inflamatuar süreçleri önlemek için gerekli organik istikrar kurulamaz.
İLTİHAP ÖNLEYİCİ GRUBUN BAŞI: SEBZELER
JACC araştırmasına da yansıdığı üzere yeşil yapraklı sebzeler (lahana, ıspanak, su teresi, marul, pazı, roka, hindiba) ve sarı sebzelerin (kabak, sarı biber, fasulye ve havuç ) tüketimi, bedendeki iltihaplanma süreçlerinin önlenmesi bakımından çocuklara yönelik tekliflerde birinci sırada yer alıyor. Bu sıralamayı tam tahıllar (buğday, yulaf, çavdar, darı) takip ediyor.
Domates, iltihaplanmanın ortaya çıkmasında direkt rol oynayan hür radikallere karşı tesirinden dolayı bilhassa bu mevzuda tavsiye edilen bir öbür besin olarak ön plana çıkıyor.
Sarımsak ve soğan da iltihap önleyici besinlerin başında geliyor. Çoğumuzun diyetinde bulunan bu iki besin, eksiksiz bir antioksidan olmasının yanı sıra, bilhassa iltihaplanmayı önleyen, birfazlaca özelliğe sahip bir besin olan flavonoid, quercetin (kuersetin) açısından zengindir.
MEYVELER
İltihaplanmayla savaşmaya yardımcı olan besinleri tanımlayan Harvard Üniversitesi Sıhhat Okulu’nun yakın tarihindeki bir araştırmasında, meyveler fazlaca kıymetli bir yer tutuyor. Bunların içinde uzmanlar bilhassa çilek, yaban mersini, kiraz ve portakalı öne çıkarıyor.
JACC çalışmasının muharrirleri bu seçkiye nar, elma ve armutu da ekliyor. İltihap önleyici bir seçenek olarak meyvelere giden bu yolun sebebi, meyvelerin güçlü vitamin ve bilhassa antioksidan unsur içerikleridir.
CEVİZ VE ZEYTİNYAĞI
Harvard araştırması ayrıyeten, temel olarak omega 3 yağ asitlerinin katkısı niçiniyle cevizleri değerli bir yere yerleştiriyor. Bu besinle, bilhassa Akdeniz diyeti bağlamında ve temel olarak kardiyovasküler sıhhat üstündeki faydalarını doğrulayan hayli sayıda araştırma vardır. Araştırmalar, nizamlı olarak ceviz tüketen insanlarda, dolanımdaki birkaç inflamatuar biyobelirteçte bir azalma gözlemlendiğini göstermektedir.
İltihaplanma ve beyin hasarı ile uğraşta tesirli olduğu gösterilen bu yağ asitlerinden biri olan alfa linoleik asit bilhassa dikkate kıymettir. Zeytinyağı (özellikle sızma) yüksek alfa linoleik asit içeriğiyle ön plana çıkmaktadır. Yüksek antioksidan içeriği, onu eksiksiz bir iltihap önleyici seçenek haline getirir.
DİKKATE BEDEL: ÇAY VE KAHVE
Antioksidanların, bilhassa polifenollerin katkısı, uzmanların çaya iltihap önleyici özellikler atfetmesini sağlamaktadır. Kahvenin de potansiyel iltihap önleyici olduğu konusunda datalar vardır. Kahve antioksidanlar açısından epeyce zengindir, fakat iltihap önleyiciliği de dahil olmak üzere sağlıklı faydalarını elde edebilmek için doğal, kaliteli kahveler tercih edilmelidir.
Kakaoda olduğu üzere, kahve çekirdekleri de iltihap önleyici özelliklere sahip fitokimyasallar sağlar, lakin her durumda kafeine ve uyarıcılara karşı ferdî toleransı kıymetlendirmek kıymetlidir.
İLTİHAP ÖNLEYİCİ DİYETİN VAZGEÇİLMEZİ: YAĞLI BALIKLAR
İltihap önleyici diyet kılavuzlarında yapılan incelemelerle örtüşen bir başka nokta ise genel olarak yağlı balıkların ve bilhassa somon, ton balığı, sardalye ve hamsinin faydalarıdır. Bu besinlerde bulunan omega 3 yağ asitlerinin faydaları güzel bilinmektedir ve bunların içinde bedendeki kronik iltihaplanmayı önlemesi de vardır.
ZERDEÇAL VE ZENCEFİL
Zencefilin sağladığı karakteristik lezzetten sorumlu olan gingerol, bu yiyeceğin her vakit iltihaplanmaya karşı en âlâ seçenekler içinde yer almasını haklı kılan şeydir. Araştırmalar, sitokinlerin, yani bedendeki birfazlaca iltihaplanmada yer alan hususların oluşumunu engelleme yeteneğine sahip olduğunu göstermiştir.
Zerdeçalda bulunan ve potansiyel ağrı kesici ve iltihap önleyici tesirler gösteren bir bileşik olan kurkumin de benzeri tesirler sunar.
PREBİYOTİKLER
Bağırsak florası, iltihaplı süreçleri uzak tutmak için pek değerlidir. Sağlıklı bir bağırsak florası, temel olarak dengeyi korumak için prebiyotik lif sağlayan her türlü zerzevattan güçlü bir diyetle elde edilir, enzimler ve canlı probiyotik bakteriler sağlamak için çiğ ve fermente edilmiş besinleri içerir.
Uzmanlar ayrıyeten bu hususta fazla şekerden ve çok işlenmiş besinlerden kaçınmanın ehemmiyetinin altını çiziyor. Kan şekeri düzeylerini sabit tutmak ve kâfi dinlenme vakit içinderını sağlamak da büyük ehemmiyet taşıyor. Bu bahiste ne yediğimiz değil, hem de nasıl ve ne vakit yediğimiz de büyük ehemmiyet taşıyor.
KATKI HUSUSLARINA DİKKAT EDİN
Besinlere eklenen gözetici özelliklere sahip kimi hususlar, potansiyel bir iltihaplanma ile ilişkilendirilmiştir. Fazla sentetik katkı unsurları bedenimiz tarafınca ayrıştırılır ve bu yüzden karaciğere çok yük bindirici tesiri olur.
Ayrıyeten, biriken ve kan-beyin bariyerini geçebilen ağır metaller üzere sıhhatimiz için de epeyce ziyanlı olan çevresel toksinler vardır. Tüm bu hususların fazlalığı, öbür süreçlerin yanı sıra, bağışıklık istikrarını direkt etkileyerek iltihaplanmayı tetikleyebilir. Bu yüzden doğal bir diyet uygulamak ve diyette katkı hususlarının fazlalığından mümkün olduğunca kaçınmak fazlaca kıymetlidir.