Protein karbonhidrat ve yağ ile birlikte sıhhat için kâfi ölçüde alınması gereken bir makro besindir. Protein, bedenin farklı doku ve unsurlar oluşturmak için bir ortaya getirdiği yapı taşları olan amino asitlerden oluşur.
Beden 12 amino asit sentezleyebilir, lakin yiyeceklerden 10 amino asit daha alınması gerekir. Bunlar esansiyel amino asitler olarak isimlendirilirler (lizin, lösin, triptofan, valin, histamin, izolösin, treonin, fenilalanin ve metionin).
Bu 10 esansiyel amino asidi uygun ölçüde almazsanız, mesela bağışıklık sisteminin işleyişinde, hormonal sistemde, organların işleyişinde ve kasların kalitesinde olumsuz sonuçlar yaşayabilirsiniz. Esansiyel amino asitler olmadan beden kendini yenileyemez ve yeni hücreler oluşturamaz.
GÜNLÜK PROTEİN GEREKSİNİMİ
Dünya Sıhhat Örgütü, yetişkinler için beden tartısının kilogramı başına asgarî 0,8 gram protein alınmasını önermektedir. Bu, 75 kg olan bir kişinin 60 gr proteine ihtiyacı olduğu manasına gelir.
Çocukların, ergenlik çapında olanların ve ileri yaş yetişkinlerin günlük kilogram başına 1 gram protein gereksinimi vardır. Kimi durumlarda gereksinimler artar. Örneğin, kas yapan sportmenler ve kilo vermek için diyet uygulayan şahıslar, beden yükünün kilogramı başına 1,5 ila 2,5 g proteine ihtiyaç duyabilir.
PROTEİN EKSİKLİĞİNİN 7 İŞARETİ
Kas Kütlesi Kaybı
Beden gereğince protein alamazsa, kas dokusu proteinine dönüşür. Sonuç olarak, kaslar bozulur, hacim ve dayanıklılıklarını kaybederler. Sonuç olarak, kendimizi zayıf ve yorgun hissederiz.
Kolay Enfeksiyon Kapma
Bağışıklık sistemi, virüsleri ve bakterileri tespit eden ve bunlarla savaşan antikorları yapmak için proteinlere gereksinim duyar. Protein eksikliği, ölümcül olabilen enfeksiyon hastalıkları riskini artırır.
Yeme İsteği
Proteinler epey yavaş bir biçimde parçalanırlar, bu biçimdece kan şekeri düzeylerinin ani yükselip, düşmesini önler. Gereğince protein tüketmezseniz, şeker düzeylerinin yükselmesi ve düşmesi daha kolay hale gelir. Bu da bilhassa tatlı ve yağlı yiyecekler için isteği artırarak, güç dalgalanmalarına ve gece geç saatlerde yeme isteklerine yol açar.
Yavaş Yara Uygunlaşması
Az ölçüde protein tüketmek, hücreler geç yenilendiğinden yara uygunlaşmasını geciktirir.
Yaşlı Görünüm
Protein eksikliği olan beşerler çoklukla saç dökülmesinden, artan kırışıklıklardan, koyu halkalardan, kırılgan tırnaklardan ve solgun bir deriden muzdariptir. Diş etleri de geri çekilebilir.
Ruh Hali Değişimleri
Protein eksikliği yorgunluğa, konsantrasyon bozukluğuna, memnuniyetsizliğe ve depresyona yol açabilir.
Ödem Oluşumu
Kanda belli proteinler eksikse, plazma sıvısı etraf dokuya geçer ve mesela göz altı torbalarında görünür hale gelen ödem gelişir.
Bu belirtilerin yanında protein eksikliğinin sıhhat üzerinde ve bedenin birfazlaca alanı ve fonksiyonu üzerinde önemli olumsuz tesirleri olabilir. Kimileri erken basamaklarda fark edilmeyebilir. Protein eksikliği ekseriyetle güç eksikliği, düşme eğilimi, hareket kısıtlamaları, sığ nefes alma ve nefes darlığı hissi, artan pnömoni riski, immün yetmezlik, kalp yetmezliği gelişimi, bağırsak bariyerinde hasar ve sindirim enzimlerinin salgılanmasının azalması niçiniyle sindirim kuvvetliğü problemlerine yol açabilir.
PROTEİN EKSİKLİĞİ NASIL ÖNLENİR?
Hem hayvansal tıpkı vakitte bitkisel besinler protein muhtaçlığını karşılamak için kafidir. tıpkı vakitte, hayvansal kökenli besinler ekseriyetle daha yüksek ölçüde protein içerir.
Et, tavuk ve balık yeterli birer protein kaynaklarıdır. Genel olarak üçü de 30 gr başına 6 gr protein içerirler. Bunlar dışında süt eserleri ve bilhassa yumurta, protein ihtiyaçları için olağanüstüdür. 100 gr süt yahut yoğurt 6 gr protein içerirken, bir orta uzunluk yumurta 5 gr protein içerir.
Protein açısından en güçlü sebzeler ise baklagiller (nohut, mercimek, fasulye), tahıllar (buğday, pirinç vb.) ve kinoa, amaranth üzere başka tahıllardır. 200 gr pişmiş mercimek 18 gr, 200 gr pişmiş esmer pirinç 4,5 gr protein içerir.
Günlük protein muhtaçlığı bir yahut iki porsiyon kuru yemiş (ceviz, fıstık, kaju, fındık vb.) ve yağlı tohum (susam, ayçiçeği vb.) ile de karşılanabilir. 30 gr ceviz 4,5 gr, 30 gr tahin ise 5 gr protein içerir.
Beden 12 amino asit sentezleyebilir, lakin yiyeceklerden 10 amino asit daha alınması gerekir. Bunlar esansiyel amino asitler olarak isimlendirilirler (lizin, lösin, triptofan, valin, histamin, izolösin, treonin, fenilalanin ve metionin).
Bu 10 esansiyel amino asidi uygun ölçüde almazsanız, mesela bağışıklık sisteminin işleyişinde, hormonal sistemde, organların işleyişinde ve kasların kalitesinde olumsuz sonuçlar yaşayabilirsiniz. Esansiyel amino asitler olmadan beden kendini yenileyemez ve yeni hücreler oluşturamaz.
GÜNLÜK PROTEİN GEREKSİNİMİ
Dünya Sıhhat Örgütü, yetişkinler için beden tartısının kilogramı başına asgarî 0,8 gram protein alınmasını önermektedir. Bu, 75 kg olan bir kişinin 60 gr proteine ihtiyacı olduğu manasına gelir.
Çocukların, ergenlik çapında olanların ve ileri yaş yetişkinlerin günlük kilogram başına 1 gram protein gereksinimi vardır. Kimi durumlarda gereksinimler artar. Örneğin, kas yapan sportmenler ve kilo vermek için diyet uygulayan şahıslar, beden yükünün kilogramı başına 1,5 ila 2,5 g proteine ihtiyaç duyabilir.
PROTEİN EKSİKLİĞİNİN 7 İŞARETİ
Kas Kütlesi Kaybı
Beden gereğince protein alamazsa, kas dokusu proteinine dönüşür. Sonuç olarak, kaslar bozulur, hacim ve dayanıklılıklarını kaybederler. Sonuç olarak, kendimizi zayıf ve yorgun hissederiz.
Kolay Enfeksiyon Kapma
Bağışıklık sistemi, virüsleri ve bakterileri tespit eden ve bunlarla savaşan antikorları yapmak için proteinlere gereksinim duyar. Protein eksikliği, ölümcül olabilen enfeksiyon hastalıkları riskini artırır.
Yeme İsteği
Proteinler epey yavaş bir biçimde parçalanırlar, bu biçimdece kan şekeri düzeylerinin ani yükselip, düşmesini önler. Gereğince protein tüketmezseniz, şeker düzeylerinin yükselmesi ve düşmesi daha kolay hale gelir. Bu da bilhassa tatlı ve yağlı yiyecekler için isteği artırarak, güç dalgalanmalarına ve gece geç saatlerde yeme isteklerine yol açar.
Yavaş Yara Uygunlaşması
Az ölçüde protein tüketmek, hücreler geç yenilendiğinden yara uygunlaşmasını geciktirir.
Yaşlı Görünüm
Protein eksikliği olan beşerler çoklukla saç dökülmesinden, artan kırışıklıklardan, koyu halkalardan, kırılgan tırnaklardan ve solgun bir deriden muzdariptir. Diş etleri de geri çekilebilir.
Ruh Hali Değişimleri
Protein eksikliği yorgunluğa, konsantrasyon bozukluğuna, memnuniyetsizliğe ve depresyona yol açabilir.
Ödem Oluşumu
Kanda belli proteinler eksikse, plazma sıvısı etraf dokuya geçer ve mesela göz altı torbalarında görünür hale gelen ödem gelişir.
Bu belirtilerin yanında protein eksikliğinin sıhhat üzerinde ve bedenin birfazlaca alanı ve fonksiyonu üzerinde önemli olumsuz tesirleri olabilir. Kimileri erken basamaklarda fark edilmeyebilir. Protein eksikliği ekseriyetle güç eksikliği, düşme eğilimi, hareket kısıtlamaları, sığ nefes alma ve nefes darlığı hissi, artan pnömoni riski, immün yetmezlik, kalp yetmezliği gelişimi, bağırsak bariyerinde hasar ve sindirim enzimlerinin salgılanmasının azalması niçiniyle sindirim kuvvetliğü problemlerine yol açabilir.
PROTEİN EKSİKLİĞİ NASIL ÖNLENİR?
Hem hayvansal tıpkı vakitte bitkisel besinler protein muhtaçlığını karşılamak için kafidir. tıpkı vakitte, hayvansal kökenli besinler ekseriyetle daha yüksek ölçüde protein içerir.
Et, tavuk ve balık yeterli birer protein kaynaklarıdır. Genel olarak üçü de 30 gr başına 6 gr protein içerirler. Bunlar dışında süt eserleri ve bilhassa yumurta, protein ihtiyaçları için olağanüstüdür. 100 gr süt yahut yoğurt 6 gr protein içerirken, bir orta uzunluk yumurta 5 gr protein içerir.
Protein açısından en güçlü sebzeler ise baklagiller (nohut, mercimek, fasulye), tahıllar (buğday, pirinç vb.) ve kinoa, amaranth üzere başka tahıllardır. 200 gr pişmiş mercimek 18 gr, 200 gr pişmiş esmer pirinç 4,5 gr protein içerir.
Günlük protein muhtaçlığı bir yahut iki porsiyon kuru yemiş (ceviz, fıstık, kaju, fındık vb.) ve yağlı tohum (susam, ayçiçeği vb.) ile de karşılanabilir. 30 gr ceviz 4,5 gr, 30 gr tahin ise 5 gr protein içerir.