Hareket ve duruş bozukluğu olan serebral palsi ilerleyici bir hastalık değildir. Gebelik süreci, doğum sırası ve doğum daha sonrası bilhassa birinci 3 yaşlarındaki periyotta rastgele bir niçinle beyinde oluşan hasarla serebral palsi meydana geliyor. Çocuklarda serebral palsi bulguları farklı aylarda, farklı yaşlarda, farklı şikayetlerle ortaya çıkabilir. Bu durumdaki çocukların nizamlı takip edilmesi hayli değerlidir.
Çocuk Nörolojisi Kısmından Doç. Dr. Yasemin Topçu, serebral palsinin söz manasıyla beyin hasarına bağlı olarak gelişen hareket ve postür(duruş) bozukluğu olduğunu belirterek değerli ihtarlarda bulundu.
“YAŞA BAĞLI OLARAK BELİRTİLERİ DEĞİŞEBİLİYOR”
Dünya genelindeki datalara göre her 1000 doğumdan 2 ila 3 hastada serebral palsinin ortaya çıkabileceğine değinen Doç. Dr. Topçu, şu biçimde devam etti: “Genel olarak serebral palsinin belirtileri ortaya çıktığı yaşa bağlı olarak değişiyor. Gelişimsel süreçte bilhassa birinci 3 yaşta farklı bir bulguyla ortaya çıkabilir. Örneğin; erken aylarda, birinci 3 ayda baş tutmada gecikmeyle ya da takviyesiz oturmanın gecikmesiyle ortaya çıkabilir ya da bilhassa ailelerin fark ettiği her iki elin baş parmağının açılmaması şikâyetiyle de ortaya çıkabilir. Ayrıyeten çocuğun yürümeye başladığı devirde parmak ucuyla yürümesi de serebral palsinin birinci belirtisi olabilir. Bilhassa birinci 3 yaşta rastgele bir devirde bu hastalar bize başvurabilir. Serebral palsiye niye olan beyin hasarını geri döndürmek epey güç ancak erken tedaviyle hastalığın bedende ortaya çıkardığı tesirleri azaltmak mümkün. Bu da genel olarak fiziki antrenman ve ferdi rehabilitasyonla mümkün oluyor. Bu uzun süreçli bir takiptir ve ortaya çıkan semptoma yönelik tedavi uygulanmalıdır. Serebral palsi olgularının takibinin çocuk nöroloji, pediatri, fizik tedavi, ortopedi, çocuk gelişim uzmanının evvela ortasında yer aldığı bir grup çalışması olduğunu unutmamak gerekir.”
RİSKLİ DURUMLARDA BELİRTİLER TAKİP EDİLMELİ
Doç. Dr. Yasemin Topçu, çocukta ya da annenin gebeliği, doğum yahut doğum daha sonrası devirde bir risk faktörü var ise dikkat edilmesi gerektiğini tabir ederek, şu ayrıntıları verdi: “Örneğin; annenin hipertansiyonu, güç doğum aksiyonu, prematüre doğum ya da erken periyotta çocuğun rastgele bir travmaya maruz kalması, menenjit üzere bir enfeksiyon geçirmesi üzere bir risk ögesi var ise bu aileleri o devirde çocukta bir bulgu bulunmasa bile sistemli takip edilmesi gerektiği konusunda uyarıyoruz. Zira bu tıp durumlar erken devirde beyinde hasar yaratma ihtimali olan durumlar. bu biçimde bir risk olması halinde ailelerin çocuk hastalıkları ve nöroloji polikliniklerinde nizamlı takibini öneriyoruz. Çocuk gelişim takibi kapsamında çocuğun motor gelişmeninin, konuşma basamaklarının, toplumsal ve iletişimsel istikametten olağan gidip gitmediğini takip ediyoruz. Bu sırada da çocukta fizikî bir muayene bulgusu ortaya çıkıyor mu çıkmıyor mu onun takibi gerekiyor. Aslında en kıymet nokta bu biçimde bir risk faktörü olan çocukların ailelerine ihtimaller hakkında bilgi vermektir. Takipte bu çocuklarda rastgele bir olağandışı muayene bulgusu saptarsak ya da risk faktörü var ise beyin MR görüntüleme yapılmasını öneriyoruz. Beyin MR görüntüleme kararına göre ileriye yönelik tedavi planı uyguluyoruz. Ancak tedavi planı uygulamaları ekseriyetle idman ve fiziki rehabilitasyon üzerinden yürüyor. Fizik tedavinin kâfi gelmediği durumlarda farklı ilaç tedavileri ve operasyon seçeneklerini dikkate alıyoruz. özetlemek gerekirse, her hastanın takibi ve tedavisi, hastanın klinik durumuna bakılırsa değişkenlik gösterir. Lakin eşlik eden bir epilepsi, mental sorun, önemli duruş bozukluğu ya da gözle ilgili bir sorun var ise kesinlikle çeşitli kısımlardan dayanak alarak ortak bir çalışma yapıyoruz.”
KÖK HÜCRE TEDAVİSİNİN AKTİFLİĞİ KANITLANMADI
Doç. Dr. Yasemin Topçu, toplumsal medyada dolaşan serebral palsi’ye karşı kök hücre tedavisini ise şu biçimde kıymetlendirdi: “Günümüzde serebral palsiye karşı olağanüstü bir tedavi usulü yok. Serebral palsinin de kendi ortasında tartı dereceleri ve farklı tipleri var. Yalnızca yurt haricinde bilhassa Amerika başta olmak üzere birtakım ülkelerde serebral palsi’nin birtakım tiplerine yönelik kök hücre ile ilgili bilimsel çalışmalar var. Daha yavaşça etkilenmiş ve daha yeterli kliniği olan hasta kümelerine yapılan deher neysel kök hücre uygulamaları bulunmasına karşın bu çalışmaların aktifliği kanıtlanmış değildir. Yani günümüzde yapılan kök hücre uygulamaları deher neysel çalışma kapsamında sürdürülüyor ve günümüzde serebral palsi’ye yönelik yapılan kök hücre uygulamalarının kanıtlanmış bir tesiri yok. Tahminen 10 yıl daha sonra bu çalışmaların sonuçları görülebilir, fakat şu an için bu biçimde bir durum yok.”
Çocuk Nörolojisi Kısmından Doç. Dr. Yasemin Topçu, serebral palsinin söz manasıyla beyin hasarına bağlı olarak gelişen hareket ve postür(duruş) bozukluğu olduğunu belirterek değerli ihtarlarda bulundu.
“YAŞA BAĞLI OLARAK BELİRTİLERİ DEĞİŞEBİLİYOR”
Dünya genelindeki datalara göre her 1000 doğumdan 2 ila 3 hastada serebral palsinin ortaya çıkabileceğine değinen Doç. Dr. Topçu, şu biçimde devam etti: “Genel olarak serebral palsinin belirtileri ortaya çıktığı yaşa bağlı olarak değişiyor. Gelişimsel süreçte bilhassa birinci 3 yaşta farklı bir bulguyla ortaya çıkabilir. Örneğin; erken aylarda, birinci 3 ayda baş tutmada gecikmeyle ya da takviyesiz oturmanın gecikmesiyle ortaya çıkabilir ya da bilhassa ailelerin fark ettiği her iki elin baş parmağının açılmaması şikâyetiyle de ortaya çıkabilir. Ayrıyeten çocuğun yürümeye başladığı devirde parmak ucuyla yürümesi de serebral palsinin birinci belirtisi olabilir. Bilhassa birinci 3 yaşta rastgele bir devirde bu hastalar bize başvurabilir. Serebral palsiye niye olan beyin hasarını geri döndürmek epey güç ancak erken tedaviyle hastalığın bedende ortaya çıkardığı tesirleri azaltmak mümkün. Bu da genel olarak fiziki antrenman ve ferdi rehabilitasyonla mümkün oluyor. Bu uzun süreçli bir takiptir ve ortaya çıkan semptoma yönelik tedavi uygulanmalıdır. Serebral palsi olgularının takibinin çocuk nöroloji, pediatri, fizik tedavi, ortopedi, çocuk gelişim uzmanının evvela ortasında yer aldığı bir grup çalışması olduğunu unutmamak gerekir.”
RİSKLİ DURUMLARDA BELİRTİLER TAKİP EDİLMELİ
Doç. Dr. Yasemin Topçu, çocukta ya da annenin gebeliği, doğum yahut doğum daha sonrası devirde bir risk faktörü var ise dikkat edilmesi gerektiğini tabir ederek, şu ayrıntıları verdi: “Örneğin; annenin hipertansiyonu, güç doğum aksiyonu, prematüre doğum ya da erken periyotta çocuğun rastgele bir travmaya maruz kalması, menenjit üzere bir enfeksiyon geçirmesi üzere bir risk ögesi var ise bu aileleri o devirde çocukta bir bulgu bulunmasa bile sistemli takip edilmesi gerektiği konusunda uyarıyoruz. Zira bu tıp durumlar erken devirde beyinde hasar yaratma ihtimali olan durumlar. bu biçimde bir risk olması halinde ailelerin çocuk hastalıkları ve nöroloji polikliniklerinde nizamlı takibini öneriyoruz. Çocuk gelişim takibi kapsamında çocuğun motor gelişmeninin, konuşma basamaklarının, toplumsal ve iletişimsel istikametten olağan gidip gitmediğini takip ediyoruz. Bu sırada da çocukta fizikî bir muayene bulgusu ortaya çıkıyor mu çıkmıyor mu onun takibi gerekiyor. Aslında en kıymet nokta bu biçimde bir risk faktörü olan çocukların ailelerine ihtimaller hakkında bilgi vermektir. Takipte bu çocuklarda rastgele bir olağandışı muayene bulgusu saptarsak ya da risk faktörü var ise beyin MR görüntüleme yapılmasını öneriyoruz. Beyin MR görüntüleme kararına göre ileriye yönelik tedavi planı uyguluyoruz. Ancak tedavi planı uygulamaları ekseriyetle idman ve fiziki rehabilitasyon üzerinden yürüyor. Fizik tedavinin kâfi gelmediği durumlarda farklı ilaç tedavileri ve operasyon seçeneklerini dikkate alıyoruz. özetlemek gerekirse, her hastanın takibi ve tedavisi, hastanın klinik durumuna bakılırsa değişkenlik gösterir. Lakin eşlik eden bir epilepsi, mental sorun, önemli duruş bozukluğu ya da gözle ilgili bir sorun var ise kesinlikle çeşitli kısımlardan dayanak alarak ortak bir çalışma yapıyoruz.”
KÖK HÜCRE TEDAVİSİNİN AKTİFLİĞİ KANITLANMADI
Doç. Dr. Yasemin Topçu, toplumsal medyada dolaşan serebral palsi’ye karşı kök hücre tedavisini ise şu biçimde kıymetlendirdi: “Günümüzde serebral palsiye karşı olağanüstü bir tedavi usulü yok. Serebral palsinin de kendi ortasında tartı dereceleri ve farklı tipleri var. Yalnızca yurt haricinde bilhassa Amerika başta olmak üzere birtakım ülkelerde serebral palsi’nin birtakım tiplerine yönelik kök hücre ile ilgili bilimsel çalışmalar var. Daha yavaşça etkilenmiş ve daha yeterli kliniği olan hasta kümelerine yapılan deher neysel kök hücre uygulamaları bulunmasına karşın bu çalışmaların aktifliği kanıtlanmış değildir. Yani günümüzde yapılan kök hücre uygulamaları deher neysel çalışma kapsamında sürdürülüyor ve günümüzde serebral palsi’ye yönelik yapılan kök hücre uygulamalarının kanıtlanmış bir tesiri yok. Tahminen 10 yıl daha sonra bu çalışmaların sonuçları görülebilir, fakat şu an için bu biçimde bir durum yok.”