Sessiz hastalıklar, neredeyse hiç belirti vermeyen ve fark edilmeyen hastalıklardır. Birçok durumda, ortaya çıkan belirtiler fazlaca geneldir.
Sessiz hastalıkların birden fazla vakit ortasında önemli komplikasyonlar geliştirir. Ayrıyeten beşerler kendilerini hasta hissetmedikleri için bir tedaviye başlamazlar. Kalıcı ziyanlardan kaçınmak için sessiz hastalıkları erken teşhis etmek ve tedavi etmek değerlidir.
Vaktinde teşhis, tedavinin daha yeterli kıymetlendirilmesine ve tedavi talihinde kayda kıymet bir artışa müsaade verir. Sessiz katil olarak isimlendirilen bu hastalıklar, birçok insan tarafınca fark edilmeyen çok yaygın sıkıntılardır.
İşte sessiz ilerleyen ölümcül 10 hastalık:
DİYABET
Diyabet, bedenin gereğince insülin üretememesi yahut yanlışsız kullanamaması niçiniyle ortaya çıkan kronik bir hastalıktır. İnsülin, glikozun beden hücrelerine girmesini sağlayan anahtardır.
Dünya çapında diyabetli kişi sayısı 400 milyonu geçerken, ülkemizde ise bu sayı 10 milyonu aşmış durumda. Genel olarak iki tip diyabet vardır: tip 1 ve tip 2. Fakat gestasyonel diyabet de (hamilelik sırasında ortaya çıkar) kıymetlidir.
Tip 1 diyabet, pankreasın insülin üretemediği bir diyabettir. Ekseriyetle ergenlerde görülür. Bu hastalık en sık görülen sessiz hastalıklardan biridir ve kimi belirtiler verebilir. Örneğin, susuzluk hissi, daha fazla idrara çıkma isteği ve yorgunluk tip 1 diyabetin belirtileri içinde sayılabilir.
Tip 2 diyabet ise en yaygın olanıdır. Dokular insülinin tesirine dirençli olduğunda ortaya çıkar. Obezite ile bağlantılıdır ve görülme sıklığı giderek artmaktadır. Tip 2 diyabet ekseriyetle fark edilmeden ilerler.
Diyabet, komplikasyonları en çok olan sessiz hastalıklardan biridir. Körlüğe, kalp ve damar hastalıklarına, ayak kaybına, böbrek ve hudut bozukluklarına yol açabilir.
Diyabeti teşhis etmek için kan şekeri düzeylerini ölçmek kafidir. Şu anda bu hastalığı düzgünleştiren ve komplikasyonlarını önleyen epey sayıda tedavi çeşidi vardır. Lakin vaktinde teşhis edilmesi fazlaca değerlidir.
HİPERTANSİYON
En sık görülen sessiz hastalıklardan bir oburu de hipertansiyondur. Damar duvarlarındaki tansiyonun artması olarak tanımlanır. Bu, kalbin kanı dokulara itmek için daha fazla çalışmasına yol açar.
Araştırmalara bakılırsa hipertansiyon hastalarının birden fazla bunu bilmiyor. Bu patoloji bilhassa serebral enfarktüs (beyin damarlarında tıkanıklık ve daralma) riskini artırır. Emsal biçimde, hipertansif hastalarda demans yahut bilişsel gerileme yaşama riskinin yüzde 70 oranında arttığı kestirim edilmektedir.
Kan basıncı sayıları hayli kolay ölçülebilir. Örneğin, elektronik aygıtlar aracılığıyla, eczanelerde yahut hastanelerde rahatlıkla ölçüm yapılabilir. Aslında rastgele bir klinik muayenede her vakit bedellendirilen parametrelerden biridir.
KANSER
Ne yazık ki, biroldukca kanser tipi uzun bir süre sessiz hastalıklar olarak kalır. Etraf dokuları tehlikeye atacak kadar ilerleyene kadar rastgele bir semptom görülmeyebilir.
Kanser, bedendeki hücrelerin genetik mutasyonlar niçiniyle değiştiği bir müddetçtir. Olan şey, hücrelerin denetimsiz bir biçimde çoğalmaya başlamalarıdır. Bu olağan dokulara ziyan verir.
Sessiz hastalıklar ortasında en epeyce yer alan kanserlerden biri pankreas kanseridir. Hasar epey gelişmiş olana kadar, pankreas uru neredeyse hiç bir belirti üretmez.
birebir vakitte, öteki kanser cinslerine spesifik olmayan belirtiler eşlik edebilir. Örneğin terleme, açıklanamayan ateş, kilo kaybı, bedenin çeşitli bölgelerinde topaklar ve dışkıda kan kanser niçiniyle ortaya çıkabilir. Bu niçinle, rastgele bir kalıcı rahatsızlık için bir doktora danışmak her vakit değerlidir.
Şu anda muhakkak kanser çeşitlerinin erken teşhisine imkan sağlayan kolorektal kanser için kolonoskopi yahut rahim ağzı kanseri için sitoloji üzere biroldukca tarama tekniği bulunmaktadır.
ALZHEİMER
Alzheimer en yaygın demans tiplerinden biridir. Alzheimer hastalığı fikirde bozulmaya yol açar, şahısların davranışlarını, hafızasını ve toplumsal marifetlerini tesirler.
Birinci başta, semptomlar fark edilmeyebilir. Yaşla bir arada görülme sıklığı artar. Küçük aksaklıklarla başlaması olağandır. Lakin son devirlerde kişinin bağımsızlığını ve günlük aktivitelerini yerine getirme yeteneğini kaybetmesine yol açar.
65 yaşından itibaren hafıza kaybı, lisan sıkıntıları yahut davranış ve kişilik değişiklikleri üzere semptomların farkında olmak değerlidir.
HEPATİT
Hepatit, karaciğer iltihabından oluşan bir hastalıktır. Hadiselerin birçok hepatit virüsleri ailesinden kaynaklanır. Bu küme ortasında A, B, C, D ve E tipleri vardır. Fakat hepatit alkol, otoimmün hastalıklar ve ilaçlarla da bağlı gelişebilir.
Uzmanlara nazaran semptom üretmediği için yetersiz teşhis edilmektedir. Sorun, kronikleşebilmesidir. Uzun vadede, karaciğere verilen hasar daha fazladır.
Örneğin, C tipi virüsün niye olduğu hepatit C, karaciğer sirozu ve kanser riskinin artmasıyla bağlıdır. Hepatit virüsleri, bir kan testi ile tespit edilebilir. İlk belirtiler grip gibisi kas ve eklem ağrısı olarak ortaya çıkabilir. Hastalık kandaki bilirubin konsantrasyonunda artışa niye olduğu için ciltte sarılık yahut sararma da görülebilir. Öbür bir semptom ise koyu renkli idrardır. Tüm hepatitlerin tıpkı yahut hayli tehlikeli olmadığına dikkat etmek kıymetlidir, lakin başlangıçta farkında olmak gelecekteki problemleri önleyebilir.
ANEMİ
Anemi de en yaygın görülen sessiz hastalıklardan biridir. Kanda hemoglobin yahut kırmızı kan hücrelerinin konsantrasyonu azaldığında ortaya çıkar.
Oksijeni dokulara taşıma kapasitesini değiştiren epeyce sık görülen bir durumdur. Diyet sorunlarından, kan kaybından (mesela adetleri ağır olan kadınlarda) yahut sindirim sistemi hastalıklarından kaynaklanabilir.
Ekseriyetle sessiz hastalıklardan biri olarak kabul edilse de, biroldukca insan belirtiler yaşar. Yorgunluk, halsizlik, soluk cilt, çarpıntı, terleme, nefes darlığı ve bilhassa avuç içlerinde görülen solgunluk en yaygın görülen belirtileridir.
bahsetmiş olduğumiz öteki hastalıklar üzere teşhis de epey sıradantir. Bir kan testi çoklukla bu sorunu gösterir. Birden fazla anemi hadisesi demir eksikliğinden kaynaklanır. Bu niçinle, tedavi çoklukla birkaç ay boyunca demir desteğiyle yapılır.
YAĞLI KARACİĞER
Karaciğer bedenin işleyişi için temel organlardan biridir. Karaciğerde epey sayıda enzimatik tepki gerçekleşir. Ayrıyeten toksinlerin arındırılmasından sorumludur.
Yağlı karaciğer hastalığı, karaciğerde yağ asitleri ve trigliseritlerin birikmesi ile karakterize bir hastalıktır. Bu, iltihaplı bir tepkinin ortaya çıkmasına yol açar.
Alkol tüketimi ve diyet ile yakından bağlantılıdır. Birçok vakit karaciğerin büyüdüğü görülebilir. Organın yağları parçalamakta kuvvetlik çekmesi ve bunların dokusunda birikmesiyle oluşur. Çoklukla önemli bir durum değildir, fakat birtakım durumlarda o kadar ilerler ki, alkolsüz yağlı karaciğer ismi verilen ve siroza yol açabilen önemli bir hastalığa dönüşebilir.
Yağlı karaciğerin hiç bir semptomu yoktur, fakat obezitesi olan bireylerde olabileceğinden şüphelenilmektedir. Bu durum için risk altında olabilecek bireylere kan testi yoluyla karaciğer testi yapılabilir. Düzeyler olağan değilse, teşhis karaciğerin ultrasonu ile yapılır. Ultrason, yağ birikimini ve organın farklı bir boyutta olup olmadığını gösterebilir.
MULTİPL SKLEROZ
En yaygın sessiz hastalıklardan bir oburu de multipl sklerozdur. Aslında sessiz hastalıklara dahil olmak hayli izafidir. Başlangıçta semptomlar epeyce besbelli değildir, bu niçinle keşfedildiği vakit, çoklukla bir kişinin bedeninde yıllardır mevcuttur. Birinci başta belirtiler fazlaca açık olmsa da, birden fazla insan ilerleyen periyotlarda kıymetli değişiklikler yahut olaylar yaşar.
Multipl skleroz nörodejeneratif bir hastalıktır. Hudut liflerini örten unsur olan miyeline ziyan verir. Ekseriyetle bayanları daha epey tesirler.
Hastalık, bedenin kimi bölgelerinde güç kaybı yahut karıncalanma hissi üzere semptomlarla karakterizedir. Yorgunluk ve görme bozuklukları da ortaya çıkar.
Hastalık için kesin bir tedavi yoktur. tıpkı vakitte, mevcut tedaviler, seyri değiştirmeye ve ömür kalitesini güzelleştirmeye çalışır.
OSTEOPOROZ
Osteoporozun erken evrelerini teşhis etmek zordur ve rahatsız etmediği için uzun yıllar fark edilmeyebilir. Ekseriyetle yalnızca birinci kırık meydana geldiğinde tespit edilir. Kemikleri basamaklı olarak bozan, onları daha zayıf ve kırılgan hale getiren bir hastalıktır. Bu hastalık her yaşta ortaya çıkabilir, lakin bilhassa menopoz daha sonrası bayanlar ve ailede hastalık hikayesi olan yaşlılar risk altındadır. Risk faktörlerini bilmek ve kemikleri kalsiyum ve vitaminlerle beslemeye başlamak ve idmanla güçlendirmek epey değerlidir.
ATEROSKLEROZ
Bu hastalık, damarların duvarlarında yağ biriktiğinde ve kan dolanımını etkilediğinde ortaya çıkar. Kan akışındaki bu yetersizlik kardiyovasküler hasarlara yol açabilir ve tam da bu olduğunda hastalık, belirti verdiği için tespit edilebilir. Aterosklerozu teşhis edebilmek için, kan basıncını denetim ederken atardamarlardaki sistemsiz seslere bakılabilir. Kan kolesterol düzeyleri yükseldiğinde de ateroskleroz ortaya çıkabilir. Anjiyogram üzere görüntüleme testleri ile de kanın atardamarlardan nasıl aktığı görülebilir.
Sessiz hastalıkların birden fazla vakit ortasında önemli komplikasyonlar geliştirir. Ayrıyeten beşerler kendilerini hasta hissetmedikleri için bir tedaviye başlamazlar. Kalıcı ziyanlardan kaçınmak için sessiz hastalıkları erken teşhis etmek ve tedavi etmek değerlidir.
Vaktinde teşhis, tedavinin daha yeterli kıymetlendirilmesine ve tedavi talihinde kayda kıymet bir artışa müsaade verir. Sessiz katil olarak isimlendirilen bu hastalıklar, birçok insan tarafınca fark edilmeyen çok yaygın sıkıntılardır.
İşte sessiz ilerleyen ölümcül 10 hastalık:
DİYABET
Diyabet, bedenin gereğince insülin üretememesi yahut yanlışsız kullanamaması niçiniyle ortaya çıkan kronik bir hastalıktır. İnsülin, glikozun beden hücrelerine girmesini sağlayan anahtardır.
Dünya çapında diyabetli kişi sayısı 400 milyonu geçerken, ülkemizde ise bu sayı 10 milyonu aşmış durumda. Genel olarak iki tip diyabet vardır: tip 1 ve tip 2. Fakat gestasyonel diyabet de (hamilelik sırasında ortaya çıkar) kıymetlidir.
Tip 1 diyabet, pankreasın insülin üretemediği bir diyabettir. Ekseriyetle ergenlerde görülür. Bu hastalık en sık görülen sessiz hastalıklardan biridir ve kimi belirtiler verebilir. Örneğin, susuzluk hissi, daha fazla idrara çıkma isteği ve yorgunluk tip 1 diyabetin belirtileri içinde sayılabilir.
Tip 2 diyabet ise en yaygın olanıdır. Dokular insülinin tesirine dirençli olduğunda ortaya çıkar. Obezite ile bağlantılıdır ve görülme sıklığı giderek artmaktadır. Tip 2 diyabet ekseriyetle fark edilmeden ilerler.
Diyabet, komplikasyonları en çok olan sessiz hastalıklardan biridir. Körlüğe, kalp ve damar hastalıklarına, ayak kaybına, böbrek ve hudut bozukluklarına yol açabilir.
Diyabeti teşhis etmek için kan şekeri düzeylerini ölçmek kafidir. Şu anda bu hastalığı düzgünleştiren ve komplikasyonlarını önleyen epey sayıda tedavi çeşidi vardır. Lakin vaktinde teşhis edilmesi fazlaca değerlidir.
HİPERTANSİYON
En sık görülen sessiz hastalıklardan bir oburu de hipertansiyondur. Damar duvarlarındaki tansiyonun artması olarak tanımlanır. Bu, kalbin kanı dokulara itmek için daha fazla çalışmasına yol açar.
Araştırmalara bakılırsa hipertansiyon hastalarının birden fazla bunu bilmiyor. Bu patoloji bilhassa serebral enfarktüs (beyin damarlarında tıkanıklık ve daralma) riskini artırır. Emsal biçimde, hipertansif hastalarda demans yahut bilişsel gerileme yaşama riskinin yüzde 70 oranında arttığı kestirim edilmektedir.
Kan basıncı sayıları hayli kolay ölçülebilir. Örneğin, elektronik aygıtlar aracılığıyla, eczanelerde yahut hastanelerde rahatlıkla ölçüm yapılabilir. Aslında rastgele bir klinik muayenede her vakit bedellendirilen parametrelerden biridir.
KANSER
Ne yazık ki, biroldukca kanser tipi uzun bir süre sessiz hastalıklar olarak kalır. Etraf dokuları tehlikeye atacak kadar ilerleyene kadar rastgele bir semptom görülmeyebilir.
Kanser, bedendeki hücrelerin genetik mutasyonlar niçiniyle değiştiği bir müddetçtir. Olan şey, hücrelerin denetimsiz bir biçimde çoğalmaya başlamalarıdır. Bu olağan dokulara ziyan verir.
Sessiz hastalıklar ortasında en epeyce yer alan kanserlerden biri pankreas kanseridir. Hasar epey gelişmiş olana kadar, pankreas uru neredeyse hiç bir belirti üretmez.
birebir vakitte, öteki kanser cinslerine spesifik olmayan belirtiler eşlik edebilir. Örneğin terleme, açıklanamayan ateş, kilo kaybı, bedenin çeşitli bölgelerinde topaklar ve dışkıda kan kanser niçiniyle ortaya çıkabilir. Bu niçinle, rastgele bir kalıcı rahatsızlık için bir doktora danışmak her vakit değerlidir.
Şu anda muhakkak kanser çeşitlerinin erken teşhisine imkan sağlayan kolorektal kanser için kolonoskopi yahut rahim ağzı kanseri için sitoloji üzere biroldukca tarama tekniği bulunmaktadır.
ALZHEİMER
Alzheimer en yaygın demans tiplerinden biridir. Alzheimer hastalığı fikirde bozulmaya yol açar, şahısların davranışlarını, hafızasını ve toplumsal marifetlerini tesirler.
Birinci başta, semptomlar fark edilmeyebilir. Yaşla bir arada görülme sıklığı artar. Küçük aksaklıklarla başlaması olağandır. Lakin son devirlerde kişinin bağımsızlığını ve günlük aktivitelerini yerine getirme yeteneğini kaybetmesine yol açar.
65 yaşından itibaren hafıza kaybı, lisan sıkıntıları yahut davranış ve kişilik değişiklikleri üzere semptomların farkında olmak değerlidir.
HEPATİT
Hepatit, karaciğer iltihabından oluşan bir hastalıktır. Hadiselerin birçok hepatit virüsleri ailesinden kaynaklanır. Bu küme ortasında A, B, C, D ve E tipleri vardır. Fakat hepatit alkol, otoimmün hastalıklar ve ilaçlarla da bağlı gelişebilir.
Uzmanlara nazaran semptom üretmediği için yetersiz teşhis edilmektedir. Sorun, kronikleşebilmesidir. Uzun vadede, karaciğere verilen hasar daha fazladır.
Örneğin, C tipi virüsün niye olduğu hepatit C, karaciğer sirozu ve kanser riskinin artmasıyla bağlıdır. Hepatit virüsleri, bir kan testi ile tespit edilebilir. İlk belirtiler grip gibisi kas ve eklem ağrısı olarak ortaya çıkabilir. Hastalık kandaki bilirubin konsantrasyonunda artışa niye olduğu için ciltte sarılık yahut sararma da görülebilir. Öbür bir semptom ise koyu renkli idrardır. Tüm hepatitlerin tıpkı yahut hayli tehlikeli olmadığına dikkat etmek kıymetlidir, lakin başlangıçta farkında olmak gelecekteki problemleri önleyebilir.
ANEMİ
Anemi de en yaygın görülen sessiz hastalıklardan biridir. Kanda hemoglobin yahut kırmızı kan hücrelerinin konsantrasyonu azaldığında ortaya çıkar.
Oksijeni dokulara taşıma kapasitesini değiştiren epeyce sık görülen bir durumdur. Diyet sorunlarından, kan kaybından (mesela adetleri ağır olan kadınlarda) yahut sindirim sistemi hastalıklarından kaynaklanabilir.
Ekseriyetle sessiz hastalıklardan biri olarak kabul edilse de, biroldukca insan belirtiler yaşar. Yorgunluk, halsizlik, soluk cilt, çarpıntı, terleme, nefes darlığı ve bilhassa avuç içlerinde görülen solgunluk en yaygın görülen belirtileridir.
bahsetmiş olduğumiz öteki hastalıklar üzere teşhis de epey sıradantir. Bir kan testi çoklukla bu sorunu gösterir. Birden fazla anemi hadisesi demir eksikliğinden kaynaklanır. Bu niçinle, tedavi çoklukla birkaç ay boyunca demir desteğiyle yapılır.
YAĞLI KARACİĞER
Karaciğer bedenin işleyişi için temel organlardan biridir. Karaciğerde epey sayıda enzimatik tepki gerçekleşir. Ayrıyeten toksinlerin arındırılmasından sorumludur.
Yağlı karaciğer hastalığı, karaciğerde yağ asitleri ve trigliseritlerin birikmesi ile karakterize bir hastalıktır. Bu, iltihaplı bir tepkinin ortaya çıkmasına yol açar.
Alkol tüketimi ve diyet ile yakından bağlantılıdır. Birçok vakit karaciğerin büyüdüğü görülebilir. Organın yağları parçalamakta kuvvetlik çekmesi ve bunların dokusunda birikmesiyle oluşur. Çoklukla önemli bir durum değildir, fakat birtakım durumlarda o kadar ilerler ki, alkolsüz yağlı karaciğer ismi verilen ve siroza yol açabilen önemli bir hastalığa dönüşebilir.
Yağlı karaciğerin hiç bir semptomu yoktur, fakat obezitesi olan bireylerde olabileceğinden şüphelenilmektedir. Bu durum için risk altında olabilecek bireylere kan testi yoluyla karaciğer testi yapılabilir. Düzeyler olağan değilse, teşhis karaciğerin ultrasonu ile yapılır. Ultrason, yağ birikimini ve organın farklı bir boyutta olup olmadığını gösterebilir.
MULTİPL SKLEROZ
En yaygın sessiz hastalıklardan bir oburu de multipl sklerozdur. Aslında sessiz hastalıklara dahil olmak hayli izafidir. Başlangıçta semptomlar epeyce besbelli değildir, bu niçinle keşfedildiği vakit, çoklukla bir kişinin bedeninde yıllardır mevcuttur. Birinci başta belirtiler fazlaca açık olmsa da, birden fazla insan ilerleyen periyotlarda kıymetli değişiklikler yahut olaylar yaşar.
Multipl skleroz nörodejeneratif bir hastalıktır. Hudut liflerini örten unsur olan miyeline ziyan verir. Ekseriyetle bayanları daha epey tesirler.
Hastalık, bedenin kimi bölgelerinde güç kaybı yahut karıncalanma hissi üzere semptomlarla karakterizedir. Yorgunluk ve görme bozuklukları da ortaya çıkar.
Hastalık için kesin bir tedavi yoktur. tıpkı vakitte, mevcut tedaviler, seyri değiştirmeye ve ömür kalitesini güzelleştirmeye çalışır.
OSTEOPOROZ
Osteoporozun erken evrelerini teşhis etmek zordur ve rahatsız etmediği için uzun yıllar fark edilmeyebilir. Ekseriyetle yalnızca birinci kırık meydana geldiğinde tespit edilir. Kemikleri basamaklı olarak bozan, onları daha zayıf ve kırılgan hale getiren bir hastalıktır. Bu hastalık her yaşta ortaya çıkabilir, lakin bilhassa menopoz daha sonrası bayanlar ve ailede hastalık hikayesi olan yaşlılar risk altındadır. Risk faktörlerini bilmek ve kemikleri kalsiyum ve vitaminlerle beslemeye başlamak ve idmanla güçlendirmek epey değerlidir.
ATEROSKLEROZ
Bu hastalık, damarların duvarlarında yağ biriktiğinde ve kan dolanımını etkilediğinde ortaya çıkar. Kan akışındaki bu yetersizlik kardiyovasküler hasarlara yol açabilir ve tam da bu olduğunda hastalık, belirti verdiği için tespit edilebilir. Aterosklerozu teşhis edebilmek için, kan basıncını denetim ederken atardamarlardaki sistemsiz seslere bakılabilir. Kan kolesterol düzeyleri yükseldiğinde de ateroskleroz ortaya çıkabilir. Anjiyogram üzere görüntüleme testleri ile de kanın atardamarlardan nasıl aktığı görülebilir.