Konserve, pastörizasyon, fermantasyon, sulandırma… Birfazlaca besin sürece yolu vardır ve sonuçlar çoklukla lezzetlidir.
Fakat ultra işlenmiş besinleri başkalarından ayıran şey, meskende yemek pişirirken yaygın olarak kullanılmayan formüller ve gereçler kullanılarak tanınmayacak biçimde değiştirilmiş, kimyasal olarak dönüştürülmüş olmalarıdır.
Tabip ve araştırmacı Chris Van Tulleken kısa mühlet evvel bir ay boyunca ultra işlenmiş besinler yediği bir deney yaptı ve sonuçlar pek güzel olmadı.
Bir belgeselinin kesimi olan deney için Dr. Tulleken, toplam kalorinin yüzde 80’ini ultra işlenmiş besinlerin oluşturduğu bir diyet izledi. Yalnızca bir şahıstan alınan bir örnek bulunmasına karşın, deney birkaç değerli ögeye dikkat çekti.
ULTRA İŞLENMİŞ BESİNLER BEDENİ NASIL TESİRLER?
Bir aylık mühletin sonunda Dr. Tulleken, makûs uyuduğunu, mide ekşimesi, uyuşukluk, kabızlık ve hemoroid yaşadığını ve 7 kg kilo aldığını bildirirken, “On yaş daha yaşlı hissettim” sözlerini kullandı.
Dr. Tulleken deneyi ile ilişkili olarak yapılan bir araştırma, bunun için birtakım bilimsel niçinler sundu. Araştırmalar, ultra işlenmiş bir diyet izleyenlerin, az ölçüde ultra işlenmiş tüketenlere kıyasla günde en az 500 kalori daha fazla aldığını göstermiştir. Ultra işlenmiş besinler açlıktan sorumlu hormonda bir artışa ve tokluktan sorumlu hormonda bir azalmaya yol açar, bu da işlenmiş besin yiyen biroldukca insanın kısa vakitte niye kilo aldığını açıklayabilir.
Lakin kilo alımı, çok işlenmiş besinler açısından varlıklı bir diyetle bağlantılı birfazlaca problemden yalnızca biridir.
Daha evvel yapılan öteki çalışmalar, ultra işlenmiş mamüllerin uzun periyodik tüketimi ile kalp hastalığı, obezite, tip 2 diyabet, birtakım kanserler ve hatta depresyon riski içinde bir bağlantı olduğunu göstermiştir.
Çalışmada, ultra işlenmiş yiyeceklerin nasıl yediğimiz üzerinde de bir tesiri olduğu görüldü. Ultra işlenmiş besinler bakımından yüksek bir diyet uygulayan beşerler, en az işlenmiş besinlerden fazlaca daha süratli yediler. Evvelki araştırmalar, daha yavaş yemek yemeyi tok hissetmekle ilişkilendirmişti. Lakin Dr. Tulleken, “Aşırı işlenmiş besinlerin çiğnemesi ve yutması hayli kolay” diye itiraf ediyor.
Ultra işlenmiş besinler genel olarak lezzetlidir ve içlerindeki işlenmiş tuz iştah açıcıdır. Bu eserler çoklukla bizim memnunluk hormonlarımıza ulaşmak için tasarlanır. Eksiksiz düzeyde tuz, yağ ve şeker oranları ile hazırlanırlar. Diğer bir deyişle, çok işlenmiş besinler bununla birlikte zihnimizi de tesirler.
BEYNİ ETKİLİYOR
Dr. Tulleken, “Ultra işlenmiş yiyecekler yemek, beynimin bana yapmamı söylemiş olduği ve istemediğim bir şey haline geldi” diyor.
Aslında, beyin aktivitesi testleri, mükafattan sorumlu alanların otomatik, yenidenlayan davranışlara yol açan alanlarla irtibatlı olduğunu gösterdi. Temel olarak, beyniniz ultra işlenmiş besinlere bağımlı hale geldi.
Dr. Tulleken, “Gerçekten lezzetli yemeklerin bir yan tesiri, onu yemeyi bırakmanın nitekim sıkıntı olmasıdır” diyor. Alışkanlığı bırakmanın zorluğu da burada yatmaktadır. Uzmanlara göre çok işlenmiş eserler, ‘iyimserlik yanlılığı’ ismi verilen bir mekanizmayı tetikleyebilir. Abur cubur tüketiminin olumlu hisleri çabucak devreye girer. Lakin olumsuz tesirler vakit alır. Bu da ultra işlenmiş besinlerin bize düzgün geldiği yanılgısını tetikleyebilir.
Ve bu besinlerin renkli pazarlanması onları zihnimizde daha da derinleştirmeye yol açar. Yiyecek seçimlerimizin birden fazla bilinçaltında ve alışkanlıktan ibarettir. Her vakit şuurlu olarak sıhhat hakkında düşünmüyoruz. Mağazalarda, medyada ve reklamlarda ne kadar fazlaca görürsek, satın alma olasılığımız o kadar artıyor.
ULTRA İŞLENMİŞ BESİNLERİ niye YİYORUZ?
Çok işlenmiş eserler bir sıhhat riskiyse, niye var olduklarını merak etmeye başlıyor olabilirsiniz.
Ultra işlenmiş besin tüketimi bir gereklilik değil, bir seçimdir. Ultra işlenmiş yiyecekler uzun müddet dayanır, kolaylıkla taşınır ve epey az hazırlık gerektirir yahut hiç hazırlık gerektirmez. Vaktimiz yahut paramız kısıtlı olduğunda, bunlar genel olarak yeterli seçenekler üzere görünebilir. Asıl külfet, insanları daha sağlıklı seçenekler yerine ultra işlenmiş besinleri seçmeye iten çok süratli hayatlarımızdır.
Örnek olarak kronik gerilim tatlı, yağlı ve tuzlu yiyecekler için iştahımızı değiştirebilir. Ve gerilim, daha sağlıklı seçenekler yerine ultra işlenmşi besinlere yönelmemize niye olabilir.
Lakin işlenmiş her besin berbat değildir. Konserve sebzeler, erişteler, pirinç, ekmek ve lif açısından güçlü kahvaltılık gevrekler üzere işlenmiş sağlıklı besinler da vardır. Lakin her şeydilk evvel, satın aldığımız besinin bileşimini her vakit denetim etmeyi unutmamalıyız.
Unutmayın; yemek bir gereksinimden daha fazlasıdır, sevincimizin, kültürümüzün, toplumumuzun, sosyalleşmemizin ve hayli daha fazlasının bir modülüdür.
Fakat ultra işlenmiş besinleri başkalarından ayıran şey, meskende yemek pişirirken yaygın olarak kullanılmayan formüller ve gereçler kullanılarak tanınmayacak biçimde değiştirilmiş, kimyasal olarak dönüştürülmüş olmalarıdır.
Tabip ve araştırmacı Chris Van Tulleken kısa mühlet evvel bir ay boyunca ultra işlenmiş besinler yediği bir deney yaptı ve sonuçlar pek güzel olmadı.
Bir belgeselinin kesimi olan deney için Dr. Tulleken, toplam kalorinin yüzde 80’ini ultra işlenmiş besinlerin oluşturduğu bir diyet izledi. Yalnızca bir şahıstan alınan bir örnek bulunmasına karşın, deney birkaç değerli ögeye dikkat çekti.
ULTRA İŞLENMİŞ BESİNLER BEDENİ NASIL TESİRLER?
Bir aylık mühletin sonunda Dr. Tulleken, makûs uyuduğunu, mide ekşimesi, uyuşukluk, kabızlık ve hemoroid yaşadığını ve 7 kg kilo aldığını bildirirken, “On yaş daha yaşlı hissettim” sözlerini kullandı.
Dr. Tulleken deneyi ile ilişkili olarak yapılan bir araştırma, bunun için birtakım bilimsel niçinler sundu. Araştırmalar, ultra işlenmiş bir diyet izleyenlerin, az ölçüde ultra işlenmiş tüketenlere kıyasla günde en az 500 kalori daha fazla aldığını göstermiştir. Ultra işlenmiş besinler açlıktan sorumlu hormonda bir artışa ve tokluktan sorumlu hormonda bir azalmaya yol açar, bu da işlenmiş besin yiyen biroldukca insanın kısa vakitte niye kilo aldığını açıklayabilir.
Lakin kilo alımı, çok işlenmiş besinler açısından varlıklı bir diyetle bağlantılı birfazlaca problemden yalnızca biridir.
Daha evvel yapılan öteki çalışmalar, ultra işlenmiş mamüllerin uzun periyodik tüketimi ile kalp hastalığı, obezite, tip 2 diyabet, birtakım kanserler ve hatta depresyon riski içinde bir bağlantı olduğunu göstermiştir.
Çalışmada, ultra işlenmiş yiyeceklerin nasıl yediğimiz üzerinde de bir tesiri olduğu görüldü. Ultra işlenmiş besinler bakımından yüksek bir diyet uygulayan beşerler, en az işlenmiş besinlerden fazlaca daha süratli yediler. Evvelki araştırmalar, daha yavaş yemek yemeyi tok hissetmekle ilişkilendirmişti. Lakin Dr. Tulleken, “Aşırı işlenmiş besinlerin çiğnemesi ve yutması hayli kolay” diye itiraf ediyor.
Ultra işlenmiş besinler genel olarak lezzetlidir ve içlerindeki işlenmiş tuz iştah açıcıdır. Bu eserler çoklukla bizim memnunluk hormonlarımıza ulaşmak için tasarlanır. Eksiksiz düzeyde tuz, yağ ve şeker oranları ile hazırlanırlar. Diğer bir deyişle, çok işlenmiş besinler bununla birlikte zihnimizi de tesirler.
BEYNİ ETKİLİYOR
Dr. Tulleken, “Ultra işlenmiş yiyecekler yemek, beynimin bana yapmamı söylemiş olduği ve istemediğim bir şey haline geldi” diyor.
Aslında, beyin aktivitesi testleri, mükafattan sorumlu alanların otomatik, yenidenlayan davranışlara yol açan alanlarla irtibatlı olduğunu gösterdi. Temel olarak, beyniniz ultra işlenmiş besinlere bağımlı hale geldi.
Dr. Tulleken, “Gerçekten lezzetli yemeklerin bir yan tesiri, onu yemeyi bırakmanın nitekim sıkıntı olmasıdır” diyor. Alışkanlığı bırakmanın zorluğu da burada yatmaktadır. Uzmanlara göre çok işlenmiş eserler, ‘iyimserlik yanlılığı’ ismi verilen bir mekanizmayı tetikleyebilir. Abur cubur tüketiminin olumlu hisleri çabucak devreye girer. Lakin olumsuz tesirler vakit alır. Bu da ultra işlenmiş besinlerin bize düzgün geldiği yanılgısını tetikleyebilir.
Ve bu besinlerin renkli pazarlanması onları zihnimizde daha da derinleştirmeye yol açar. Yiyecek seçimlerimizin birden fazla bilinçaltında ve alışkanlıktan ibarettir. Her vakit şuurlu olarak sıhhat hakkında düşünmüyoruz. Mağazalarda, medyada ve reklamlarda ne kadar fazlaca görürsek, satın alma olasılığımız o kadar artıyor.
ULTRA İŞLENMİŞ BESİNLERİ niye YİYORUZ?
Çok işlenmiş eserler bir sıhhat riskiyse, niye var olduklarını merak etmeye başlıyor olabilirsiniz.
Ultra işlenmiş besin tüketimi bir gereklilik değil, bir seçimdir. Ultra işlenmiş yiyecekler uzun müddet dayanır, kolaylıkla taşınır ve epey az hazırlık gerektirir yahut hiç hazırlık gerektirmez. Vaktimiz yahut paramız kısıtlı olduğunda, bunlar genel olarak yeterli seçenekler üzere görünebilir. Asıl külfet, insanları daha sağlıklı seçenekler yerine ultra işlenmiş besinleri seçmeye iten çok süratli hayatlarımızdır.
Örnek olarak kronik gerilim tatlı, yağlı ve tuzlu yiyecekler için iştahımızı değiştirebilir. Ve gerilim, daha sağlıklı seçenekler yerine ultra işlenmşi besinlere yönelmemize niye olabilir.
Lakin işlenmiş her besin berbat değildir. Konserve sebzeler, erişteler, pirinç, ekmek ve lif açısından güçlü kahvaltılık gevrekler üzere işlenmiş sağlıklı besinler da vardır. Lakin her şeydilk evvel, satın aldığımız besinin bileşimini her vakit denetim etmeyi unutmamalıyız.
Unutmayın; yemek bir gereksinimden daha fazlasıdır, sevincimizin, kültürümüzün, toplumumuzun, sosyalleşmemizin ve hayli daha fazlasının bir modülüdür.