Toplumsal anksiyete bozukluğu yahut toplumsal fobi, bir kişinin daima olarak diğerleriyle etkileşime girme korkusu yaşadığı ruhsal bir durumdur. Bu dehşetin mantıksız olduğunu anlasa bile durumu değiştiremez.
Toplumsal fobi, hem travmatik tecrübeler niçiniyle birebir vakitte genetik yatkınlık niçiniyle gelişebilir. Günümüzde, uzmanların sayesinde bu rahatsızlıktan kurtulmak hiç de kolay olsa gerekdir.
Toplumsal fobi çok yaygın bir hastalıktır. İngiliz bilim insanları tarafınca yapılan bir araştırmaya nazaran, Avrupa’daki nüfusun yüzde 3,9 ila 13,7’si toplumsal fobi yaşamaktadır. Buna karşın, çok nadiren teşhis edilmektedir. Sosyofobi çoklukla öbür bir hastalığın, mesela anksiyete bozukluğunun semptomlarından biri olarak kendini gösterir ve uzmanlar çoklukla buna bu açıdan bakarlar.
TOPLUMSAL FOBİ NEDİR?
Toplumsal fobi, muhakkak durumlarda şimdi herkeste kendini gösteren utangaçlıkla karıştırılmamalıdır. Bu bozuklukta daima olarak ağır endişe ortaya çıkar ve çalışmak, toplu taşıma araçlarını kullanmak ve hatta dışarı çıkmak üzere günlük işlere bile müdahale eder.
Toplumsal fobisi olan birtakım beşerler için telaş sadece muhakkak durumlarda ortaya çıkar. Örneğin, bir çocuk okula sakince yürüyebilir, fakat tahtaya çıkıp karşılık vermekten korkar.
Bazıları ise telefon görüşmeleri, iş görüşmeleri, topluluk önünde konuşma, spor yapma, dans etme, dışarıda yemek yeme, yabancılarla konuşma yahut genel tuvalete gitme üzere durumlardan korkarlar. Birtakım şahıslar korkutucu bir hadiseden hemilk evvel güzel olmayan hisler yaşamaya başlar, kimileri ise birkaç gün hatta haftalar evvel dehşet yaşamaya başlayabilir.
Birçok vakit, toplumsal fobisi olan beşerler dehşetlerini alay, kınama yahut başka insanlardan gelen öbür olumsuz yansılar kaygısıyla açıklamazlar ve ekseriyetle artan tasalarını keşfetmekten de korkarlar. Ortaya bir kısır döngü çıkar; toplumsal fobi belirtileri gösterme korkusu, toplumsal fobiyi daha fazlaca ağırlaştırır.
Ayrıyeten bağlantı kurma gücünü kendilerinde bulsalar bile daima dert duymaları bağlantı hünerlerini zedeler. Örneğin gerginlik, duruma uygun yüz tabirleri yahut jestler kullanarak niyetleri net bir biçimde aktarmaya etmeye mahzur olabilir. Bu çoklukla diğerlerini korkutur ve kişinin biriyle arkadaş olma yahut ilgi kurma talihini azaltır.
Toplumsal fobisi olan bireyler ekseriyetle rahatsız edici durumlardan kaçınmanın onları telaştan koruduğunu düşünürler. Lakin bu bu biçimde değildir; reddetmek sırf hastalığı ağırlaştırır.
Toplumsal fobisi olan hastaların beyin aktivitesi üzerine yapılan araştırmalar, amigdalalarının epeyce etkin çalıştığını göstermektedir. Beynin bu kısmı, bedeni tehditlerle savaşmak için harekete geçiren kaygı yansılarından sorumludur.
Sonuç, artan kalp suratı, kas gerginliği ve bozulmuş düşünmedir. Gerçek bir tehlike durumunda, bedenin kaynaklarının bu türlü seferber edilmesi, tehlikeyle savaşmaya yahut sıradançe kaçmaya yardımcı olur.
Sağlıklı bir beşerde, amigdalanın çok aktivitesi beynin prefrontal korteksi tarafınca engellenir. nazaranvi, gerçek bir tehdit olup olmadığını değerlendirmektir. Lakin toplumsal fobisi olan bireylerde bu sistem olması gerektiği üzere çalışmaz: prefrontal korteks baskılamaz, yalnızca amigdalanın yansısını arttırır.
TOPLUMSAL FOBİ BELİRTİLERİ
Toplumsal fobi, fizikî ve davarnışsal olarak biroldukça farklı belirtiyle ortaya çıkabilir.
Toplumsal fobinin fizikî belirtileri şunlardır:
– Kızarma
– Terleme
– Titreme
– Mide bozukluğu
– Tüm niyetler gitmiş üzere hissetmek
– Duruşu, bakışı yahut sesi tam olarak denetim edememe
– Baş dönmesi
– Mide bulantısı
Toplumsal fobinin davranışlar belirtileri ise şunlardır:
– Öteki beşerlerle etkileşim gerektiren durumlarda şiddetli telaş
– Muhakkak toplumsal temaslardan kaçınmak
– Kapalılık ve fark edilmeme dileği
– Kendini utandırma korkusu
– Telaş niçiniyle işi yahut okulu kaçırmak
– Toplumdaki davranışlarının çok eleştirel değerlendirmesi, yanlış söz yahut bakış için kendini suçlama.
TOPLUMSAL FOBİNİN niçinLERİ
Çağdaş bilim, başta travmatik bir tecrübe olmak üzere hem dış faktörlerin birebir vakitte genetik yatkınlığın toplumsal fobiye yol açabileceğini göstermektedir. Birçok vakit, hastalık çocuklukta yahut ergenlikte gelişmeye başlar, lakin 20-25 yıl daha sonra kendini gösterir.
Toplumsal fobi belirtileri çoklukla çocuklukta ve birçok vakit iki periyotta ortaya çıkar: 10 yaşa kadar ve 14 ila 18 yaş ortası. Hastalığın daha da gelişmesi, kişinin etrafına ve şahsi tecrübesine bağlıdır.
Araştırmalara bakılırsa, toplumsal fobisi olan çocukların, çocuklarında bu hastalığa yakalanma riski yüzde 30-40 daha fazladır. Son deneyler, bozukluğun, serotonin taşınmasından sorumlu olan SLC6A4 genindeki mutasyonlarla alakalı olabileceğini göstermektedir.
Toplumsal fobinin gelişmesine yol açabilecek travmatik durumlar şunlardır:
– Çocuklukta zorbalık
– Aile hengameleri
– Bir çocuğun terk edilmesi üzere ebeveyn kaybı
– Taciz ve cinsel taarruz
Sosyofobi ekseriyetle utangaç insanlarda gelişir, dış etrafın tesiri altında bu doğal özellik bir hastalığa dönüşebilir. Kimi araştırmalar, bozukluğu otoriter bir ebeveynlik usulüne bağlamaktadır. Ebeveynler bir çocuğa fazlaca fazla baskı uyguladığında ve onu sıkı bir biçimde denetim ettiğinde, bozukluğu geliştirme riskinin arttığı bilinmektedir. Ve tam karşıtı; alakaların duygusal olarak sıcak olarak değerlendirildiği ailelerde, toplumsal fobi geliştirme riski daha düşüktür.
Rastgele bir sorunu olan herkes, tıbbi yardım almak istediğinde korkabilir. Lakin toplumsal fobisi olan beşerler bir psikoloğa gitmekten korkmamalıdır. Bir uzman ona asla ziyan vermez yahut bir anksiyete atağına niye olmaz.
TOPLUMSAL FOBİDEN KURTULMANIN YOLLARI
Toplumsal fobi, tedaviye düzgün karşılık verir. kimi vakit antidepresanlar ve anksiyete ilaçları, anksiyolitikler sayesinde ilaçla tedavi edilir. Lakin asıl formül bilişsel davranışçı terapidir (BDT).
Toplumsal fobinin BDT çerçevesinde tedavi etmenin birfazlaca sistemi vardır. En genel haliyle, rastgele birinin çalışması, irrasyonel fikirleri ve bilişsel çarpıklıkları değiştirmeyi ve tasa ile başa çıkmayı, onunla başa çıkma yeteneğini geliştirmeyi gayeler.
Ana araç maruz kalma metodudur. Kişi, tasa verici bir duruma dalar ve bu telaşa dayanmayı, ondan korkmamayı öğrenir. Bu, hastanın korkusu azalıncaya kadar gerilimli bir uyarana maruz kalmasıdır. Dereceleri vardır. Tedavi, başa çıkması güç olmayan sıradan durumlarla başlar. vakit içinde durumlar daha karmaşık hale gelir ve kişi onlara karşı tolerans geliştirir, dert azalır.
birinci vakit içinderda, bir psikolog yahut psikoterapist, rahatsız edici durumları hayalinde canlandırmasına yardımcı olur. sonrasındasında hasta biraz daha hazırlıklı olduğunda, uzman onu bir arada rahatsız edici bir toplumsal duruma katılmaya davet edebilir.
Bir öbür kıymetli formül ise gevşeme egzersizleridir. Hastaya nefes idmanları üzere çeşitli gerilim giderici teknikler öğretilir.
Ayrıyeten uzmanlar, toplumsal fobisi olan bireylerin önyargılarıyla baş etmelerine yardımcı olur. Toplumsal fobisi olan hastalar çoklukla kendilerini endişelendiren bir durumla karşılaştıklarında etraflarındakilere aptal yahut yetersiz görünebileceklerini ya da her insanın yalnızca onlara bakacağını düşünürler. Fakat deneyler, aslında kimsenin onlara bakmadığını yahut onları düşünmediğini gösteriyor.
Bu çeşit deneyler olarak, bir uzman, hastaya halka açık yerlerde şiir okumasını yahut bir mağazada satış temsilcisiyle konuşmasını önerebilir. Toplumsal fobisi olan birfazlaca insan bir uzmana başvurduğunda, onları rahatsız edici bir şey yapmaya, neredeyse metroda çırılçıplak koşmaya zorlanacağından korkar. Uzmanlar olağan olarak bu çeşit şeyler istemezler. Prosedürler, hiç bir durumda bireyde anksiyete atağı oluşturmaz. Bu niçinle bir uzmana başvurmak en akla yatkın seçimdir.
Toplumsal fobi, hem travmatik tecrübeler niçiniyle birebir vakitte genetik yatkınlık niçiniyle gelişebilir. Günümüzde, uzmanların sayesinde bu rahatsızlıktan kurtulmak hiç de kolay olsa gerekdir.
Toplumsal fobi çok yaygın bir hastalıktır. İngiliz bilim insanları tarafınca yapılan bir araştırmaya nazaran, Avrupa’daki nüfusun yüzde 3,9 ila 13,7’si toplumsal fobi yaşamaktadır. Buna karşın, çok nadiren teşhis edilmektedir. Sosyofobi çoklukla öbür bir hastalığın, mesela anksiyete bozukluğunun semptomlarından biri olarak kendini gösterir ve uzmanlar çoklukla buna bu açıdan bakarlar.
TOPLUMSAL FOBİ NEDİR?
Toplumsal fobi, muhakkak durumlarda şimdi herkeste kendini gösteren utangaçlıkla karıştırılmamalıdır. Bu bozuklukta daima olarak ağır endişe ortaya çıkar ve çalışmak, toplu taşıma araçlarını kullanmak ve hatta dışarı çıkmak üzere günlük işlere bile müdahale eder.
Toplumsal fobisi olan birtakım beşerler için telaş sadece muhakkak durumlarda ortaya çıkar. Örneğin, bir çocuk okula sakince yürüyebilir, fakat tahtaya çıkıp karşılık vermekten korkar.
Bazıları ise telefon görüşmeleri, iş görüşmeleri, topluluk önünde konuşma, spor yapma, dans etme, dışarıda yemek yeme, yabancılarla konuşma yahut genel tuvalete gitme üzere durumlardan korkarlar. Birtakım şahıslar korkutucu bir hadiseden hemilk evvel güzel olmayan hisler yaşamaya başlar, kimileri ise birkaç gün hatta haftalar evvel dehşet yaşamaya başlayabilir.
Birçok vakit, toplumsal fobisi olan beşerler dehşetlerini alay, kınama yahut başka insanlardan gelen öbür olumsuz yansılar kaygısıyla açıklamazlar ve ekseriyetle artan tasalarını keşfetmekten de korkarlar. Ortaya bir kısır döngü çıkar; toplumsal fobi belirtileri gösterme korkusu, toplumsal fobiyi daha fazlaca ağırlaştırır.
Ayrıyeten bağlantı kurma gücünü kendilerinde bulsalar bile daima dert duymaları bağlantı hünerlerini zedeler. Örneğin gerginlik, duruma uygun yüz tabirleri yahut jestler kullanarak niyetleri net bir biçimde aktarmaya etmeye mahzur olabilir. Bu çoklukla diğerlerini korkutur ve kişinin biriyle arkadaş olma yahut ilgi kurma talihini azaltır.
Toplumsal fobisi olan bireyler ekseriyetle rahatsız edici durumlardan kaçınmanın onları telaştan koruduğunu düşünürler. Lakin bu bu biçimde değildir; reddetmek sırf hastalığı ağırlaştırır.
Toplumsal fobisi olan hastaların beyin aktivitesi üzerine yapılan araştırmalar, amigdalalarının epeyce etkin çalıştığını göstermektedir. Beynin bu kısmı, bedeni tehditlerle savaşmak için harekete geçiren kaygı yansılarından sorumludur.
Sonuç, artan kalp suratı, kas gerginliği ve bozulmuş düşünmedir. Gerçek bir tehlike durumunda, bedenin kaynaklarının bu türlü seferber edilmesi, tehlikeyle savaşmaya yahut sıradançe kaçmaya yardımcı olur.
Sağlıklı bir beşerde, amigdalanın çok aktivitesi beynin prefrontal korteksi tarafınca engellenir. nazaranvi, gerçek bir tehdit olup olmadığını değerlendirmektir. Lakin toplumsal fobisi olan bireylerde bu sistem olması gerektiği üzere çalışmaz: prefrontal korteks baskılamaz, yalnızca amigdalanın yansısını arttırır.
TOPLUMSAL FOBİ BELİRTİLERİ
Toplumsal fobi, fizikî ve davarnışsal olarak biroldukça farklı belirtiyle ortaya çıkabilir.
Toplumsal fobinin fizikî belirtileri şunlardır:
– Kızarma
– Terleme
– Titreme
– Mide bozukluğu
– Tüm niyetler gitmiş üzere hissetmek
– Duruşu, bakışı yahut sesi tam olarak denetim edememe
– Baş dönmesi
– Mide bulantısı
Toplumsal fobinin davranışlar belirtileri ise şunlardır:
– Öteki beşerlerle etkileşim gerektiren durumlarda şiddetli telaş
– Muhakkak toplumsal temaslardan kaçınmak
– Kapalılık ve fark edilmeme dileği
– Kendini utandırma korkusu
– Telaş niçiniyle işi yahut okulu kaçırmak
– Toplumdaki davranışlarının çok eleştirel değerlendirmesi, yanlış söz yahut bakış için kendini suçlama.
TOPLUMSAL FOBİNİN niçinLERİ
Çağdaş bilim, başta travmatik bir tecrübe olmak üzere hem dış faktörlerin birebir vakitte genetik yatkınlığın toplumsal fobiye yol açabileceğini göstermektedir. Birçok vakit, hastalık çocuklukta yahut ergenlikte gelişmeye başlar, lakin 20-25 yıl daha sonra kendini gösterir.
Toplumsal fobi belirtileri çoklukla çocuklukta ve birçok vakit iki periyotta ortaya çıkar: 10 yaşa kadar ve 14 ila 18 yaş ortası. Hastalığın daha da gelişmesi, kişinin etrafına ve şahsi tecrübesine bağlıdır.
Araştırmalara bakılırsa, toplumsal fobisi olan çocukların, çocuklarında bu hastalığa yakalanma riski yüzde 30-40 daha fazladır. Son deneyler, bozukluğun, serotonin taşınmasından sorumlu olan SLC6A4 genindeki mutasyonlarla alakalı olabileceğini göstermektedir.
Toplumsal fobinin gelişmesine yol açabilecek travmatik durumlar şunlardır:
– Çocuklukta zorbalık
– Aile hengameleri
– Bir çocuğun terk edilmesi üzere ebeveyn kaybı
– Taciz ve cinsel taarruz
Sosyofobi ekseriyetle utangaç insanlarda gelişir, dış etrafın tesiri altında bu doğal özellik bir hastalığa dönüşebilir. Kimi araştırmalar, bozukluğu otoriter bir ebeveynlik usulüne bağlamaktadır. Ebeveynler bir çocuğa fazlaca fazla baskı uyguladığında ve onu sıkı bir biçimde denetim ettiğinde, bozukluğu geliştirme riskinin arttığı bilinmektedir. Ve tam karşıtı; alakaların duygusal olarak sıcak olarak değerlendirildiği ailelerde, toplumsal fobi geliştirme riski daha düşüktür.
Rastgele bir sorunu olan herkes, tıbbi yardım almak istediğinde korkabilir. Lakin toplumsal fobisi olan beşerler bir psikoloğa gitmekten korkmamalıdır. Bir uzman ona asla ziyan vermez yahut bir anksiyete atağına niye olmaz.
TOPLUMSAL FOBİDEN KURTULMANIN YOLLARI
Toplumsal fobi, tedaviye düzgün karşılık verir. kimi vakit antidepresanlar ve anksiyete ilaçları, anksiyolitikler sayesinde ilaçla tedavi edilir. Lakin asıl formül bilişsel davranışçı terapidir (BDT).
Toplumsal fobinin BDT çerçevesinde tedavi etmenin birfazlaca sistemi vardır. En genel haliyle, rastgele birinin çalışması, irrasyonel fikirleri ve bilişsel çarpıklıkları değiştirmeyi ve tasa ile başa çıkmayı, onunla başa çıkma yeteneğini geliştirmeyi gayeler.
Ana araç maruz kalma metodudur. Kişi, tasa verici bir duruma dalar ve bu telaşa dayanmayı, ondan korkmamayı öğrenir. Bu, hastanın korkusu azalıncaya kadar gerilimli bir uyarana maruz kalmasıdır. Dereceleri vardır. Tedavi, başa çıkması güç olmayan sıradan durumlarla başlar. vakit içinde durumlar daha karmaşık hale gelir ve kişi onlara karşı tolerans geliştirir, dert azalır.
birinci vakit içinderda, bir psikolog yahut psikoterapist, rahatsız edici durumları hayalinde canlandırmasına yardımcı olur. sonrasındasında hasta biraz daha hazırlıklı olduğunda, uzman onu bir arada rahatsız edici bir toplumsal duruma katılmaya davet edebilir.
Bir öbür kıymetli formül ise gevşeme egzersizleridir. Hastaya nefes idmanları üzere çeşitli gerilim giderici teknikler öğretilir.
Ayrıyeten uzmanlar, toplumsal fobisi olan bireylerin önyargılarıyla baş etmelerine yardımcı olur. Toplumsal fobisi olan hastalar çoklukla kendilerini endişelendiren bir durumla karşılaştıklarında etraflarındakilere aptal yahut yetersiz görünebileceklerini ya da her insanın yalnızca onlara bakacağını düşünürler. Fakat deneyler, aslında kimsenin onlara bakmadığını yahut onları düşünmediğini gösteriyor.
Bu çeşit deneyler olarak, bir uzman, hastaya halka açık yerlerde şiir okumasını yahut bir mağazada satış temsilcisiyle konuşmasını önerebilir. Toplumsal fobisi olan birfazlaca insan bir uzmana başvurduğunda, onları rahatsız edici bir şey yapmaya, neredeyse metroda çırılçıplak koşmaya zorlanacağından korkar. Uzmanlar olağan olarak bu çeşit şeyler istemezler. Prosedürler, hiç bir durumda bireyde anksiyete atağı oluşturmaz. Bu niçinle bir uzmana başvurmak en akla yatkın seçimdir.