Arabulucu Hakemlik Yapabilir Mi ?

Basketbol Asi

New member
9 Mar 2024
178
0
0
Arabulucu Hakemlik Yapabilir Mi?

Arabuluculuk ve hakemlik, taraflar arasındaki uyuşmazlıkların çözülmesinde önemli rol oynayan iki farklı çözüm yöntemidir. Her iki süreç de taraflar arasında bir anlaşmazlık olduğunda devreye girmekte, ancak aralarındaki farklar oldukça belirgindir. Bu yazıda, arabulucuların hakemlik yapıp yapamayacağı sorusu üzerinde durulacak ve bu konuyla ilgili çeşitli boyutlar ele alınacaktır.

Arabuluculuk ve Hakemlik Arasındaki Farklar

Arabuluculuk, taraflar arasında anlaşmazlıkların çözüme kavuşturulması için üçüncü bir kişi olan arabulucunun devreye girdiği bir süreçtir. Arabulucular, tarafları yönlendirme ve çözüm önerileri sunma yetkisine sahip olup, nihai kararları kendileri vermezler. Arabuluculukta hedef, tarafların karşılıklı rızası ile bir anlaşmaya varmalarını sağlamaktır. Arabulucunun rolü, tarafların iletişimini kolaylaştırmak ve çözüm yollarını açmaktır.

Hakemlik ise, tarafların aralarındaki uyuşmazlığı çözmesi için bir hakemin veya hakem heyetinin karar verdiği bir süreçtir. Hakem, tarafların sunmuş olduğu delilleri değerlendirir ve nihai bir karar verir. Bu karar, taraflar için bağlayıcıdır. Hakemlik, daha çok ticari anlaşmazlıklarda veya sözleşme ihtilaflarında tercih edilen bir çözüm yoludur.

Arabulucu, Hakemlik Yapabilir Mi?

Arabulucuların, arabuluculuk görevleri dışında hakemlik yapıp yapamayacağı sorusu, hukuk sisteminin işleyişine ve ülkedeki yasal düzenlemelere bağlı olarak değişiklik gösterir. Türkiye özelinde, arabuluculuk ve hakemlik farklı yasal çerçevelere ve etik kurallara tabidir. Arabuluculuk, 6325 sayılı Arabuluculuk Kanunu’na göre düzenlenirken, hakemlik 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na göre şekillenir. Bu iki alan arasındaki farklı düzenlemeler, arabulucuların hakemlik yapıp yapamayacağı konusunda da belirleyici faktörlerdir.

[Türkiye'deki düzenlemelere göre, arabulucuların hakemlik yapabilmesi için bazı şartlar bulunmaktadır. Arabulucunun, arabuluculuk görevini sürdürürken bağımsızlık ve tarafsızlık ilkesine sadık kalması beklenir. Aynı şekilde, bir hakem de tarafsızlık ve bağımsızlık gerekliliği taşır. Arabulucu bir tarafla aynı anda hakemlik yaparsa, bu durumda tarafsızlık ve güvenilirlik ilkeleri ihlal edilmiş olur. Bu nedenle, bir arabulucu hakemlik görevini üstlenmeden önce, ilgili etik kuralları ve hukuki düzenlemeleri dikkatlice incelemelidir.]

Arabulucu ve Hakem Olmanın Etik Sorunları

Bir arabulucunun hakemlik yapması, özellikle etik açıdan bazı sorunlara yol açabilir. Arabulucu, tarafsızlık ve bağımsızlık ilkesine bağlı kalmak zorundadır. Ancak aynı kişi hem arabulucu hem de hakem olduğunda, tarafların güven duygusu zedelenebilir. Her iki süreç de taraflar arasında güven oluşturma amacı taşır, ancak aynı kişinin her iki rolü üstlenmesi, tarafların kararları hakkında şüpheye düşmelerine neden olabilir.

Ayrıca, arabuluculuk ve hakemlik arasındaki farklar, bir kişinin her iki görevi üstlenmesinin hukuki açıdan uygun olup olmayacağını da etkiler. Örneğin, bir kişi arabulucu olarak tarafların anlaşmazlıklarını çözmeye çalışırken, aynı kişi bir başka dosyada hakem olarak taraflar arasındaki anlaşmazlıkla ilgili karar verebilir. Bu durumda, taraflar arasındaki ilişkiler ve çözüm süreçleri birbirinden bağımsız kalmayabilir.

Arabulucuların Hakemlik Yapabilmesi İçin Gereken Şartlar

Bir arabulucunun hakemlik yapabilmesi için, bazı önemli hukuki ve etik gereklilikleri yerine getirmesi gerekir. İlk olarak, arabulucunun tarafsızlık ve bağımsızlık ilkelerini ihlal etmemesi gerekmektedir. Arabulucu, görevini yürütürken taraflardan birinin lehine tavır alırsa, hakemlik görevinde aynı tarafın hakemliğini yapması etik olmayan bir durum yaratabilir. Bu nedenle, her iki rolü üstlenmek isteyen bir kişinin bu etik ilkelere dikkat etmesi önemlidir.

İkinci olarak, arabulucunun hakemlik yapabilmesi için, belirli bir konuda uzmanlık ve deneyime sahip olması gerekebilir. Arabuluculuk ve hakemlik, genellikle farklı uzmanlık alanlarına sahip kişilerin görev yaptığı süreçlerdir. Örneğin, ticari uyuşmazlıklarda uzmanlaşmış bir arabulucu, aynı konuda hakemlik yapabilecek yeterliliğe sahip olabilir. Ancak her iki görevi aynı anda yürütmek, uzmanlık ve etik ilkeler arasında bir denge kurmayı gerektirir.

Arabulucuların Hakemlik Yapabileceği Durumlar

Arabulucuların hakemlik yapabileceği bazı durumlar, belirli sektörlerde ve anlaşmazlık türlerinde mümkündür. Özellikle ticari uyuşmazlıklar ve iş hukuku alanlarında, bir kişi hem arabuluculuk hem de hakemlik yapabilir. Ancak bu tür durumlarda, taraflar arasında yazılı bir anlaşma olması ve tarafların bu kişiyi hem arabulucu hem de hakem olarak kabul etmesi gerekir. Ayrıca, her iki görevde de şeffaflık ve tarafsızlık ilkesine sadık kalınması önemlidir.

Bazı özel düzenlemeler, arabulucuların belirli koşullar altında hakemlik yapabilmelerine olanak tanıyabilir. Ancak bu durum, arabulucunun aynı zamanda hakemlik yapacağı dosyada yer alan taraflarla herhangi bir önceki bağı olmaması gerektiği anlamına gelir. Örneğin, arabulucunun bir tarafla daha önce çalıştığı bir durumda, hakemlik yapması kabul edilemez.

Sonuç Olarak: Arabulucu Hakemlik Yapabilir Mi?

Arabulucular, hukuki açıdan belirli şartlar altında hakemlik yapabilirler, ancak bu durum etik ve hukuki yükümlülüklerle sıkı bir şekilde sınırlıdır. Bir arabulucunun hakemlik yapabilmesi için, tarafsızlık, bağımsızlık ve uzmanlık gibi önemli ilkelere dikkat etmesi gerekmektedir. Her iki rolün aynı kişiye verilmesi, taraflar arasında güven sorunlarına yol açabilir ve bu durum, uyuşmazlık çözüm süreçlerini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, arabulucuların ve hakemlerin görevlerini yerine getirirken hukuki ve etik sorumluluklarına uygun hareket etmeleri büyük önem taşır.

Bu yazı, arabuluculuk ve hakemlik arasındaki temel farkları ve arabulucuların hakemlik yapma durumunu inceleyerek, bu konuda daha derinlemesine bir anlayış geliştirmeyi amaçlamaktadır.