Özofagusta ve sindirim sisteminde yabancı cisimler | Küçük çocuklar yapılarındaki meraklılık ve araştırma özelliklerinden dolayı her türlü yabancı cismi ağızlarına götürmeye ve yutmaya eğilimlidir. Ayrıyeten diş sayısı ve yapılarının yetersiz olması besinleri çiğnemeden daha büyük lokmalar halinde yutmalarına niye olur. Ağızlarında bir şeyler bulunmasına karşın konuşmaya, gülmeye, koşmaya ve oynamaya devam edebilirler.
Küçük kesimli oyuncakların modülleri, kalem ucu, çengelli iğne ve toplu iğne yiyecek haricinde yemek borularına en sık kaçan hususlardır. Yutulan cisim en sık metal paradır ve hastaların büyük çoğunluğu erkek ve okul öncesi çocuklardır (%50’si 2 yaşından küçüktür).
Piller Ve Mıknatıs Modülleri Bağırsak Delinmelerine niye Olabilir
Sindirim sistemine kaçan yutulan cisimlerin epeyce büyük kısmı ise çocuğa ziyan vermeden bağırsaklar yoluyla atılır. Bilhassa zehirlenmeye ve bir yerde takılmaya niye olabilecek yabancı cisimler tanımlanmalı ve erken çıkartma süreci yapılmalıdır.
Çocuklar ekseriyetle oyuncak kesimleri, metal para, çivi, vida, pil üzere unsurlar yutarlar. Yutulan katı yabancı cisimlerin fazlaca büyük kısmı yemek borusunun başlangıç kısmına takılır. Yemek borusunu geçip mideye ulaşan cisimlerin %95’i çoklukla problemsiz olarak tabiatıyla çıkarlar. Nadiren uzun/geniş cisimler mide çıkışında, ince bağırsak kalın bağırsak birleşim yerinde ya da anal kanalda takılabilirler.
Sindirim sisteminde takılan cisimlerin ise kimyasal ya da mekanik yollarla eza yaratma riskleri vardır. Bilhassa piller ve mıknatıs kesimleri bağırsak delinmeleri üzere kıymetli problemler yaratabilirler, bu niçinle ivedilikle çıkarılmalıdırlar. Yabancı cisim yutma sıklığı %4’lere kadar varan yükseklikte saptanırken, en sık metal para yutma olayıyla karşılaşılır. Bu durum 6 ay ile 4 yaş ortası çocuklarda sık olarak görülmektedir.
Klinik:
Yemek borusunda takılan yabancı cisimlerde, yutma kuvvetliğü, yemeği reddetme, çok salya oluşması, kilo kaybı, kusma, göğüs ağrısı, boğaz ağrısı, öksürük, açıklanamayan ateş ve şuur değişikliklerine kadar varan bulgular saptanır. Çocuğun muayenesinde bir şey saptanamayabilir, en kıymetli teşhis aracı şüphelenmektir, bilhassa oynarken ani morarma, öksürme, teneffüs meşakkati üzere hikayeler değerlidir.
Yabancı Cisim Yutma Teşhis:
Akciğer ve direkt karın grafileri ile teşhis %85 konur. Klinik kuşku var, grafilerde yabancı cisim yoksa baryumlu grafiler, bilgisayarlı tomografi yahut endoskopi ile teşhis konabilir.
Direkt grafiler sonunda hastaların;
%4’ü hastaneye gelmeden yabancı cismi çıkartmış olur
%40 midede
%26 özofagusta
%19 ince barsaklarda
%12 duodenumda
%2 rektumda saptanır.
Yabancı Cisim Yutma Tedavi:
Tedavi planı yutulan cismin tipine, büyüklüğüne ve yerleşim yerine bakılırsa yapılır.
Hangi hastalara endoskopi yapılmalıdır:
Özofagusta takılı kalan cisimlerde (özellikle piller)
Mide ve oniki parmak barsağında ise
Cisim 4 cm’den büyük ve 2 cm’den genişse
Zehirli husus içeriyorsa
Midede 2 haftadan daha uzun mühlet kalmışsa
Duodenumda (oniki parmak barsağında) 1 haftadan uzun müddet kalmışsa
İnce barsaklara geçen yuvarlak sınırlı yabancı cisimler (madeni para, oyuncak modülü vb) çoğunlukla 4-5 gün ortasında çıkarlar, atılmaları gecikse bile haftalar uzunluğu takip edilmelerinde hiç bir sakınca yoktur. İğne yahut vida üzere batıcı özellikteki cisimlerin bir noktada 5-7 günden daha uzun mühlet kalması (yer değiştirmeden) hastanın bir şikayeti olmasa bile ameliyatla çıkartılması gerekir. Tedavi halleri;
İzlem: Metal paraların %40’ı ekseriyetle 1-5 saat ortasında mideye düşer. Bu niçinle özofagoskopi imkanı olmayan hastanelerde 1-24 saat beklenebilir.
Endoskopi (Özofagoskopi): Tedavide altın standarttır. Yabancı cisim yutma hikayesi ile başvuran hastaya hastane şartlarında anestezi altında teşebbüs yapılır. Işıklı bir kamera sitemiyle çocuğun teneffüs yolları yahut yemek borusu incelenip özel aygıtlarla yabancı cisim çıkarılır. Rigid yahut fleksibl ismi verilen iki tıp endoskopik alet vardır ve her ikisininde yabancı cisimlerde muvaffakiyet bahtı birebirdir.
Bu oran %76-98’dir. Erken teşhis almış ve yabancı cismi çıkarılmış çocuklar çabucak taburcu olabilirken, geç başvuran hastalarda ya da sisteme hasar veren yabancı cisim olgularında uzun periyodik hastane yatışı ve tedaviler gerekebilir.
Balon tekniği ile çıkartma: Foley yahut Fogarty isimli kateterler yemek borusuna yerleştirilir, balonu şişirilir ve sonrasındasında geri hakikat çekilerek para çıkartılır.
Bujinaj usulü
Farmakolojik casuslar: Papain, kimotripsin, glukagon ve nifedipin üzere casuslar kullanılır. Muvaffakiyet bahtları düşüktür.
DİSK PİLLER
İşitme aygıtları, saat, oyuncaklar, anahtarlıklar, hesap makinaları, fotoğraf makinaları, uzaktan kumanda pilleri.
Kimyasal bileşimlerine nazaran piller;Boyutları 6,8-23 mm içinde değişir
Mangenez
Çinko
Gümüşoksit,
Lityum (daha büyük çaplı ve yüksek voltu olmalarına karşın en az travmatik olan pillerdir)
Civa oksit (en sık parçalanan lakin zehirleme yapması nadir)
Bu piller mide asidinin tesiriyle parçalanırlar, ülserasyon ve perforasyona yol açabilirler. Bu niçinle bu çocuklara antiasit tedavi başlanmalı ve piller gastroskopi ile çıkartılmalı.
Şayet pil mideyi geçmişse radyolojik olarak takip edilmeli, pilin kabuğunun çatladığını gösteren bulgular ortaya çıkarsa ameliyat ile çıkartılmalıdır.
Dış kabuğu çatlamadan kolona ulaşan piller kolonoskopla çıkartılabilir yahut lavman yapılabilir.
Yutulan pil yemek borusunu geçmişse diğer bir komplikasyona yol açmadan bedenden çıkma mümkünlüğü çok yüksektir (%78 birinci 72 saatte çıkar).
Pillerin %5-6’sı 1-2 hafta ortasında çıkar, bu müddetin çapla ilgisi yoktur.
Yalnız çapları 15-23 mm içinde olan piller yemek borusu ve midede takılabilirler. Yemek borusunu zedeleyen piller genelde 20-23 mm’den büyük boyutlu pillerdir.
Pilin ziyan vermesi için dolu yahut boş olmasının bir kıymeti yoktur.
Takipler haftada 1 yahut 2 grafi ile birlikte olur
Hangi durumlarda endoskopi yahut ameliyat gerekli?
Pil yemek borusuna takılmışsa (4 saatte yanık, 6 saatte perforasyon yapabilir)
Mideyi 15 mm’den büyükse ve 48 saat ortasında terketmiyorsa
Diafram altına inmiş lakin karın ağrısı, kusma ve kanlı kaka yapma şikayeti var ise
Akciğer ve karın grafisinde perforasyon bulguları var ise
Parçalanan pillerin üçte ikisi civa pilleridir ve bunların ziyan düzeneği 3 biçimde olur:
Pilden sızan elektrolitler
Civa zehirlenmesi
Basıya bağlı nekroz
Küçük kesimli oyuncakların modülleri, kalem ucu, çengelli iğne ve toplu iğne yiyecek haricinde yemek borularına en sık kaçan hususlardır. Yutulan cisim en sık metal paradır ve hastaların büyük çoğunluğu erkek ve okul öncesi çocuklardır (%50’si 2 yaşından küçüktür).
Piller Ve Mıknatıs Modülleri Bağırsak Delinmelerine niye Olabilir
Sindirim sistemine kaçan yutulan cisimlerin epeyce büyük kısmı ise çocuğa ziyan vermeden bağırsaklar yoluyla atılır. Bilhassa zehirlenmeye ve bir yerde takılmaya niye olabilecek yabancı cisimler tanımlanmalı ve erken çıkartma süreci yapılmalıdır.
Çocuklar ekseriyetle oyuncak kesimleri, metal para, çivi, vida, pil üzere unsurlar yutarlar. Yutulan katı yabancı cisimlerin fazlaca büyük kısmı yemek borusunun başlangıç kısmına takılır. Yemek borusunu geçip mideye ulaşan cisimlerin %95’i çoklukla problemsiz olarak tabiatıyla çıkarlar. Nadiren uzun/geniş cisimler mide çıkışında, ince bağırsak kalın bağırsak birleşim yerinde ya da anal kanalda takılabilirler.
Sindirim sisteminde takılan cisimlerin ise kimyasal ya da mekanik yollarla eza yaratma riskleri vardır. Bilhassa piller ve mıknatıs kesimleri bağırsak delinmeleri üzere kıymetli problemler yaratabilirler, bu niçinle ivedilikle çıkarılmalıdırlar. Yabancı cisim yutma sıklığı %4’lere kadar varan yükseklikte saptanırken, en sık metal para yutma olayıyla karşılaşılır. Bu durum 6 ay ile 4 yaş ortası çocuklarda sık olarak görülmektedir.
Klinik:
Yemek borusunda takılan yabancı cisimlerde, yutma kuvvetliğü, yemeği reddetme, çok salya oluşması, kilo kaybı, kusma, göğüs ağrısı, boğaz ağrısı, öksürük, açıklanamayan ateş ve şuur değişikliklerine kadar varan bulgular saptanır. Çocuğun muayenesinde bir şey saptanamayabilir, en kıymetli teşhis aracı şüphelenmektir, bilhassa oynarken ani morarma, öksürme, teneffüs meşakkati üzere hikayeler değerlidir.
Yabancı Cisim Yutma Teşhis:
Akciğer ve direkt karın grafileri ile teşhis %85 konur. Klinik kuşku var, grafilerde yabancı cisim yoksa baryumlu grafiler, bilgisayarlı tomografi yahut endoskopi ile teşhis konabilir.
Direkt grafiler sonunda hastaların;
%4’ü hastaneye gelmeden yabancı cismi çıkartmış olur
%40 midede
%26 özofagusta
%19 ince barsaklarda
%12 duodenumda
%2 rektumda saptanır.
Yabancı Cisim Yutma Tedavi:
Tedavi planı yutulan cismin tipine, büyüklüğüne ve yerleşim yerine bakılırsa yapılır.
Hangi hastalara endoskopi yapılmalıdır:
Özofagusta takılı kalan cisimlerde (özellikle piller)
Mide ve oniki parmak barsağında ise
Cisim 4 cm’den büyük ve 2 cm’den genişse
Zehirli husus içeriyorsa
Midede 2 haftadan daha uzun mühlet kalmışsa
Duodenumda (oniki parmak barsağında) 1 haftadan uzun müddet kalmışsa
İnce barsaklara geçen yuvarlak sınırlı yabancı cisimler (madeni para, oyuncak modülü vb) çoğunlukla 4-5 gün ortasında çıkarlar, atılmaları gecikse bile haftalar uzunluğu takip edilmelerinde hiç bir sakınca yoktur. İğne yahut vida üzere batıcı özellikteki cisimlerin bir noktada 5-7 günden daha uzun mühlet kalması (yer değiştirmeden) hastanın bir şikayeti olmasa bile ameliyatla çıkartılması gerekir. Tedavi halleri;
İzlem: Metal paraların %40’ı ekseriyetle 1-5 saat ortasında mideye düşer. Bu niçinle özofagoskopi imkanı olmayan hastanelerde 1-24 saat beklenebilir.
Endoskopi (Özofagoskopi): Tedavide altın standarttır. Yabancı cisim yutma hikayesi ile başvuran hastaya hastane şartlarında anestezi altında teşebbüs yapılır. Işıklı bir kamera sitemiyle çocuğun teneffüs yolları yahut yemek borusu incelenip özel aygıtlarla yabancı cisim çıkarılır. Rigid yahut fleksibl ismi verilen iki tıp endoskopik alet vardır ve her ikisininde yabancı cisimlerde muvaffakiyet bahtı birebirdir.
Bu oran %76-98’dir. Erken teşhis almış ve yabancı cismi çıkarılmış çocuklar çabucak taburcu olabilirken, geç başvuran hastalarda ya da sisteme hasar veren yabancı cisim olgularında uzun periyodik hastane yatışı ve tedaviler gerekebilir.
Balon tekniği ile çıkartma: Foley yahut Fogarty isimli kateterler yemek borusuna yerleştirilir, balonu şişirilir ve sonrasındasında geri hakikat çekilerek para çıkartılır.
Bujinaj usulü
Farmakolojik casuslar: Papain, kimotripsin, glukagon ve nifedipin üzere casuslar kullanılır. Muvaffakiyet bahtları düşüktür.
DİSK PİLLER
İşitme aygıtları, saat, oyuncaklar, anahtarlıklar, hesap makinaları, fotoğraf makinaları, uzaktan kumanda pilleri.
Kimyasal bileşimlerine nazaran piller;Boyutları 6,8-23 mm içinde değişir
Mangenez
Çinko
Gümüşoksit,
Lityum (daha büyük çaplı ve yüksek voltu olmalarına karşın en az travmatik olan pillerdir)
Civa oksit (en sık parçalanan lakin zehirleme yapması nadir)
Bu piller mide asidinin tesiriyle parçalanırlar, ülserasyon ve perforasyona yol açabilirler. Bu niçinle bu çocuklara antiasit tedavi başlanmalı ve piller gastroskopi ile çıkartılmalı.
Şayet pil mideyi geçmişse radyolojik olarak takip edilmeli, pilin kabuğunun çatladığını gösteren bulgular ortaya çıkarsa ameliyat ile çıkartılmalıdır.
Dış kabuğu çatlamadan kolona ulaşan piller kolonoskopla çıkartılabilir yahut lavman yapılabilir.
Yutulan pil yemek borusunu geçmişse diğer bir komplikasyona yol açmadan bedenden çıkma mümkünlüğü çok yüksektir (%78 birinci 72 saatte çıkar).
Pillerin %5-6’sı 1-2 hafta ortasında çıkar, bu müddetin çapla ilgisi yoktur.
Yalnız çapları 15-23 mm içinde olan piller yemek borusu ve midede takılabilirler. Yemek borusunu zedeleyen piller genelde 20-23 mm’den büyük boyutlu pillerdir.
Pilin ziyan vermesi için dolu yahut boş olmasının bir kıymeti yoktur.
Takipler haftada 1 yahut 2 grafi ile birlikte olur
Hangi durumlarda endoskopi yahut ameliyat gerekli?
Pil yemek borusuna takılmışsa (4 saatte yanık, 6 saatte perforasyon yapabilir)
Mideyi 15 mm’den büyükse ve 48 saat ortasında terketmiyorsa
Diafram altına inmiş lakin karın ağrısı, kusma ve kanlı kaka yapma şikayeti var ise
Akciğer ve karın grafisinde perforasyon bulguları var ise
Parçalanan pillerin üçte ikisi civa pilleridir ve bunların ziyan düzeneği 3 biçimde olur:
Pilden sızan elektrolitler
Civa zehirlenmesi
Basıya bağlı nekroz