Bedenimiz olağan işlevlerini sürdürmek için aşikâr bir ısıya muhtaçlık duyar ve bu ısıyı da sabit tutabilmek için etrafıyla daima ısı alışverişinde bulunur. Fakat etraf ısısı hayli yükseldiğinde ısı alışverişinin ülkü istikrarı bozulur ve çeşitli sıhhat tesirleri baş gösterir.
Sıcaklarda beden ısısını düzenlemenin birincil yolu terlemedir lakin çok sıcaklarda bedenimiz gereğince terleyemez ve sıcak çarpması denilen ölümcül sonuçları olabilen bir tablo oluşur.
Bu niçinle sıhhatimizi korumak için yapılması gereken küçük lakin tesirli ipuçlarını bilmek faydalı olabilir. İşte çok sıcak havalardan olumsuz etkilenmemek için yapmanız gerekenler…
SICAK HAVALARIN OLUMSUZ TESİRLERİ
Çok hava sıcaklığının yanı sıra havanın nemi de terleme düzeneğimizi bozarak hissettiğimiz sıcaklıkları yükseltir.
Çok sıcak hava; bebekleri, yaşlıları, gebeleri, kilolu insanları ve kronik hastalığı olan şahısları daha fazla tesirler ve daha epey sıhhat problemlerine niye olur. Bilhassa kalp ve hipertansiyon hastalarının daha ihtimamlı davranması gerekir.
bir daha çok sıcak hava fizikî olduğu kadar ruhsal tesirlere de yol açar. Sonluluk, halsizlik, isteksizlik, çabuk sıkılma ve dikkat dağınıklığına yol açar. Trafik kazalarının birden fazla sanıldığının bilakis karlı ve yağışlı havalarda değil güneşli ve sıcak havalarda olmaktadır.
Çok sıcaktan etkilenmenin birinci belirtileri susama hissi ve terlemedir. Terlemenin durması ile beden ısısı süratle artar ve sıcak çarpması dediğimiz tablo epey süratli bir biçimde gelişebilir.
Terli ve soğuk cilt, bitkinlik, susama hissi, kas krampları, baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, kusma, idrar yoğunlaşması birinci bulgulardır. Sıcaklık artmaya devam ederse cilt kuru sıcak ve kırmızı bir hal alır, beden ısısı yükselir, teneffüs ve nabız hızlanır. Bunu davranış bozukluğu ve şuur bulanıklığı takip eder.
SICAK ÇARPMASINA DİKKAT
Sıcak çarpmasının yanı sıra, sıcak bitkinliği, sıcak krampları ve güneş yanıkları sıcak ve nemli havalarda kıymetli sıhhat sıkıntıları olarak karşımıza çıkar. Bebek ve çocuklarda ise sıcak döküntüsü dediğimiz isilik döküntülerine sık rastlanır. Ebeveynler bu biçimde durumlarda çocuklarını çok giydirmekten kaçınmalı ve sık sık duş aldırmalıdırlar.
NE YAPILMALI
Sıcak çarpması süratle müdahale edilmesi gereken bir durumdur.
Kişinin beden ısısı 39.4 C nin üzerine çıkar Birinci yardımda; kişi çabucak serin ve hava akımı olan bir yere alınmalı, sıkı giysileri gevşetilmeli, soğuk su yahut soğutucularla (vantilatör, klima vb.) soğutulmaya çalışılmalı, şuuru kapalıysa katiyen içmesi için sıvı verilmemeli ve en yakın sıhhat kuruluşuna gdolayılmelidir. Gerekli durumlar da hava yolu açılmalı ve yapay teneffüs yapılmalıdır.
ÇOK SICAKLARDAN KORUNMA YOLLARI
Öncelikle açık havada çalışmak zorunda olanlar hayli dikkat etmelidirler. Güneşten koruyacak şapka, gözlük üzere aksesuarlar kullanılmalı ve bol su içilmelidir.
Giysiler açık renk ve bol olmalı, hava akımını engelleyecek kumaşlar ve dar giysiler tercih edilmemelidir. Gölgede ve hava akımının olduğu yerlerde mola verilmesine itina gösterilmelidir.
Genel olarak sabah 10.00 ile akşam 16.00 ortası mecbur olmadıkça güneşe çıkmamak gerekir. Bu saatlerde yüzmek ve güneşlenmek üzere aktiviteler yapılmamalıdır. Çocuklar ve hamileler takip edilmeli, onların daha hayli etkileneceği unutulmamalıdır.
Sık sık duş almak, elleri ve ayakları sık sık yıkamak gerekir. Susamayı beklemeden ortalama 2-2,5 litre (12-14 bardak) sıvı tüketilmelidir. Suyun yanı sıra meyve suları, ayran ve süt üzere içecekler de çok güzel bir seçimdir.
Maden suyu da kaybedilen minerallerin yerine konması açısından uygun olmakla birlikte içeriğindeki sodyum niçiniyle kalp ve tansiyon hastalarının çoka kaçmaması değerlidir. Kahve, çay ve gazlı içeceklerden ve bilhassa de alkolden kaçınmak gerekir.
Beslenme de epey değerlidir. Yağlı, ağır yiyeceklerden ve tıka basa yemekten kaçınmalıdır. Mümkünse yavaşça yiyecekler, meyve ve sebzeler tercih edilmelidir. Besin zehirlenmeleri çok sıcak havalarda kıymetli bir sıhhat sorunu olarak karşımıza çıktığı için dışarıda satılan yiyeceklerden uzak durulmalı ve yiyecekler kesinlikle buzdolabında saklanmalıdır.
Ağır spor aktivitelerinden, açık havada yapılan sporlardan kaçınmak en doğrusudur.
Güneşe çıkarken tesirli bir güneş kremi kullanılmalıdır. Unutmamak gerekir ki güneş ışınları cilt kanserinin en değerli sebebidir.
Halsizlik ve yorgunluktan, sıcak çarpmasına kadar gidebilen bu durumlara dikkat edilmelidir. Kâfi sıvı tüketilmeli, yavaşça yiyecekler tercih edilmeli mümkünse tehlikeli saatlerde açık havada bulunmamalıdır.
Daha ağır tablolar ve şuur kaybının oluştuğu durumlarda çabucak bir sıhhat kuruluşuna ulaşmak gerekir.
HEKİMİM
Dr. Gülsüm UYSAL
Sıcaklarda beden ısısını düzenlemenin birincil yolu terlemedir lakin çok sıcaklarda bedenimiz gereğince terleyemez ve sıcak çarpması denilen ölümcül sonuçları olabilen bir tablo oluşur.
Bu niçinle sıhhatimizi korumak için yapılması gereken küçük lakin tesirli ipuçlarını bilmek faydalı olabilir. İşte çok sıcak havalardan olumsuz etkilenmemek için yapmanız gerekenler…
SICAK HAVALARIN OLUMSUZ TESİRLERİ
Çok hava sıcaklığının yanı sıra havanın nemi de terleme düzeneğimizi bozarak hissettiğimiz sıcaklıkları yükseltir.
Çok sıcak hava; bebekleri, yaşlıları, gebeleri, kilolu insanları ve kronik hastalığı olan şahısları daha fazla tesirler ve daha epey sıhhat problemlerine niye olur. Bilhassa kalp ve hipertansiyon hastalarının daha ihtimamlı davranması gerekir.
bir daha çok sıcak hava fizikî olduğu kadar ruhsal tesirlere de yol açar. Sonluluk, halsizlik, isteksizlik, çabuk sıkılma ve dikkat dağınıklığına yol açar. Trafik kazalarının birden fazla sanıldığının bilakis karlı ve yağışlı havalarda değil güneşli ve sıcak havalarda olmaktadır.
Çok sıcaktan etkilenmenin birinci belirtileri susama hissi ve terlemedir. Terlemenin durması ile beden ısısı süratle artar ve sıcak çarpması dediğimiz tablo epey süratli bir biçimde gelişebilir.
Terli ve soğuk cilt, bitkinlik, susama hissi, kas krampları, baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, kusma, idrar yoğunlaşması birinci bulgulardır. Sıcaklık artmaya devam ederse cilt kuru sıcak ve kırmızı bir hal alır, beden ısısı yükselir, teneffüs ve nabız hızlanır. Bunu davranış bozukluğu ve şuur bulanıklığı takip eder.
SICAK ÇARPMASINA DİKKAT
Sıcak çarpmasının yanı sıra, sıcak bitkinliği, sıcak krampları ve güneş yanıkları sıcak ve nemli havalarda kıymetli sıhhat sıkıntıları olarak karşımıza çıkar. Bebek ve çocuklarda ise sıcak döküntüsü dediğimiz isilik döküntülerine sık rastlanır. Ebeveynler bu biçimde durumlarda çocuklarını çok giydirmekten kaçınmalı ve sık sık duş aldırmalıdırlar.
NE YAPILMALI
Sıcak çarpması süratle müdahale edilmesi gereken bir durumdur.
Kişinin beden ısısı 39.4 C nin üzerine çıkar Birinci yardımda; kişi çabucak serin ve hava akımı olan bir yere alınmalı, sıkı giysileri gevşetilmeli, soğuk su yahut soğutucularla (vantilatör, klima vb.) soğutulmaya çalışılmalı, şuuru kapalıysa katiyen içmesi için sıvı verilmemeli ve en yakın sıhhat kuruluşuna gdolayılmelidir. Gerekli durumlar da hava yolu açılmalı ve yapay teneffüs yapılmalıdır.
ÇOK SICAKLARDAN KORUNMA YOLLARI
Öncelikle açık havada çalışmak zorunda olanlar hayli dikkat etmelidirler. Güneşten koruyacak şapka, gözlük üzere aksesuarlar kullanılmalı ve bol su içilmelidir.
Giysiler açık renk ve bol olmalı, hava akımını engelleyecek kumaşlar ve dar giysiler tercih edilmemelidir. Gölgede ve hava akımının olduğu yerlerde mola verilmesine itina gösterilmelidir.
Genel olarak sabah 10.00 ile akşam 16.00 ortası mecbur olmadıkça güneşe çıkmamak gerekir. Bu saatlerde yüzmek ve güneşlenmek üzere aktiviteler yapılmamalıdır. Çocuklar ve hamileler takip edilmeli, onların daha hayli etkileneceği unutulmamalıdır.
Sık sık duş almak, elleri ve ayakları sık sık yıkamak gerekir. Susamayı beklemeden ortalama 2-2,5 litre (12-14 bardak) sıvı tüketilmelidir. Suyun yanı sıra meyve suları, ayran ve süt üzere içecekler de çok güzel bir seçimdir.
Maden suyu da kaybedilen minerallerin yerine konması açısından uygun olmakla birlikte içeriğindeki sodyum niçiniyle kalp ve tansiyon hastalarının çoka kaçmaması değerlidir. Kahve, çay ve gazlı içeceklerden ve bilhassa de alkolden kaçınmak gerekir.
Beslenme de epey değerlidir. Yağlı, ağır yiyeceklerden ve tıka basa yemekten kaçınmalıdır. Mümkünse yavaşça yiyecekler, meyve ve sebzeler tercih edilmelidir. Besin zehirlenmeleri çok sıcak havalarda kıymetli bir sıhhat sorunu olarak karşımıza çıktığı için dışarıda satılan yiyeceklerden uzak durulmalı ve yiyecekler kesinlikle buzdolabında saklanmalıdır.
Ağır spor aktivitelerinden, açık havada yapılan sporlardan kaçınmak en doğrusudur.
Güneşe çıkarken tesirli bir güneş kremi kullanılmalıdır. Unutmamak gerekir ki güneş ışınları cilt kanserinin en değerli sebebidir.
Halsizlik ve yorgunluktan, sıcak çarpmasına kadar gidebilen bu durumlara dikkat edilmelidir. Kâfi sıvı tüketilmeli, yavaşça yiyecekler tercih edilmeli mümkünse tehlikeli saatlerde açık havada bulunmamalıdır.
Daha ağır tablolar ve şuur kaybının oluştuğu durumlarda çabucak bir sıhhat kuruluşuna ulaşmak gerekir.
HEKİMİM
Dr. Gülsüm UYSAL