Dünyanın En Geniş Kemerli Taş Köprüsü Malabadi: Malabadi Köprüsü Hakkında Derinlemesine Bilgiler
Diyarbakır’ın Silvan ilçesi sonlarında yer alan Malabadi Köprüsü, vakte meydan okuyan görünümü ile dikkat çekiyor. Artuklu Beyliği periyodunda, Timurtaş Bin-i İlgazi tarafınca 1147 yılında yaptırılan bu köprü, Türkiye ve yakın doğuda taş köprüler içerisinde kemeri en geniş olan olarak bilinir. 40.86 metre açıklığındaki sivri ana kemeri ile öne çıkan Malabadi Köprüsü hakkında bir epeyce efsane ve bilgi var. Pekala Malabadi Köprüsüne nasıl gidilir? Malabadi Köprüsünün tarihi nedir? İşte Malabadi Köprüsü hakkında merak edilen her şey…
Malabadi Köprüsü Hakkında Bilgi
Malabadi Köprüsü, Diyarbakır Silvan’da yer alan tarihi bir köprüdür. Bu köprü, Batman Çayı üzerinde yer alır. Artuklular devrinde Timurtaş bin İlgazi bin Artuk tarafınca yaptırılmıştır. Köprü, 1147 yılında periyodunun şaheseri olarak inşa edilmiştir.
7 metre eninde ve 150 metre uzunluğunda olan Malabadi Köprüsü, 40.86 metre açıklığındaki sivri ana kemeri ile dünyanın günümüze ulaşan en büyük kemer açıklığına sahip taş kemer köprüsü olarak ismini yazdırmıştır.
Taşlarla inşa edilen köprünün yüksekliği, su düzeyinden kilit taşına kadar 19 metre olarak bilinir. Köprü, tamiratlarla birlikte günümüze kadar ulaşmayı başarmış durumda. Köprünün üzerinde insan, güneş ve arslan figürlü kabartmalar var. Bu tarafıyla de dünyadaki en nadide yapıtlardan biri.
Köprüyü yıllar öncesinde kervanların kullandığına dair bilgiler bulunuyor. Bu emelle köprüdeki kemerin her iki yanında ve iç tarafta, kervan ve yolcular tarafınca barınak olarak kullanılan iki oda mevcut.
Köprünün eski ismi Akarman yahut Karaman Köprüsü. Özgün ve epey az sayıdaki köprü örneklerimizden olması niçiniyle Malabadi Köprüsü, şu andaki en kıymetli tarihi yapıtlarımız içinde yer alıyor.
Malabadi Köprüsü Hakkında Evliya Çelebi’nin Kayıtları
www.silvan.gov.tr
Evliya Çelebi, Malabadi Köprüsü hakkında şunları söyler:
‘Köprünün iki tarafında kale kapıları üzere demir kapıları vardır. Bu kapıların ortasında sağ ve solda köprünün temeli birlikteliğinde kemerin altında hanlar vardır ki gelip geçenler, sağdan ve soldan geldikleri vakit konuk olurlar. Köprünün kemeri altında biroldukça oda vardır. Demir pencereler şahneşinlerine konuklar oturup kemerin karşı tarafındaki adamlarla kimi sohbet eder, kimi ağ ve oltalarla balık avlarlar. Bu köprünün sağ ve solunda da kaç pencereli odalar vardır. Köprünün sağ ve solundaki bütün korkuluklar Nehcivan çeliğindendir lakin demirci ustası da var kudretini sarf ederek bir çeşit sanatlı kafesli korkuluklar yapmış ve doğrusu elinin ustalığını göstermiştir. Doğrusu, üstad mühendis var kuvvetini sarf ederek bu köprüde o denli sanatlar göstermiştir ki bu personelliği geçmiş mimarlardan hiç birisi göstermemiştir. Malabadi Köprüsü’nün altına Ayasofya’nın kubbesi girer.’
Fransız Mimar Albert Gabriel ve Malabadi Köprüsü
www.silvan.gov.tr
Fransız Mimar Albert Gabriel, köprü için şu kelamları söylüyor:
‘Modern statik hesabının olmadığı evrede bu açıklıkta bu biçimde için bu biçimde bir eser hayranlık ve takdiri muciptir. Ayasofya’nın kubbesi köprünün altına rahatlıkla girer. Balkanlarda, Türkiye’de, Orta Şark’ta bu açıklıkta, bu yaşta köprü yoktur.’
Malabadi Köprüsü Efsanesi
gazetesanat.com
Biroldukça tarihi yapıtın olduğu üzere Malabadi Köprüsünün de efsanesi var. Lisanlardan lisanlara anlatılan ve günümüze kadar ulaşan o efsanelerden biri şöyle:
‘Bad, karşı kıyıdan bir kıza aşık olmuştur. Birbirlerini severler ama uzaktırlar. Bir gün kız daha fazla bu araya dayanamaz ve Bad’ın yanına gitmeye karar verir, bunun ise tek yolu karşı kıyıya yüzmektir… Kız ırmağa atlar lakin karşı kıyıya ulaşamadan suya kapılır ve kayıplara karışır. Bu olayın hüznü ile Bad, hışım ile periyodun Silvan Bey’inin yanına sarfiyat ve durumu ona anlatır. İsteği ise açıktır: Kıyıları birleştiren bir köprü yapalım ve sevenler artık daha fazla birbirlerine uzak kalmasınlar. Silvan Bey’i bu isteğini kabul eder ve köprü üretimine başlanır. Kemer açıklığının fazla geniş olmasından dolayı Bey’in adamları köprü üretimini yarıda bırakır ve Beyefendi, Bad’ı yanına çağırır. Köprünün imalinin devam edemeyeceğini, tamamlamak isterse kendisinin tamamlamasını ister. Bad ise köprüyü tamamlamasına karşılık Silvan Bey’inin elini bileğinden kesmesini, tamamlayamaz ise kendisinin kolunun kesilmesini ister. Bad bu köprünün üretimini tamamlar ve Silvan Bey’i kelamında durup elini keser. Köprünün ismi de aslında burdan gelir. “Bad’ın evi” manasına gelmektedir. Köprünün üzerindeki kesik el figürünün ise iddiayı kaybeden Silvan Beyi’ne ilişkin olduğuna inanılır.’
Malabadi Köprüsüne Nasıl Gidilir?
Malabadi Köprüsü, Silvan’a 23,2 km uzaklıkta. Köprüye ulaşım ise son derece kolay. Köprü, Silvan-Diyarbakır yolu üzerinde. Kendi özel aracınızla buraya ulaşmanız mümkün. Bunun yanı sıra toplu taşıma ile Silvan’a gelerek de Malabadi Köprüsüne gidebilirsiniz.
Köprünün pozisyon ve adres ayrıntıları şöyle:
Adres: Çatakköprü, 21640 Silvan/Diyarbakır
Google Haritalar pozisyon bilgisi için tıklayın.
Malabadi Köprüsü Etrafında Gezilecek Yerler
Malabadi Köprüsü, pozisyonu gereği bir fazlaca tarihi eser ile iç içe. Hazır Diyarbakır Silvan etrafına gelmişken burada görmeniz gereken yerlerden kimileri şunlar:
Diyarbakır’ın Silvan ilçesi sonlarında yer alan Malabadi Köprüsü, vakte meydan okuyan görünümü ile dikkat çekiyor. Artuklu Beyliği periyodunda, Timurtaş Bin-i İlgazi tarafınca 1147 yılında yaptırılan bu köprü, Türkiye ve yakın doğuda taş köprüler içerisinde kemeri en geniş olan olarak bilinir. 40.86 metre açıklığındaki sivri ana kemeri ile öne çıkan Malabadi Köprüsü hakkında bir epeyce efsane ve bilgi var. Pekala Malabadi Köprüsüne nasıl gidilir? Malabadi Köprüsünün tarihi nedir? İşte Malabadi Köprüsü hakkında merak edilen her şey…
Malabadi Köprüsü Hakkında Bilgi
Malabadi Köprüsü, Diyarbakır Silvan’da yer alan tarihi bir köprüdür. Bu köprü, Batman Çayı üzerinde yer alır. Artuklular devrinde Timurtaş bin İlgazi bin Artuk tarafınca yaptırılmıştır. Köprü, 1147 yılında periyodunun şaheseri olarak inşa edilmiştir.
7 metre eninde ve 150 metre uzunluğunda olan Malabadi Köprüsü, 40.86 metre açıklığındaki sivri ana kemeri ile dünyanın günümüze ulaşan en büyük kemer açıklığına sahip taş kemer köprüsü olarak ismini yazdırmıştır.
Taşlarla inşa edilen köprünün yüksekliği, su düzeyinden kilit taşına kadar 19 metre olarak bilinir. Köprü, tamiratlarla birlikte günümüze kadar ulaşmayı başarmış durumda. Köprünün üzerinde insan, güneş ve arslan figürlü kabartmalar var. Bu tarafıyla de dünyadaki en nadide yapıtlardan biri.
Köprüyü yıllar öncesinde kervanların kullandığına dair bilgiler bulunuyor. Bu emelle köprüdeki kemerin her iki yanında ve iç tarafta, kervan ve yolcular tarafınca barınak olarak kullanılan iki oda mevcut.
Köprünün eski ismi Akarman yahut Karaman Köprüsü. Özgün ve epey az sayıdaki köprü örneklerimizden olması niçiniyle Malabadi Köprüsü, şu andaki en kıymetli tarihi yapıtlarımız içinde yer alıyor.
Malabadi Köprüsü Hakkında Evliya Çelebi’nin Kayıtları
www.silvan.gov.tr
Evliya Çelebi, Malabadi Köprüsü hakkında şunları söyler:
‘Köprünün iki tarafında kale kapıları üzere demir kapıları vardır. Bu kapıların ortasında sağ ve solda köprünün temeli birlikteliğinde kemerin altında hanlar vardır ki gelip geçenler, sağdan ve soldan geldikleri vakit konuk olurlar. Köprünün kemeri altında biroldukça oda vardır. Demir pencereler şahneşinlerine konuklar oturup kemerin karşı tarafındaki adamlarla kimi sohbet eder, kimi ağ ve oltalarla balık avlarlar. Bu köprünün sağ ve solunda da kaç pencereli odalar vardır. Köprünün sağ ve solundaki bütün korkuluklar Nehcivan çeliğindendir lakin demirci ustası da var kudretini sarf ederek bir çeşit sanatlı kafesli korkuluklar yapmış ve doğrusu elinin ustalığını göstermiştir. Doğrusu, üstad mühendis var kuvvetini sarf ederek bu köprüde o denli sanatlar göstermiştir ki bu personelliği geçmiş mimarlardan hiç birisi göstermemiştir. Malabadi Köprüsü’nün altına Ayasofya’nın kubbesi girer.’
Fransız Mimar Albert Gabriel ve Malabadi Köprüsü
www.silvan.gov.tr
Fransız Mimar Albert Gabriel, köprü için şu kelamları söylüyor:
‘Modern statik hesabının olmadığı evrede bu açıklıkta bu biçimde için bu biçimde bir eser hayranlık ve takdiri muciptir. Ayasofya’nın kubbesi köprünün altına rahatlıkla girer. Balkanlarda, Türkiye’de, Orta Şark’ta bu açıklıkta, bu yaşta köprü yoktur.’
Malabadi Köprüsü Efsanesi
gazetesanat.com
Biroldukça tarihi yapıtın olduğu üzere Malabadi Köprüsünün de efsanesi var. Lisanlardan lisanlara anlatılan ve günümüze kadar ulaşan o efsanelerden biri şöyle:
‘Bad, karşı kıyıdan bir kıza aşık olmuştur. Birbirlerini severler ama uzaktırlar. Bir gün kız daha fazla bu araya dayanamaz ve Bad’ın yanına gitmeye karar verir, bunun ise tek yolu karşı kıyıya yüzmektir… Kız ırmağa atlar lakin karşı kıyıya ulaşamadan suya kapılır ve kayıplara karışır. Bu olayın hüznü ile Bad, hışım ile periyodun Silvan Bey’inin yanına sarfiyat ve durumu ona anlatır. İsteği ise açıktır: Kıyıları birleştiren bir köprü yapalım ve sevenler artık daha fazla birbirlerine uzak kalmasınlar. Silvan Bey’i bu isteğini kabul eder ve köprü üretimine başlanır. Kemer açıklığının fazla geniş olmasından dolayı Bey’in adamları köprü üretimini yarıda bırakır ve Beyefendi, Bad’ı yanına çağırır. Köprünün imalinin devam edemeyeceğini, tamamlamak isterse kendisinin tamamlamasını ister. Bad ise köprüyü tamamlamasına karşılık Silvan Bey’inin elini bileğinden kesmesini, tamamlayamaz ise kendisinin kolunun kesilmesini ister. Bad bu köprünün üretimini tamamlar ve Silvan Bey’i kelamında durup elini keser. Köprünün ismi de aslında burdan gelir. “Bad’ın evi” manasına gelmektedir. Köprünün üzerindeki kesik el figürünün ise iddiayı kaybeden Silvan Beyi’ne ilişkin olduğuna inanılır.’
Malabadi Köprüsüne Nasıl Gidilir?
Malabadi Köprüsü, Silvan’a 23,2 km uzaklıkta. Köprüye ulaşım ise son derece kolay. Köprü, Silvan-Diyarbakır yolu üzerinde. Kendi özel aracınızla buraya ulaşmanız mümkün. Bunun yanı sıra toplu taşıma ile Silvan’a gelerek de Malabadi Köprüsüne gidebilirsiniz.
Köprünün pozisyon ve adres ayrıntıları şöyle:
Adres: Çatakköprü, 21640 Silvan/Diyarbakır
Google Haritalar pozisyon bilgisi için tıklayın.
Malabadi Köprüsü Etrafında Gezilecek Yerler
Malabadi Köprüsü, pozisyonu gereği bir fazlaca tarihi eser ile iç içe. Hazır Diyarbakır Silvan etrafına gelmişken burada görmeniz gereken yerlerden kimileri şunlar:
Üstünler Burcu
Azizoğlu Konağı
Kaniya Derge