Güneş Burada Daha Farklı Doğuyor ve Batıyor: Nemrut Dağının İki Bin Yıllık Öyküsü, Heykelleri ve Kıymeti

Yeşils

Member
6 Kas 2020
279
0
16
Güneş Burada Daha Farklı Doğuyor ve Batıyor: Nemrut Dağının İki Bin Yıllık Öyküsü, Heykelleri ve Kıymeti
Kommagene denilince aklımıza çiğ köftenin geldiği lakin aslında 2000 yıl evvel çiğ köfte yemeden çiğ köfte yemenin huzurunu topraklarında yaratan ve yaşatan bir krallık. Adıyaman ile Malatya içinde bulunan Nemrut Dağı hala iki kentin kırmızı çizgisi dersek abartmış olmayız. Nemrut Dağı kıssası, devasa heykeller, hükümdarın mezarı ve daha kacı için kalın giyinin, spor ayakkabılarınızı unutmayın ve kesinlikle yanınıza yiyecek içecek alın. Hazır mıyız?? Bekle bizi Nemrut…


Nemrut Dağı Hakkında


Nemrut Dağının yüksekliği 2150 metre. MÖ 1. yy civarlarında burada karar süren Kommagene Krallığının bulunduğu bölge. Hala tam olarak gizemini koruyan devasa heykellerle Nemrut Dağını Adıyaman’ın Kahta ilçesinde bulunan Kayadibi Köyüne yakın bir pozisyonda bulunuyor.


Nemrut Dağındaki Heykellerin Keşfi


Nemrut Dağında heykellerin daha fazlaca yerde duran başları fotoğraflandığı için heykellerin bundan ibaret olduğu düşünebilirsiniz. Aslında birebir heykellerden 2 küme olacak biçimde bulunuyor; bir küme heykel güneşin doğuşunu, başka küme da batışını selamlayacak biçimde yerleştirilmiş. Aslında yalnızca başını gördüğümüz heykellerin bedenleri oturur konumdaki heykellere ilişkin ancak vakte yenik düşmüşler. Binlerce yıllık tarihe tanıklık eden heykeller, kireçtaşı bloklarından yapılmış.

Heykellerden birinci sefer bahseden Alman Mühendis Karl Sester bu biçimdelar Diyarbakır’da yol üretim işlerinde nazaranvliymiş. Sester buranın Asurlular’dan kalmış olduğunu düşünüyormuş. Sester’in ilettiği bilgiler ile Kraliyet Akademisi bu bölgeye araştırma yapması için Otto Punchtein liderliğinde bir arkeolojik grup göndermiş. Her tarihi keşifte daima bir yabancının ismi var bu keşif bir daha beni şaşırtmadı ya sizi ?

Bu takım, buradaki eserler üzerinde uzun bir süre çalıştıktan daha sonra Otto Punchtein, Yunan lisanında yazılmış olan kitabeyi çözerek buranın Kommagene Krallığı’na ilişkin olduğunu ve hükümdarı I. Antiochus tarafınca yaptırıldığını ortaya çıkarmış. Antiochus’un ağzından yazılmış olan kitabe buranın sırrının çözülmesinde anahtar rolü oynamış.

beraberinde bu kitabede I. Antiochus’un yazılarını da içeriyormuş. Bu keşiften daha sonraki periyotlarda yapılan hafriyat çalışmalarına İstanbul Arkeoloji Müzesinin kurucusu Osman Hamdi Beyefendi ve Alman Mühendis Karl Humann da katılmış. daha sonraki senelerda 1953’ten 1980’li senelera dek süren arkeolojik çalışmalar, Amerika’lı Arkeolog Theresa Goell ve Friedrich Karl Dörner tarafınca devam ettirilmiş. Yapılan hafriyatlar kararında ortaya çıkan taşınabilir biçimdeki eserler çeşitli müzelerde sergilenirken, heykeller ve yazıtlar da Nemrut Dağında ziyaretçileri için yerlerinde bekliyor.

Nemrut Dağı, 1987 yılında UNESCO Dünya mirası listesine kabul edilmiş olup o bölge 1989 yılında Ulusal Park olarak ilan edilmiş ve muhafaza altına alınmış.


Nemrut Dağında Bulunan Heykellerin Manası Nedir?


Nemrut Dağında bulunan devasa baş halindeki heykellerin maksadının tüm dinleri ve kültürleri tek bir bayrak altında toplamak hedefiyle yapıldığı düşünülüyor. Tarihi dokümanların ve çevresel kalıntı ve bulgular ışığında burada bulunan devasa heykellerinin o periyot inanılan ilahları simgelediği biliniyor.

Kommagene, hem Pers İmparatorluğu birebir vakitte Helenistik Yunan kültürden çoksıyla beslenen bir krallık. bu biçimdelar dünyada epeyce ilahlı dinler daha yaygın olunca Pers İmparatorluğu ve Yunan mitolojilerinden etkilenmemesi imkansız. E haliyle Büyük İskender’in soyundan gelen Kraliçe Laodike ve Kral I. Mithridates’in oğlu olan Kommagene Hükümdarı I. Antiokhos Theos, iki kültürün birleşimini içeren bir eğitim alarak büyümüş. Egemenliğinde bulunan toplumu bir ortada tutmak için I. Antiochus, ilahlar tarafınca bakılırsavlendirildiğini ve korunduğunu söz eden ilahlar ile tokalaştığını gösteren heykellerini yaptırarak ülkenin dört bir yanındaki tapınaklara göndermiş.

Kral I. Mithridates’in maksadı, iki kültürü sentezleyerek ve yapılandırarak krallığını geniş bir imparatorluk haline getirmekti. Babasından miras kalan fikir doğrultusunda Nemrut Dağı’nın zirvelerine bir tapınak inşa ettiren I. Antiokhos, ondan sonrasında buraya rableri simgeleyen ve uzunluğu 10 metreye kadar ulaşabilen dev heykeller yaptırmış. Her ne kadar iki kültürün sentezlenmesi hayali gerçekleşmese de I. Mithridates ve I. Antiokhos’un vizyonu yardımıyla bu biçimdeların görkemine ve inanışlarına bu devirde bile şahit olabiliyoruz. Nemrut Dağı yamaçlarında hükümdarlık yapmış bu iki kral günümüzde Adıyaman ili Kahta ilçesini bu biçimdece dikkat cazip bir turistik merkezine dönüştürdüler.

özetlemek gerekirsesı 2150 metre yükseklikteki Nemrut Dağı yamaçlarında, antik vakit içinderda kalma ve hala nasıl yapıldığı tam olarak bilinmeyen heykeller ve harika gün doğumu, gün batımı ve tabiat görüntüsü sizi bekliyor.


Heykeller


Nemrut’un simgesi haline gelmiş ilah heykelleri doğu ve batı terası olmak üzere iki yerde bulunuyor. Ortalarında ise I. Antiokhos’un mezarı olan tümülüs bulunuyor. Bugün doğu terası en düzgün korunmuş olan bölge. Buradaki tapınaktan geriye pek birşey kalmamış fakat heykellerin bedenleri ve başları alanda sergileniyor. Büyük taş bloklardan oluşan heykelleri sağdan sola hakikat; Aslan, Kartal, Antiochus, Kommagene, Zeus, Apollon ve Herakles olarak sıralanmış. 2002’de tüm bu heykel başları, koptukları gövdelerin önüne yerleştirilmiş ve tek sıra halinde dizilmiş. Yapılan ölçümlerde bu heykellerin gerçek boyutu 8-9 metreyi bulduğu düşünülüyor. O devirde nasıl yaptıklarına dair gizem hala devam etmekte.


Koruyucu Heykeller


Heykellerden birinci iki sırada olan Aslan ve Kartalın esirgeyici hayvan heykelleri olarak biliniyor. Bunlar ilahlara ilişkin heykel dizisinin başında ve sonunda ikişerli olarak durur ve onları korurlarmış. Ancak dört esirgeyici heykelden yalnızca tek bir çift bakılırsabiliyoruz.

Kartal: Kommagene Krallığının gökyüzü hakimiyetini simgeleyen Kartal heykeli hem de Zeus’un insanlara buyruklarını ulaştıran kutsal hayvan olarak da biliniyor.Aslan: Kommagene Krallığı’nın yeryüzündeki gücü ve hakimiyetini simgeliyor.


Tanrı Heykelleri


Kral Antiochos (daha sonradan aldığı ismi ile Theos):
I. Antiochos, öldükten daha sonra, yanında olan öbür ilahların kendi saygınlığını sonsuza kadar devam ettireceğine inandığı için kendi heykelini de onların yanına yaptırmış.Aslında Antipchos’un başı yapılan birinci keşiflerde bulunmamış. Heykelin baş kısmı, alandaki mıcırların altında kalmış. 1953 yılında diğer bir maksatla yapılan araştırmada bulunmuş. . Antiochos heykelin elinde Zeus ve Apollon’da olduğu üzere bir kısım demeti taşıyor.

Kommagene: Tanrılar dizisindeki tek bayan ilah, rahmet tanrıçası Kommagene. Sıralama olarak Kral Antiochos ve Zeus içinde bulunuyor. Heykelin baş kısmında rahmeti simgeleyen nar ve üzüm motifleri bulunmakta. Tıpkı biçimde gerisindeki kural kısmında da kucağında da meyveler bulunuyor. Aslında Kommagene’nin başı, anıtsal heykellerin keşfinden 1963 yılına kadar ilişkin olduğu yerde esasının üstündeymiş lakin 1963’te heykele bir yıldırım düşmüş ve Kommagene’nin başı da öbür heykellerin kaçamadığı bahtı hayatış.

Zeus: Tüm ilahların rabbi, en yüksek rütbeli ilah olan Zeus, heykel sıralamasının en ortasında bulunuyor. aslına bakarsanız başkalarından daha büyük boyutlarda olması ilahların rabbi olduğunu daha da gözümüze sokar biçimde. Başında bir Pers tiarası (tacı) takmış biçimde goreceğiniz Zeus’un çenesi kırık görünse de dikkatli bakıldığında aslında sakallı olduğu anlaşılıyor. Esasında ise omzunda bir pelerin bulunuyor.

Apollon: Zeus’un oğlu, bununla birlikte aydınlığı ve aklı simgeleyen Apollon da Zeus’tan daha sonraki ilah heykeli olarak yerini alıyor. Heykelde Apollon da elinde bir kol tutuyor.

Herakles: Dizinin son heykelin babası rablerin rabbi Zeus ve bir fani olan Alkmene’nin oğlu olan Heraklesdir. İnsanın tabiata karşı olan çabasını simgeleyen heykel Zeus üzere sakalllıdır ve elinde bir sopa bulunuyor.

Tümülüs: Bu yer aslında hükümdarın mezarının üzerine 30.000mᶟ kırma taş dökülerek oluşturulan tümülüs. Göklerdeki yaradanlara daha yakın olmak için bölgenin en yüksek doruğu olan Nemrut’u seçmişler. Enteresan olan şu ki hükümdarın mezarını burada olduğu biliniyor lakin mezarı çabucak hemen keşfedilememiş zira içine girilmesi halinde büsbütün çökerek içeri girenlerin mezarı olacak biçimde inşa edilmiş.


Nemrut Dağı Nerededir?


Adres: Nemrut Dağı Yolu, 02000 Kayadibi/Kâhta/Adıyaman

Açılış-Kapanış Saati: 24 saat açık

Google Harita Pozisyonu için tıklayın

Ziyaretçi Yorumu:’Gün doğumunda yada batımında gitmek gerekiyor. Bu saatlerde görünümü daha hoş oluyor. Araçla bir yere kadar çıkabiliyorsunuz, daha sonrasında yaklaşık bi 15 dk lik yokuş üst yürüyüş yolu var. Heykeller sahiden enteresanlar, kesinlikle görülmesi gereken bir yer. Kültür mirası.’


Nemrut Dağına Nasıl Gidilir?


Hava Yolunu tercih edeceksiniz Gaziantep havalimanına gelip oradan ister araç kiralayıp isterseniz Adıyaman’a kadar otobüsle gidebilirsiniz. Kahta ilçesinden rehberlik ve ulaşım için yardım alabilirsiniz. Adıyaman Havalimanına birtakım günlerde yapılan uçuşları takip ederek de tatil planınızı düzenleyebilirsiniz.

Otobüsle gelecekseniz Adıyaman otogarından Kahta ilçesine giden minibüslere binip ilçeye gidebilirsiniz. Nemrut’a gitmek için rehber ve ulaşım için yardım alabilirsiniz.

Özel aracınızla gelecekseniz:İstanbul-Kahta ortası yaklaşık 1260 km’dir. Varsayımı 15 saat sürecek seyahati göz önüne alarak plan yapmayı unutmayın. Ankaradan Nemruta gelmek isterseniz Kırıkkale, Kayseri Pınarbaşından Malatya yolunu kullanarak Adıyaman daha sonrası Kahtaya gidebilirsiniz.

Bir başka alternatif yol ise Gaziantep otobanını kullanarak karşıt istikametten Gaziantep, Şanlıurfa ve Kahta’da son bulan seyahati seçebilirsiniz.