Artrit (iltihaplı romatizma), herkesi etkileyebilen bir hastalıktır. Yaşlanma değerli bir risk faktörü olsa da, her yaşta gelilebilir. Kulağa tuhaf gelse de çocuklarda da artrit görülebilir. Çocukluk artriti, jüvenil artrit olarak bilinen yaygın bir durumdur ve en yaygın tipi jüvenil idiyopatik artrittir (JIA).
Dünya çapında 350 milyondan fazla insan artritten etkilenmektedir. Bu çok kaygı vericidir, zira bunun niye başladığını belirlemenin belli bir yolu yoktur.
ARTRİT ÇEŞİTLERİ
Artrit, ağrı ve rahatsızlığa niye olan yaygın bir rahatsızlık olan eklem iltihabıdır. Ayaklarınızda, ellerinizde, kalçalarınızda, dizlerinizde, belinizde ve bedenin öteki kısımlarında da oluşabilir.
tıpkı vakitte, artrit 100’den çok farklı eklem sorunu için bir çatı tabirdir. En yaygın artrit cinslerinden kimileri şunlardır:
Osteoartrit: Bu durum, eklemler çok kullanıldığında ortaya çıkar ve aşınma ve yıpranmaya niye olur.
Romatoid Artrit: Bağışıklık sisteminin bedenin farklı bölgelerine, bilhassa eklemlere saldırdığı bir otoimmün hastalıktır.
Psoriatik Artrit: Ciltte ve eklemlerde iltihaplanmayla ortaya çıkar.
Gut: Bu durum, bir eklemde ürik asit kristallerinin oluşumunun bir kararıdur.
Juvenil Artrit: Juvenil artrit, 16 yaş ve altındaki çocukları etkileyen bir hastalıktır. Bağışıklık sisteminin eklem etrafındaki dokuya saldırdığı otoimmün bir hastalıktır.
BAĞIŞIKLIK FONKSİYONU DEĞERLİ
Artritin biroldukca tipi olabileceği göz önüne alındığında niçinler, bireyden şahsa değişebilir.
Romatoid artrit, bağışıklık sisteminin bir enfeksiydaha sonrasında ‘kafası karıştığında’ ve bedenin dokularına saldırarak eklem iltihabına yol açtığında ortaya çıkan bir otoimmün hastalıktır. Bu, bedenin başka bölgelerine daha da yayılarak daha fazla hasara yol açar. Bu durumun kesin sebebi çabucak hemen doğrulanmasa da uzmanlar, ailede otoimmün hastalık hikayesinin bir kişiyi bu duruma daha yatkın hale getirebileceğini söylüyor.
OBEZİTE TETİKLİYOR
En yaygın artrit tiplerinden biri, eklemlerin çok kullanılması ve aşınma ve yıpranmaya yol açmasıyla ortaya çıkan osteoartrittir. Çoklukla yaşlanmanın bir kararı olmakla birlikte, obezite niçiniyle de ortaya çıkabilir.
Uzmanlara nazaran, obez olmak osteoartritin kıymetli bir sebebi olabilir, zira durumun eklemler üzerinde hayli fazla baskı oluşturduğu söylenmektedir. Kalça, ayak, diz üzere en çok yükü taşıyan eklem bölgeleri, bedende en sık etkilenen yerlerdir.
Belirtiler eklemlerde ağrı, yürürken ağrı, dinlenirken bile sertlik ve giyinme, saç tarama, merdiven çıkma ve daha fazlası üzere günlük aktiviteleri yapamamadır.
yineLAYAN faydalanmaLARA DİKKAT
Eklemleriniz aşınmaya ve yıpranmaya başladığında, osteoartrit hastası olduğunuz manasına gelir. Yaş bu durum için en yaygın risk faktörü olsa da, kıkırdak dokularını parçalayan belli bir eklem faydalanması da osteoartrite niye olabilir.
Kıkırdak, eklemleri çok dış basınçtan muhafazaya yardımcı olan esnek bir bağ dokusudur. Fakat bir kere aşınmaya başladığında eklemleri zayıflatabilir.
SİGARA KULLANIMI ARTRİT RİSKİNİ ARTIRIYOR
Hayat biçimi faktörleri de artrite niye olabilir. Sigara içmek ve hareketsiz bir hayat stili farklı artrit çeşitlerine daha yatkın hale getirebiliyor. Kesin bir ispat bulunmamakla bir arada sigara içmenin, romatoid artrit gelişimi ile daha da kontaklı olan bağışıklık işlevlerini azalttığı söylenmektedir.
BELİRTİLERE DİKKAT EDİN
Romatoid artritin ana belirtileri eklemlerde yer almakla bir arada, bilhassa hastalığın ileri evrelerinde bedenin öbür biroldukca bölgesinde klinik belirtiler de görülebilri.
Başlangıç
Romatoid artrit ekseriyetle yorgunluk, halsizlik, iştahsızlık ve kas ağrıları üzere bilinmeyen semptomlarla başlar. Eller, bilekler, dizler ve ayaklarda ağrı ve şişlik görülür. Daha nadiren, ani bir ateş, genişlemiş lenf düğümleri (lenfadenopati), büyük bir dalak (splenomegali) ve eklem tutulumu ile başlar. Başka birtakım durumlarda, simetrik olmayan bir biçimde bile az sayıda eklemde artrit olabilir.
Yerleşik Artrit
Yerleşik romatoid artritin ana özelliği simetrik poliartrittir (vücudun sol ve sağ tarafları içinde simetrik olarak birfazlaca eklemi içerir). Poliartrit, ekseriyetle ellerde, parmaklarda, bileklerde, dirseklerde, ayaklarda ve dizlerde hareketlendiğinde artan ağrı, iltihaplanma ve sıcaklık üretir. Boyun düzeyindeki omurga da etkilenebilir. Eklemleri hareket ettirmeden uzun bir süre daha sonra sertleşmesi hayli karakteristiktir, mesela sabah kalkarken ellerin sertleşmesi görülebilir. Bu sertliğin kaybolması birkaç dakika alabilir. Artrit ataklarına çoklukla ateş, yorgunluk, iştahsızlık ve genel halsizlik eşlik eder. vakit içinde, kalıcı sertlik, hareketsizlik ve biçim bozukluklarına yol açan kronik eklem hasarı oluşur. Karakteristik olarak, el ve ayak parmaklarının eklemleri deforme olur. Romatoid artritli 10 bireyden yaklaşık 4’ünde organ hasarı, çoklukla önemli boyutlarda gerçekleşir.
Deri
Deri altında nodüller (kabarık, katı yumrular) gelişebilir. Nodüller ekseriyetle eklem bölgelerinde bulunur, lakin kimi vakit iç organları da etkileyebilir. Derideki nodüller kimi vakit enfekte olabilse de, ekseriyetle semptom üretmezler.
Damarlar
Romatoid artrit, çoklukla hastalığın ileri evrelerinde küçük damarları etkileyebilir. Küçük damarların iltihaplanması ve tıkanması birden çok organa ziyan vererek hudut hasarına (nörit), cilt ülserlerine, parmaklara kan akışının olmamasına ve çeşitli organlara kan akışının olmamasına (kalp krizi) niye olabilir. Artrit ayrıyeten akciğerlere ziyan verebilir. Kalp, beyin, gözler üzere öteki organların tutulumu fazlaca enderdir.
Romatoid artritli hastalarda osteoporoz sıklığı daha yüksektir ve steroid tedavisi ile şiddetlenir. Romatoid artritli hastalar, lenfoma geliştirme riski altındadır.
ARTRİT TEDAVİSİ
Artrit tedavisinin maksatları ağrıyı azaltmak yahut ortadan kaldırmak, iltihabı azaltmak, hareketliliğini korurken eklemde geri dönüşü olmayan hasarları önlemek ve eklem dışı komplikasyonların gelişmesini yahut ilerlemesini önlemektir. Mevcut tedavilerin hiç biri hastalığı güzelleştirmez, yalnızca onu denetim etmeye fayda.
Hastalık hakkında eğitim
Hasta, hastalığının nelerden oluştuğunu, prognozunu, komplikasyonlarını, mevcut tedavileri ve muhtemel yan tesirlerini bilmelidir. Hasta, tedavi stratejisine faal olarak katılmalıdır.
Kişiselleştirilmiş fizikî idman
İdman, eklem etrafındaki kasları güçlendirir, eklem hareketliliğini korur ve ruh halini güzelleştirir.
Psikoterapi ve takviye kümeleri
Psikoterapi programlarına dahil olmak ve takviye kümeleriyle temasa geçmek, ağrı denetimine imkan tanır, ruhsal durumu güzelleştirir ve hastalıkla baş etmeye yardımcı olur.
Homeopati, akupunktur yahut manyetoterapinin hastalığa rastgele bir yarar sağladığına dair hiç bir delil yoktur. Ağrının özellikleri göz önüne alındığında, kimi hastalar plasebo tesirine atfedilen bu tekniklerden yarar bakılırsabilir.
İlaç kullanması
Ağrıyı ve iltihabı denetim etmek için iltihap önleyiciler ve ağrı kesiciler kullanılabilir. Semptomları süratli bir biçimde denetim etmelerine karşın, hastalığın doğal seyrini değiştirmezler. Tesirli olmaları için daima ve hakikat dozda alınmaları gerekir.
Düşük doz kortikosteroidler de iltihabı denetim etmeye yardımcı olurlar. kimi vakit eklem içi enjeksiyon ile kullanılırlar.
Hastalığın seyrini değiştiren ilaçlar da vardır. Bu ilaçlar, iltihaplı aktiviteyi ve eklemdeki kronik hasarı azaltır, bu biçimdece hastalık seyrini güzelleştirir. Bu ilaçların yararlı tesirlerini görmek birkaç hafta hatta ay gerekir. Genel olarak, kullanılan tedavi tipi artritin şiddetine bağlıdır ve elde edilen yanıta bağlı olarak değişir.
Artritli hastalarda, hastalığın kendisinden dolayı osteoporoz sıklığı devasa yüksekliktetir. Bu niçinle, diyet yahut destekler yoluyla kâfi ölçüde kalsiyum ve D vitamini almak kıymetlidir. Uzmanlar, tedavi için ilaç kullanmanın uygunluğunu değerlendirmelidir.
Ameliyat
Hastalığın ileri evrelerinde olağan hayatı engelleyen önemli eklem deformiteleri olabilir. Ek olarak, iltihaplanma aktivitesine fazlaca fazla bağlı olmayan, fakat deformitenin kendisine ve eklemin tahrip bulunmasına bağlı olarak ağır ağrıya niye olabilirler. Bu durumlarda, ağrıyı önlemek için protez kullanması yahut eklemin büsbütün hareketsiz hale getirilmesi de dahil olmak üzere çeşitli ameliyat cinsleri uygulanabilir.
Diyet
Artritli hastaların diyeti, fazla kilo ve obeziteden kaçınarak kiloyu ülküye getirmek için çeşitli ve kâfi kalori içeriğine sahip olmalıdır. Bu hastalarda artmış kardiyovasküler hastalık riski göz önüne alındığında, diyet doymuş yağ oranı düşük olmalıdır. Hastalığın ileri evrelerinde yahut ilaçların yan tesirleri kararında iştahsızlık devirleri olabilir. Bu durumlarda, kâfi kalori ve besin alımına müsaade vermek için uzman tavsiyesi aranmalıdır. Artriti tedavi edecek bir diyet yoktur. Diyete eklendiğinde yahut diyetten çıkarıldığında hastalık seyrini uygunlaştıran rastgele bir özel yiyecek de yoktur. Yalnızca birkaç çalışma, balık, balık yağları yahut omega 3 yahut omega 6 yağ asitleri açısından varlıklı bitkisel yağların tüketilmesinin iltihabı orta derecede azaltabileceğini öne sürmektedir. Hastalığın seyrini güzelleştiren yahut değiştiren bitkisel bir eser bulunmadığından kullanması önerilmemektedir.
Gebelik
Artrit varlığı, hamileliğin planlanmasını zorlaştırır ve gerçekleşmesi daha uzun sürebilir, fakat hamileliği engellemez. Düşük riski biraz daha yüksek bulunmasına karşın, birden fazla hastalık hamilelik sırasında etkin olsa bile meselesiz ilerler. Ek olarak, artritli biroldukca bayan hamilelik sırasında düzgünleşir, fakat hastalık çocuk sahibi olduktan daha sonra evvelki durumuna döner. birebir vakitte, fetüste değişikliklere yol açabileceklerinden kaçınılması gereken çeşitli ilaçlar vardır. Bu ilaçlar, baba alıyor olsa bile fetüsü etkileyebilir. Bu niçinle birtakım ilaçların birkaç ay evvelce kesilmesi için hekimle gebelik isteğinin konuşulması değerlidir.
Emzirme devrinde ilaçalr düşük dozlarda alınabilir. Öbür tedaviler ile ilgili bilgiler yetersizdir. Kesinlikle bir uzmana danışılmalıdır.
Dünya çapında 350 milyondan fazla insan artritten etkilenmektedir. Bu çok kaygı vericidir, zira bunun niye başladığını belirlemenin belli bir yolu yoktur.
ARTRİT ÇEŞİTLERİ
Artrit, ağrı ve rahatsızlığa niye olan yaygın bir rahatsızlık olan eklem iltihabıdır. Ayaklarınızda, ellerinizde, kalçalarınızda, dizlerinizde, belinizde ve bedenin öteki kısımlarında da oluşabilir.
tıpkı vakitte, artrit 100’den çok farklı eklem sorunu için bir çatı tabirdir. En yaygın artrit cinslerinden kimileri şunlardır:
Osteoartrit: Bu durum, eklemler çok kullanıldığında ortaya çıkar ve aşınma ve yıpranmaya niye olur.
Romatoid Artrit: Bağışıklık sisteminin bedenin farklı bölgelerine, bilhassa eklemlere saldırdığı bir otoimmün hastalıktır.
Psoriatik Artrit: Ciltte ve eklemlerde iltihaplanmayla ortaya çıkar.
Gut: Bu durum, bir eklemde ürik asit kristallerinin oluşumunun bir kararıdur.
Juvenil Artrit: Juvenil artrit, 16 yaş ve altındaki çocukları etkileyen bir hastalıktır. Bağışıklık sisteminin eklem etrafındaki dokuya saldırdığı otoimmün bir hastalıktır.
BAĞIŞIKLIK FONKSİYONU DEĞERLİ
Artritin biroldukca tipi olabileceği göz önüne alındığında niçinler, bireyden şahsa değişebilir.
Romatoid artrit, bağışıklık sisteminin bir enfeksiydaha sonrasında ‘kafası karıştığında’ ve bedenin dokularına saldırarak eklem iltihabına yol açtığında ortaya çıkan bir otoimmün hastalıktır. Bu, bedenin başka bölgelerine daha da yayılarak daha fazla hasara yol açar. Bu durumun kesin sebebi çabucak hemen doğrulanmasa da uzmanlar, ailede otoimmün hastalık hikayesinin bir kişiyi bu duruma daha yatkın hale getirebileceğini söylüyor.
OBEZİTE TETİKLİYOR
En yaygın artrit tiplerinden biri, eklemlerin çok kullanılması ve aşınma ve yıpranmaya yol açmasıyla ortaya çıkan osteoartrittir. Çoklukla yaşlanmanın bir kararı olmakla birlikte, obezite niçiniyle de ortaya çıkabilir.
Uzmanlara nazaran, obez olmak osteoartritin kıymetli bir sebebi olabilir, zira durumun eklemler üzerinde hayli fazla baskı oluşturduğu söylenmektedir. Kalça, ayak, diz üzere en çok yükü taşıyan eklem bölgeleri, bedende en sık etkilenen yerlerdir.
Belirtiler eklemlerde ağrı, yürürken ağrı, dinlenirken bile sertlik ve giyinme, saç tarama, merdiven çıkma ve daha fazlası üzere günlük aktiviteleri yapamamadır.
yineLAYAN faydalanmaLARA DİKKAT
Eklemleriniz aşınmaya ve yıpranmaya başladığında, osteoartrit hastası olduğunuz manasına gelir. Yaş bu durum için en yaygın risk faktörü olsa da, kıkırdak dokularını parçalayan belli bir eklem faydalanması da osteoartrite niye olabilir.
Kıkırdak, eklemleri çok dış basınçtan muhafazaya yardımcı olan esnek bir bağ dokusudur. Fakat bir kere aşınmaya başladığında eklemleri zayıflatabilir.
SİGARA KULLANIMI ARTRİT RİSKİNİ ARTIRIYOR
Hayat biçimi faktörleri de artrite niye olabilir. Sigara içmek ve hareketsiz bir hayat stili farklı artrit çeşitlerine daha yatkın hale getirebiliyor. Kesin bir ispat bulunmamakla bir arada sigara içmenin, romatoid artrit gelişimi ile daha da kontaklı olan bağışıklık işlevlerini azalttığı söylenmektedir.
BELİRTİLERE DİKKAT EDİN
Romatoid artritin ana belirtileri eklemlerde yer almakla bir arada, bilhassa hastalığın ileri evrelerinde bedenin öbür biroldukca bölgesinde klinik belirtiler de görülebilri.
Başlangıç
Romatoid artrit ekseriyetle yorgunluk, halsizlik, iştahsızlık ve kas ağrıları üzere bilinmeyen semptomlarla başlar. Eller, bilekler, dizler ve ayaklarda ağrı ve şişlik görülür. Daha nadiren, ani bir ateş, genişlemiş lenf düğümleri (lenfadenopati), büyük bir dalak (splenomegali) ve eklem tutulumu ile başlar. Başka birtakım durumlarda, simetrik olmayan bir biçimde bile az sayıda eklemde artrit olabilir.
Yerleşik Artrit
Yerleşik romatoid artritin ana özelliği simetrik poliartrittir (vücudun sol ve sağ tarafları içinde simetrik olarak birfazlaca eklemi içerir). Poliartrit, ekseriyetle ellerde, parmaklarda, bileklerde, dirseklerde, ayaklarda ve dizlerde hareketlendiğinde artan ağrı, iltihaplanma ve sıcaklık üretir. Boyun düzeyindeki omurga da etkilenebilir. Eklemleri hareket ettirmeden uzun bir süre daha sonra sertleşmesi hayli karakteristiktir, mesela sabah kalkarken ellerin sertleşmesi görülebilir. Bu sertliğin kaybolması birkaç dakika alabilir. Artrit ataklarına çoklukla ateş, yorgunluk, iştahsızlık ve genel halsizlik eşlik eder. vakit içinde, kalıcı sertlik, hareketsizlik ve biçim bozukluklarına yol açan kronik eklem hasarı oluşur. Karakteristik olarak, el ve ayak parmaklarının eklemleri deforme olur. Romatoid artritli 10 bireyden yaklaşık 4’ünde organ hasarı, çoklukla önemli boyutlarda gerçekleşir.
Deri
Deri altında nodüller (kabarık, katı yumrular) gelişebilir. Nodüller ekseriyetle eklem bölgelerinde bulunur, lakin kimi vakit iç organları da etkileyebilir. Derideki nodüller kimi vakit enfekte olabilse de, ekseriyetle semptom üretmezler.
Damarlar
Romatoid artrit, çoklukla hastalığın ileri evrelerinde küçük damarları etkileyebilir. Küçük damarların iltihaplanması ve tıkanması birden çok organa ziyan vererek hudut hasarına (nörit), cilt ülserlerine, parmaklara kan akışının olmamasına ve çeşitli organlara kan akışının olmamasına (kalp krizi) niye olabilir. Artrit ayrıyeten akciğerlere ziyan verebilir. Kalp, beyin, gözler üzere öteki organların tutulumu fazlaca enderdir.
Romatoid artritli hastalarda osteoporoz sıklığı daha yüksektir ve steroid tedavisi ile şiddetlenir. Romatoid artritli hastalar, lenfoma geliştirme riski altındadır.
ARTRİT TEDAVİSİ
Artrit tedavisinin maksatları ağrıyı azaltmak yahut ortadan kaldırmak, iltihabı azaltmak, hareketliliğini korurken eklemde geri dönüşü olmayan hasarları önlemek ve eklem dışı komplikasyonların gelişmesini yahut ilerlemesini önlemektir. Mevcut tedavilerin hiç biri hastalığı güzelleştirmez, yalnızca onu denetim etmeye fayda.
Hastalık hakkında eğitim
Hasta, hastalığının nelerden oluştuğunu, prognozunu, komplikasyonlarını, mevcut tedavileri ve muhtemel yan tesirlerini bilmelidir. Hasta, tedavi stratejisine faal olarak katılmalıdır.
Kişiselleştirilmiş fizikî idman
İdman, eklem etrafındaki kasları güçlendirir, eklem hareketliliğini korur ve ruh halini güzelleştirir.
Psikoterapi ve takviye kümeleri
Psikoterapi programlarına dahil olmak ve takviye kümeleriyle temasa geçmek, ağrı denetimine imkan tanır, ruhsal durumu güzelleştirir ve hastalıkla baş etmeye yardımcı olur.
Homeopati, akupunktur yahut manyetoterapinin hastalığa rastgele bir yarar sağladığına dair hiç bir delil yoktur. Ağrının özellikleri göz önüne alındığında, kimi hastalar plasebo tesirine atfedilen bu tekniklerden yarar bakılırsabilir.
İlaç kullanması
Ağrıyı ve iltihabı denetim etmek için iltihap önleyiciler ve ağrı kesiciler kullanılabilir. Semptomları süratli bir biçimde denetim etmelerine karşın, hastalığın doğal seyrini değiştirmezler. Tesirli olmaları için daima ve hakikat dozda alınmaları gerekir.
Düşük doz kortikosteroidler de iltihabı denetim etmeye yardımcı olurlar. kimi vakit eklem içi enjeksiyon ile kullanılırlar.
Hastalığın seyrini değiştiren ilaçlar da vardır. Bu ilaçlar, iltihaplı aktiviteyi ve eklemdeki kronik hasarı azaltır, bu biçimdece hastalık seyrini güzelleştirir. Bu ilaçların yararlı tesirlerini görmek birkaç hafta hatta ay gerekir. Genel olarak, kullanılan tedavi tipi artritin şiddetine bağlıdır ve elde edilen yanıta bağlı olarak değişir.
Artritli hastalarda, hastalığın kendisinden dolayı osteoporoz sıklığı devasa yüksekliktetir. Bu niçinle, diyet yahut destekler yoluyla kâfi ölçüde kalsiyum ve D vitamini almak kıymetlidir. Uzmanlar, tedavi için ilaç kullanmanın uygunluğunu değerlendirmelidir.
Ameliyat
Hastalığın ileri evrelerinde olağan hayatı engelleyen önemli eklem deformiteleri olabilir. Ek olarak, iltihaplanma aktivitesine fazlaca fazla bağlı olmayan, fakat deformitenin kendisine ve eklemin tahrip bulunmasına bağlı olarak ağır ağrıya niye olabilirler. Bu durumlarda, ağrıyı önlemek için protez kullanması yahut eklemin büsbütün hareketsiz hale getirilmesi de dahil olmak üzere çeşitli ameliyat cinsleri uygulanabilir.
Diyet
Artritli hastaların diyeti, fazla kilo ve obeziteden kaçınarak kiloyu ülküye getirmek için çeşitli ve kâfi kalori içeriğine sahip olmalıdır. Bu hastalarda artmış kardiyovasküler hastalık riski göz önüne alındığında, diyet doymuş yağ oranı düşük olmalıdır. Hastalığın ileri evrelerinde yahut ilaçların yan tesirleri kararında iştahsızlık devirleri olabilir. Bu durumlarda, kâfi kalori ve besin alımına müsaade vermek için uzman tavsiyesi aranmalıdır. Artriti tedavi edecek bir diyet yoktur. Diyete eklendiğinde yahut diyetten çıkarıldığında hastalık seyrini uygunlaştıran rastgele bir özel yiyecek de yoktur. Yalnızca birkaç çalışma, balık, balık yağları yahut omega 3 yahut omega 6 yağ asitleri açısından varlıklı bitkisel yağların tüketilmesinin iltihabı orta derecede azaltabileceğini öne sürmektedir. Hastalığın seyrini güzelleştiren yahut değiştiren bitkisel bir eser bulunmadığından kullanması önerilmemektedir.
Gebelik
Artrit varlığı, hamileliğin planlanmasını zorlaştırır ve gerçekleşmesi daha uzun sürebilir, fakat hamileliği engellemez. Düşük riski biraz daha yüksek bulunmasına karşın, birden fazla hastalık hamilelik sırasında etkin olsa bile meselesiz ilerler. Ek olarak, artritli biroldukca bayan hamilelik sırasında düzgünleşir, fakat hastalık çocuk sahibi olduktan daha sonra evvelki durumuna döner. birebir vakitte, fetüste değişikliklere yol açabileceklerinden kaçınılması gereken çeşitli ilaçlar vardır. Bu ilaçlar, baba alıyor olsa bile fetüsü etkileyebilir. Bu niçinle birtakım ilaçların birkaç ay evvelce kesilmesi için hekimle gebelik isteğinin konuşulması değerlidir.
Emzirme devrinde ilaçalr düşük dozlarda alınabilir. Öbür tedaviler ile ilgili bilgiler yetersizdir. Kesinlikle bir uzmana danışılmalıdır.