İzmir’in işgali ile uyanan ulusal uğraş ruhu
İzmir’in işgali, Türk halkında ‘işgale karşı koyma’ şuuru uyandırmış ve yurdun her yerinde protesto mitingleri yapılmaya başlanmıştır. Bu yansıların akabinde, Türk halkı, ‘Kuvay-ı Milliye’ olarak isimlendirilen bölgesel direniş örgütlerini kurarak, yörelerinde düşmanla çabaya başlamışlardır.
İzmir Redd-i İlhak Heyeti ve İzmir Belediyesi, Yunan askerlerinin İzmir rıhtımına ayak bastığını anında yurdun her tarafına telgraflarla duyurmuşlardır. İzmir’in Yunanlılar tarafınca işgal edildiği haberi Denizli’ye ulaştığı an, halk belediye önünde toplanmaya başlamıştır. Belediye Lideri Hacı Tevfik Beyefendi ve Mutasarrıf Faik Beyefendi belediye binasının balkonundaki yerlerini almış ve Müftü Ahmet Hulusi Efendi toplanan kalabalığa:
“Saygıdeğer Denizliler! Hemşerilerim! Bugün sabahın erken saatlerinde İzmir Yunanlılar tarafınca işgal edilmiştir. Bu akına karşı kayıtsız kalmak dine ve devlete ihanettir… Cihat tam manasıyla bir dinî vazife olarak karşımızdadır. Karşımıza çıkarılan Yunan’a biz yenilmedik. Yunanlıların bir Türk vilayetini ellerine geçirmelerinin ne manaya geldiğini, İzmir’de şu bir kaç saat ortasında işlenen cinayetler gösteriyor. Silahımız olmayabilir, topsuz tüfeksiz, sapan taşlarıyla da düşmanın karşısına çıkacağız. Silah ve cephane azlığı yahut yokluğu hiç bir vakit çabaya mani teşkil etmez. Fetva veriyorum, elinizde hiç bir silahınız olmasa bile yerden alacağınız taşları düşman üzerine atmak suretiyle karşı koyunuz. Biz biroldukca ülkelere hükmetmiş Fatihlerin torunlarıyız” diyerek, Yunanlıların İzmir’i işgalini şiddetle protesto etmiştir.
Mitingden daha sonra halk üzgün ve hudutlu bir ruh hali ortasında dağılmıştır. Öğlenden daha sonra gençler, Türk Ocağı salonunda toplanarak işgali lanetlemişlerdir. Birebir hareket halk tarafınca, Delikçınar’da yinelanmış ve halkın dini ve ulusal hisleri harekete geçirilmiştir. Tıpkı gün ikindi üzeri, hükümet konağında toplanan kentin ileri gelenleri, mutasarrıfla bir arada İstanbul’daki İtilaf Devletleri temsilciliklerine protesto telgrafları çekmişlerdir.
“Denizli Müftüsü, tutulacak en sağlam vatanseverce yolu bize göstermektedir. Ben asker olarak elimdeki bütün imkânlarla vatanımı korumak için namus ve gurur andı içtim. Ancak bunu, Denizli’deki hareketi örnek alarak yapmak akıl ve mantık gereğidir” demiştir.
İzmir’in işgali, Türk halkında ‘işgale karşı koyma’ şuuru uyandırmış ve yurdun her yerinde protesto mitingleri yapılmaya başlanmıştır. Bu yansıların akabinde, Türk halkı, ‘Kuvay-ı Milliye’ olarak isimlendirilen bölgesel direniş örgütlerini kurarak, yörelerinde düşmanla çabaya başlamışlardır.
İzmir Redd-i İlhak Heyeti ve İzmir Belediyesi, Yunan askerlerinin İzmir rıhtımına ayak bastığını anında yurdun her tarafına telgraflarla duyurmuşlardır. İzmir’in Yunanlılar tarafınca işgal edildiği haberi Denizli’ye ulaştığı an, halk belediye önünde toplanmaya başlamıştır. Belediye Lideri Hacı Tevfik Beyefendi ve Mutasarrıf Faik Beyefendi belediye binasının balkonundaki yerlerini almış ve Müftü Ahmet Hulusi Efendi toplanan kalabalığa:
“Saygıdeğer Denizliler! Hemşerilerim! Bugün sabahın erken saatlerinde İzmir Yunanlılar tarafınca işgal edilmiştir. Bu akına karşı kayıtsız kalmak dine ve devlete ihanettir… Cihat tam manasıyla bir dinî vazife olarak karşımızdadır. Karşımıza çıkarılan Yunan’a biz yenilmedik. Yunanlıların bir Türk vilayetini ellerine geçirmelerinin ne manaya geldiğini, İzmir’de şu bir kaç saat ortasında işlenen cinayetler gösteriyor. Silahımız olmayabilir, topsuz tüfeksiz, sapan taşlarıyla da düşmanın karşısına çıkacağız. Silah ve cephane azlığı yahut yokluğu hiç bir vakit çabaya mani teşkil etmez. Fetva veriyorum, elinizde hiç bir silahınız olmasa bile yerden alacağınız taşları düşman üzerine atmak suretiyle karşı koyunuz. Biz biroldukca ülkelere hükmetmiş Fatihlerin torunlarıyız” diyerek, Yunanlıların İzmir’i işgalini şiddetle protesto etmiştir.
Mitingden daha sonra halk üzgün ve hudutlu bir ruh hali ortasında dağılmıştır. Öğlenden daha sonra gençler, Türk Ocağı salonunda toplanarak işgali lanetlemişlerdir. Birebir hareket halk tarafınca, Delikçınar’da yinelanmış ve halkın dini ve ulusal hisleri harekete geçirilmiştir. Tıpkı gün ikindi üzeri, hükümet konağında toplanan kentin ileri gelenleri, mutasarrıfla bir arada İstanbul’daki İtilaf Devletleri temsilciliklerine protesto telgrafları çekmişlerdir.
“Denizli Müftüsü, tutulacak en sağlam vatanseverce yolu bize göstermektedir. Ben asker olarak elimdeki bütün imkânlarla vatanımı korumak için namus ve gurur andı içtim. Ancak bunu, Denizli’deki hareketi örnek alarak yapmak akıl ve mantık gereğidir” demiştir.