Mavi ışık, 400 ila 500 nm dalga uzunlukları içinde görünür ışık olarak yayılır. Mavi ışığın ana kaynağı güneş ışığıdır, lakin dijital ekranlar (akıllı telefonlar, tabletler, bilgisayarlar), ışık yayan ledler ve floresan aydınlatmalar doğal ışıktan fazlaca daha yüksek oranda mavi ışık yayarlar.
Cilt, insan bedeninin en büyük organıdır ve dışarıyla direkt temas halindedir. Çağdaş hayatın kaçınılmaz sonuçları niçiniyle, beşerler kâfi seviyede doğal ışığa maruz kalmıyor ve bilakis yüksek seviyede yapay ışığa çok maruz kalıyoruz.
Mavi ışığın cilt üstündeki olumsuz tesirlerine ait kaygılar, bilhassa son bir yılda, koronavirüs salgını niçiniyle gerçekleşen sokağa çıkma kısıtlamaları ve biroldukca ülkede benimsenen mavi ışığa maruz kalma saatlerinde kıymetli bir artışa yol açan konuttan çalışma modeli niçiniyle süratle arttı.
MAVİ IŞIĞIN CİLT ÜZERİNDEKİ TESİRLERİ
Mavi ışığın cilt ve gözler üstündeki tesiri hem bilim insanları birebir vakitte genel halk tarafınca büyük ilgi görmektedir.
Mavi ışık, özgür radikallerin oluşumu yoluyla cilde potansiyel olarak ziyan verir. Cilt, oksidatif gerilimin ana amacıdır ve yaşlanma ile hür radikal hasarı içindeki temas olduğu bilinmektedir. Bilhassa dış kaynaklı cilt yaşlanması oksidatif gerilimden kaynaklanabilir.
Elektronik aygıtların yaydığı ışığa maruz kalmanın insan cilt hücreleri üstündeki tesirini araştırmayı amaçlayan son araştırmalar, kısa vadeli maruz kalmaların bile reaktif oksijen cinslerinin (ROS) oluşumunu artırabileceğini göstermektedir.
Selfie çekerken yayılan ışık kırışıklıklara ve erken yaşlanmaya niye olabilir. Fotoğraf çekerken flaşlara sık sık maruz kalmanın ciltte hasara niye olabileceği ve cilt yaşlanmasını hızlandırabileceğine dair raporlar vardır.
Mavi ışık, UVA ve UVB ışığına kıyasla cilde daha derin nüfuz etme yeteneğine sahiptir. Mavi ışık, kolajen ve elastinin buluştuğu dermise kadar nüfuz edebilir, bunun kararında ciltte elastikiyet kaybı olur, ince çizgiler ve kırışıklıklarda artış olur.
Mavi ışığın tesirleri, metalloproteinazlar olarak bilinen enzimlerin denetimden çıkmasına ve hücre dışı matrisi, yani hücreler içindeki boşluktaki molekül ağını yok etmesine yol açar. Bu enzimlerin denetimsiz tesiri, kolajen ve elastinin parçalanmasına niye olur. Sonuç olarak, ciltte kırışıklıkların görünümünü artıran elastikiyet kaybı olur.
Mavi ışık, cildin nem düzeylerini korumaktan sorumlu moleküller olan aquaporinlerde bir azalmaya niye olabilir. Bu niçinle, cildin su tutma yeteneği azalır ve erken yaşlanma hızlanır.
Mavi ışığın cildin erken yaşlanmasına niye olmasının bir öbür yolu da sistemsiz pigmentasyondur. Çalışmalar, görünür ışığın UV ışığına kıyasla pigmentasyonun uyarılmasında daha faal olabileceğini göstermektedir. Saatlerce mavi ışığa maruz kalmak melanositlerin aktivasyonunu uyarır. Bu değişiklik derideki melanin ölçüsünü artırarak hiperpigmentasyona yol açar. Mavi ışığın hücrelerde niye olduğu gerilim, maruz kaldıktan daha sonra 48 saate kadar sürebilir.
Bu çeşit cilt lekelerine en yatkın bireylerin, daha fazla melanin üretme eğiliminde oldukları için daha yüksek fototipe sahip bireyler olduğu bulunmuştur. beraberinde gebe bayanları ve ciltleri o sırada daha hassas olduğu için peeling üzere bir tıp cilt tedavisi görmüş bireyleri de tesirler. Mavi ışığın oluşturduğu bu lekelerin mühleti UV ışınlarının niye olduğu lekelerden daha uzundur.
Mavi ışık, doğal uyku-uyanıklık döngüsünü bozarak dinlendirici uykuyu da tehlikeye atar. Mavi ışık uyku hormonumuz olan melatonin düzeyini etkilediğinden, geceleri kıymetli ölçüde mavi ışığa maruz kalmak uykuya dalmayı zorlaştırabilir.
Çeşitli araştırmalar, geceleri mavi ışığa maruz kalmanın cilt hücrelerinin doğal uyku-uyanıklık döngüsünü dengesizleştirebildiğini, bunun da onların gündüz olduğunu düşünmelerine niye olduğunu ve doğal gece tamirat sürecini etkilediğini gösteriyor. Bunun kararında gözle görülür yaşlanma belirtileri ve hatta koyu halkalar görülebiliyor.
MAVİ IŞIK MÜDAFAASI
Erken yaşlanmanın önlenmesi için uzmanlar, yalnızca UVA ve UVB ışınlarına karşı muhafazanın artık kâfi olmadığı konusunda uyarıyorlar, zira gelişen araştırmalar güneş ve dijital aygıtlar tarafınca yayılan mavi ışığın da cildimize ziyanlı olabileceğini doğruluyor.
Cildin mavi ışıktan korunmasını ele almak için hem güneş ışığı tıpkı vakitte dijital aygıtlar mavi ışık yaydığı için epey istikametli bir yaklaşım benimsemek gerekir. Telefonlarımızı ve bilgisayarlarımızı mavi ışık filtresiyle kaplamak güzel bir tahlil olabilir ve telefon, bilgisayar yahut tablet kullanırken cilt bakımı kaygısını ortadan kaldırabilir. Kimi akıllı aygıtların, mavi ışığı sarı ışık (genellikle “gece modu” olarak adlandırılır) olarak ayarlayan, gözlere ve cilde daha az ziyan veren bir ayarı vardır.
Kendinizi mavi ışıktan korumak için, tesirlerini en aza indiren yahut yok eden ve beraberinde cildi yenileyen bileşenler içeren besinler tüketmek de fazlaca değerlidir. Bilhassa hücrelerdeki oksidatif hasarı önleyen ve hücreleri yenileyen antioksidan besinlerin tüketimi fazlaca kıymetlidir. C vitamini, cilt hasarını onarmaya yardımcı olan kolajen üretimi için gereklidir. Bu yüzden her gün kâfi C vitamini alımı cilt sıhhati için fazlaca değerlidir.
E vitamini, güneş ışığından gelen UV gücünü emebilir ve bu niçinle güneşten esirgeyici olarak değerli bir rol oynar. Reaktif oksijen cinslerinin üretimini engelleyen kuvvetli antioksidan aktivitesi, E vitaminini cilt sıhhatinin korunmasında ve cildin erken yaşlanmasının önlenmesinde büyük bir ayrdımcı yapar.
Cilt, insan bedeninin en büyük organıdır ve dışarıyla direkt temas halindedir. Çağdaş hayatın kaçınılmaz sonuçları niçiniyle, beşerler kâfi seviyede doğal ışığa maruz kalmıyor ve bilakis yüksek seviyede yapay ışığa çok maruz kalıyoruz.
Mavi ışığın cilt üstündeki olumsuz tesirlerine ait kaygılar, bilhassa son bir yılda, koronavirüs salgını niçiniyle gerçekleşen sokağa çıkma kısıtlamaları ve biroldukca ülkede benimsenen mavi ışığa maruz kalma saatlerinde kıymetli bir artışa yol açan konuttan çalışma modeli niçiniyle süratle arttı.
MAVİ IŞIĞIN CİLT ÜZERİNDEKİ TESİRLERİ
Mavi ışığın cilt ve gözler üstündeki tesiri hem bilim insanları birebir vakitte genel halk tarafınca büyük ilgi görmektedir.
Mavi ışık, özgür radikallerin oluşumu yoluyla cilde potansiyel olarak ziyan verir. Cilt, oksidatif gerilimin ana amacıdır ve yaşlanma ile hür radikal hasarı içindeki temas olduğu bilinmektedir. Bilhassa dış kaynaklı cilt yaşlanması oksidatif gerilimden kaynaklanabilir.
Elektronik aygıtların yaydığı ışığa maruz kalmanın insan cilt hücreleri üstündeki tesirini araştırmayı amaçlayan son araştırmalar, kısa vadeli maruz kalmaların bile reaktif oksijen cinslerinin (ROS) oluşumunu artırabileceğini göstermektedir.
Selfie çekerken yayılan ışık kırışıklıklara ve erken yaşlanmaya niye olabilir. Fotoğraf çekerken flaşlara sık sık maruz kalmanın ciltte hasara niye olabileceği ve cilt yaşlanmasını hızlandırabileceğine dair raporlar vardır.
Mavi ışık, UVA ve UVB ışığına kıyasla cilde daha derin nüfuz etme yeteneğine sahiptir. Mavi ışık, kolajen ve elastinin buluştuğu dermise kadar nüfuz edebilir, bunun kararında ciltte elastikiyet kaybı olur, ince çizgiler ve kırışıklıklarda artış olur.
Mavi ışığın tesirleri, metalloproteinazlar olarak bilinen enzimlerin denetimden çıkmasına ve hücre dışı matrisi, yani hücreler içindeki boşluktaki molekül ağını yok etmesine yol açar. Bu enzimlerin denetimsiz tesiri, kolajen ve elastinin parçalanmasına niye olur. Sonuç olarak, ciltte kırışıklıkların görünümünü artıran elastikiyet kaybı olur.
Mavi ışık, cildin nem düzeylerini korumaktan sorumlu moleküller olan aquaporinlerde bir azalmaya niye olabilir. Bu niçinle, cildin su tutma yeteneği azalır ve erken yaşlanma hızlanır.
Mavi ışığın cildin erken yaşlanmasına niye olmasının bir öbür yolu da sistemsiz pigmentasyondur. Çalışmalar, görünür ışığın UV ışığına kıyasla pigmentasyonun uyarılmasında daha faal olabileceğini göstermektedir. Saatlerce mavi ışığa maruz kalmak melanositlerin aktivasyonunu uyarır. Bu değişiklik derideki melanin ölçüsünü artırarak hiperpigmentasyona yol açar. Mavi ışığın hücrelerde niye olduğu gerilim, maruz kaldıktan daha sonra 48 saate kadar sürebilir.
Bu çeşit cilt lekelerine en yatkın bireylerin, daha fazla melanin üretme eğiliminde oldukları için daha yüksek fototipe sahip bireyler olduğu bulunmuştur. beraberinde gebe bayanları ve ciltleri o sırada daha hassas olduğu için peeling üzere bir tıp cilt tedavisi görmüş bireyleri de tesirler. Mavi ışığın oluşturduğu bu lekelerin mühleti UV ışınlarının niye olduğu lekelerden daha uzundur.
Mavi ışık, doğal uyku-uyanıklık döngüsünü bozarak dinlendirici uykuyu da tehlikeye atar. Mavi ışık uyku hormonumuz olan melatonin düzeyini etkilediğinden, geceleri kıymetli ölçüde mavi ışığa maruz kalmak uykuya dalmayı zorlaştırabilir.
Çeşitli araştırmalar, geceleri mavi ışığa maruz kalmanın cilt hücrelerinin doğal uyku-uyanıklık döngüsünü dengesizleştirebildiğini, bunun da onların gündüz olduğunu düşünmelerine niye olduğunu ve doğal gece tamirat sürecini etkilediğini gösteriyor. Bunun kararında gözle görülür yaşlanma belirtileri ve hatta koyu halkalar görülebiliyor.
MAVİ IŞIK MÜDAFAASI
Erken yaşlanmanın önlenmesi için uzmanlar, yalnızca UVA ve UVB ışınlarına karşı muhafazanın artık kâfi olmadığı konusunda uyarıyorlar, zira gelişen araştırmalar güneş ve dijital aygıtlar tarafınca yayılan mavi ışığın da cildimize ziyanlı olabileceğini doğruluyor.
Cildin mavi ışıktan korunmasını ele almak için hem güneş ışığı tıpkı vakitte dijital aygıtlar mavi ışık yaydığı için epey istikametli bir yaklaşım benimsemek gerekir. Telefonlarımızı ve bilgisayarlarımızı mavi ışık filtresiyle kaplamak güzel bir tahlil olabilir ve telefon, bilgisayar yahut tablet kullanırken cilt bakımı kaygısını ortadan kaldırabilir. Kimi akıllı aygıtların, mavi ışığı sarı ışık (genellikle “gece modu” olarak adlandırılır) olarak ayarlayan, gözlere ve cilde daha az ziyan veren bir ayarı vardır.
Kendinizi mavi ışıktan korumak için, tesirlerini en aza indiren yahut yok eden ve beraberinde cildi yenileyen bileşenler içeren besinler tüketmek de fazlaca değerlidir. Bilhassa hücrelerdeki oksidatif hasarı önleyen ve hücreleri yenileyen antioksidan besinlerin tüketimi fazlaca kıymetlidir. C vitamini, cilt hasarını onarmaya yardımcı olan kolajen üretimi için gereklidir. Bu yüzden her gün kâfi C vitamini alımı cilt sıhhati için fazlaca değerlidir.
E vitamini, güneş ışığından gelen UV gücünü emebilir ve bu niçinle güneşten esirgeyici olarak değerli bir rol oynar. Reaktif oksijen cinslerinin üretimini engelleyen kuvvetli antioksidan aktivitesi, E vitaminini cilt sıhhatinin korunmasında ve cildin erken yaşlanmasının önlenmesinde büyük bir ayrdımcı yapar.