‘Titrek felç’ olarak da isimlendirilen Parkinson hastalığı, bilhassa ileri yaşlarda biroldukça kişiyi etkileyebiliyor. Hastalık ileri yaşlarda görülebildiği üzere genç yaşlarda da başlayabiliyor.
El titremesi ve bakışlarda donuklaşma üzere biroldukça farklı belirtiyle ortaya çıkabilen Parkinson hastalığı için ise çabucak hemen önleyici bir önlem bulunmuyor. Fakat çeşitli ilaçlar ve beyin pili ile tedavide muvaffakiyet sağlanabiliyor.
PARKİNSON HASTALIĞI TEDAVİSİNDE GERÇEK BİLİNEN 10 YANLIŞ
Parkinson hastalığının ilaç ve beyin pili tedavisiyle büyük oranda tedavi edilebildiğini söz eden Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Ali Zırh, Parkinson ve beyin pili tedavisinde hakikat bilinen yanlışları anlattı:
Yanlış: Parkinson hastalığından korunmak mümkündür
Parkinson hastalığı, beyinde ‘dopamin’ üreten nöronların kaybedilmesi ve buna bağlı olarak bu unsurun azalması ile ortaya çıkar. Parkinson hastalığından korunmak için rastgele bir diyet, ömür üslubu yahut antrenman programı maalesef ki mevcut değil. Hastalık tablosu epey ender olan ailesel durumlar haricinde, 60 yaş üzerinde yüzde 1-3 içinde rastgele bir şahısta de görülebilir.
Yanlış: Parkinson yalnızca yaşlılarda görülür
Parkinson hastalığının sadece yaşlılarda görüldüğü bilgisi gerçek değildir. Parkinson hastalığı genelde 60 yaş daha sonrası hastalığı bulunmasına karşın, hastaların yüzde 5 ila 10’unda hastalık başlangıç yaşı 20 ile 50 içindedır. Genç hastalarda kesinlikle genetik niçinler araştırılmalıdır. Ailede bir ebeveyn yahut kardeşte Parkinson hastalığı varlığı, o şahısta hastalık gelişme riskini arttırmaktadır. Kalıtsal özellikteki Parkinson hastalığı daha fazlaca genç yaşlarda başlar ve tüm Parkinson hastalarının yaklaşık yüzde 5’ini oluşturur.
Yanlış: Her el titremesi Parkinson hastalığıdır
Parkinson hastalığının belirtileri içinde el titremesi de vardır fakat her el titremesi, Parkinson belirtisi değildir. Parkinson hastalığındaki titremeler daha epey hasta istirahatteyken, kollarını koltuk kenarına koyduğunda görülen titremelerdir. Bu titremeleri olan hastalara kollarını kaldırın dediğimizde titremeleri durur. Bilhassa yaşı ileri hastalarda; bedenin bir tarafında daha ön planda olmak üzere ellerde ‘para sayar’ biçimde titreme, hareketlerde yavaşlama, kolların beden salınımına iştirak etmemesi ve bedene yapışık olarak yürünmesi, bakışlarda donuklaşma ve yüz mimiklerinde azalma ile bir arada ‘maske yüz’ diye tabir edilebilen yüz hali, küçük adımlarla ve öne eğilerek yürüme bu hastalığın başlangıç safhasında olunabileceğini düşündürmeli ve hastalar bir hareket bozukluğu uzmanı nöroloji tabibine başvurmalılar.
Yanlış: Beyin pilleri ileri yaşlarda uygulanmaz
Birtakım durumlarda genç yaşlarındaki bir hastaya ameliyat önerilemeyeceği üzere, ileri yaşlarındaki bir hastaya da ameliyat önerilebiliriz. Yaş tek başına bir kriter olmayıp, hastanın ilaca yanıt vermesi, zihinsel durumu, beynin anatomik yapısı üzere birfazlaca kriter ameliyat sonucunı belirlemektedir.
Yanlış: Beyin pilinden daha sonra çocuk sahibi olunamaz
Beyin pili ameliyatı çocuk sahibi olmanın önünde bir pürüz değildir. Medikal tedaviden kâfi karşılık alamadığımız genç hastalara da beyin pili önerebiliyoruz. bu türlü ameliyat edilen ve sıhhatine kavuşan hastalar yakın bir takip ile çocuk sahibi olabilir. Beyin pili, çocuk sahibi olmak için mahzur teşkil etmemektedir. Bizim de beyin pili takılı olan ve çocuklarını sağlıklı bir biçimde kucağına alan hastalarımız mevcut.
Yanlış: Beyin pilinden daha sonra hastaya öteki tedavi uygulanamaz
Beyin pilinin avantajı; denetim edilebilir, programlanabilir ve ayarlanabilir bir tedavi metodu olmasıdır. Gerektiğinde elektrik ayarlarını değiştirmemiz ya da azaltmamız, pili kapatmamız ya da çıkartmamız kelam konusu olabilir. Bu niçinle önümüzdeki senelerda Parkinson hastalığında bu tedaviden üstün bir diğer tedavi tekniği geliştirilebilirse, beyin pili ameliyatı olmuş hastalarda da her türlü yeni tedavi sistemi uygulanabilir.
Yanlış: Beyin pili ameliyatı acılıdır
Ameliyat esnasında hedefimiz hastalıktan sorumlu hücreleri ve etrafındaki anatomik oluşumların yerini bulmak. Bunun için de ameliyatı, hastayı uyanık tutarak, konuşa konuşa yapıyoruz. Çok düşük akımlı uyaranlara hastaların verdikleri yanıtları gözlemleyebiliyoruz. Bu sayede hastanın yansılarını ölçerek problemli bölgeye ulaşmamız daha kolay oluyor. Bu kısımda hasta hiç acı hissetmiyor tersine sohbet ederek hastanın daha rahat olması sağlanıyor ve uyanık ameliyat edilen hasta da hissettiklerini paylaşıp ameliyatın başarısına katkıda bulunabiliyor. Hastalar yalnızca toplamda 6 iğnenin batmasının acısını duyuyor. Ameliyat başlangıcında hastanın başına bir çerçeve takıyoruz. Hasta ameliyat öncesinde, kendi odasındayken çerçevenin takılması sırasında dört adet uyuşturucu iğnenin batmasını duyuyor. Ameliyatta da iki taraflı birer küçük delik açarken cildi uyuşturuyoruz. Bunun haricinde ameliyat ağrısız, hasta ile konuşarak geçiyor.
Yanlış: Ameliyat daha sonrası spor yapılamaz
Pil takılan hastaların olağan günlük yaşantılarında hiç bir değişiklik olmaz. Hastalar hayli sert olmayan, baş travmasına niye olmayacak tenis, bilardo üzere her türlü sportif faaliyeti sürdürebilir, bisiklete binebilir ve yüzebilir.
Yanlış: Beyin pilinden daha sonra tıbbi görüntülemelerden yararlanılamaz
Günümüz teknolojisi, kâfi bilgi ve donanımı olan merkezlerde, uygun ayarlarla, her türlü MR görüntülemesinin bu hastalara yapılabilmesini sağlamaktadır.
Yanlış: Beyin pilinin kısa müddette değiştirilmesi gerekir
Gelişen teknolojiyle beyin pillerinin ömrü de uzadı. Yakın vakte kadar dışarıdan şarj edilemeyen pilleri uyguluyorduk ve Parkinson hastalarında beyin pillerinin ömrü 4-6 yıl içinde idi. Daha yüksek elektrik akımına gereksinim duyulan distoni hastalarında ise bu mühlet daha da kısa olabiliyordu. Son senelerda gelişen teknoloji yardımıyla hem dışarıdan şarj edilebilen ve 20-25 yıla kadar ömrü olan pilleri uygulamaya; tıpkı vakitte beyin içerisine verdiğimiz elektrik akımının istikametini ve şiddetini istediğimiz üzere ayarlayabilecek teknolojiye sahip aygıtları kullanmaya başladık. Bu gelişmeler yardımıyla bir yandan tedavideki muvaffakiyet oranlarımız artarken, başka yandan uzunca bir süre pil değişimine gereksinim kalmamaktadır.
El titremesi ve bakışlarda donuklaşma üzere biroldukça farklı belirtiyle ortaya çıkabilen Parkinson hastalığı için ise çabucak hemen önleyici bir önlem bulunmuyor. Fakat çeşitli ilaçlar ve beyin pili ile tedavide muvaffakiyet sağlanabiliyor.
PARKİNSON HASTALIĞI TEDAVİSİNDE GERÇEK BİLİNEN 10 YANLIŞ
Parkinson hastalığının ilaç ve beyin pili tedavisiyle büyük oranda tedavi edilebildiğini söz eden Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Ali Zırh, Parkinson ve beyin pili tedavisinde hakikat bilinen yanlışları anlattı:
Yanlış: Parkinson hastalığından korunmak mümkündür
Parkinson hastalığı, beyinde ‘dopamin’ üreten nöronların kaybedilmesi ve buna bağlı olarak bu unsurun azalması ile ortaya çıkar. Parkinson hastalığından korunmak için rastgele bir diyet, ömür üslubu yahut antrenman programı maalesef ki mevcut değil. Hastalık tablosu epey ender olan ailesel durumlar haricinde, 60 yaş üzerinde yüzde 1-3 içinde rastgele bir şahısta de görülebilir.
Yanlış: Parkinson yalnızca yaşlılarda görülür
Parkinson hastalığının sadece yaşlılarda görüldüğü bilgisi gerçek değildir. Parkinson hastalığı genelde 60 yaş daha sonrası hastalığı bulunmasına karşın, hastaların yüzde 5 ila 10’unda hastalık başlangıç yaşı 20 ile 50 içindedır. Genç hastalarda kesinlikle genetik niçinler araştırılmalıdır. Ailede bir ebeveyn yahut kardeşte Parkinson hastalığı varlığı, o şahısta hastalık gelişme riskini arttırmaktadır. Kalıtsal özellikteki Parkinson hastalığı daha fazlaca genç yaşlarda başlar ve tüm Parkinson hastalarının yaklaşık yüzde 5’ini oluşturur.
Yanlış: Her el titremesi Parkinson hastalığıdır
Parkinson hastalığının belirtileri içinde el titremesi de vardır fakat her el titremesi, Parkinson belirtisi değildir. Parkinson hastalığındaki titremeler daha epey hasta istirahatteyken, kollarını koltuk kenarına koyduğunda görülen titremelerdir. Bu titremeleri olan hastalara kollarını kaldırın dediğimizde titremeleri durur. Bilhassa yaşı ileri hastalarda; bedenin bir tarafında daha ön planda olmak üzere ellerde ‘para sayar’ biçimde titreme, hareketlerde yavaşlama, kolların beden salınımına iştirak etmemesi ve bedene yapışık olarak yürünmesi, bakışlarda donuklaşma ve yüz mimiklerinde azalma ile bir arada ‘maske yüz’ diye tabir edilebilen yüz hali, küçük adımlarla ve öne eğilerek yürüme bu hastalığın başlangıç safhasında olunabileceğini düşündürmeli ve hastalar bir hareket bozukluğu uzmanı nöroloji tabibine başvurmalılar.
Yanlış: Beyin pilleri ileri yaşlarda uygulanmaz
Birtakım durumlarda genç yaşlarındaki bir hastaya ameliyat önerilemeyeceği üzere, ileri yaşlarındaki bir hastaya da ameliyat önerilebiliriz. Yaş tek başına bir kriter olmayıp, hastanın ilaca yanıt vermesi, zihinsel durumu, beynin anatomik yapısı üzere birfazlaca kriter ameliyat sonucunı belirlemektedir.
Yanlış: Beyin pilinden daha sonra çocuk sahibi olunamaz
Beyin pili ameliyatı çocuk sahibi olmanın önünde bir pürüz değildir. Medikal tedaviden kâfi karşılık alamadığımız genç hastalara da beyin pili önerebiliyoruz. bu türlü ameliyat edilen ve sıhhatine kavuşan hastalar yakın bir takip ile çocuk sahibi olabilir. Beyin pili, çocuk sahibi olmak için mahzur teşkil etmemektedir. Bizim de beyin pili takılı olan ve çocuklarını sağlıklı bir biçimde kucağına alan hastalarımız mevcut.
Yanlış: Beyin pilinden daha sonra hastaya öteki tedavi uygulanamaz
Beyin pilinin avantajı; denetim edilebilir, programlanabilir ve ayarlanabilir bir tedavi metodu olmasıdır. Gerektiğinde elektrik ayarlarını değiştirmemiz ya da azaltmamız, pili kapatmamız ya da çıkartmamız kelam konusu olabilir. Bu niçinle önümüzdeki senelerda Parkinson hastalığında bu tedaviden üstün bir diğer tedavi tekniği geliştirilebilirse, beyin pili ameliyatı olmuş hastalarda da her türlü yeni tedavi sistemi uygulanabilir.
Yanlış: Beyin pili ameliyatı acılıdır
Ameliyat esnasında hedefimiz hastalıktan sorumlu hücreleri ve etrafındaki anatomik oluşumların yerini bulmak. Bunun için de ameliyatı, hastayı uyanık tutarak, konuşa konuşa yapıyoruz. Çok düşük akımlı uyaranlara hastaların verdikleri yanıtları gözlemleyebiliyoruz. Bu sayede hastanın yansılarını ölçerek problemli bölgeye ulaşmamız daha kolay oluyor. Bu kısımda hasta hiç acı hissetmiyor tersine sohbet ederek hastanın daha rahat olması sağlanıyor ve uyanık ameliyat edilen hasta da hissettiklerini paylaşıp ameliyatın başarısına katkıda bulunabiliyor. Hastalar yalnızca toplamda 6 iğnenin batmasının acısını duyuyor. Ameliyat başlangıcında hastanın başına bir çerçeve takıyoruz. Hasta ameliyat öncesinde, kendi odasındayken çerçevenin takılması sırasında dört adet uyuşturucu iğnenin batmasını duyuyor. Ameliyatta da iki taraflı birer küçük delik açarken cildi uyuşturuyoruz. Bunun haricinde ameliyat ağrısız, hasta ile konuşarak geçiyor.
Yanlış: Ameliyat daha sonrası spor yapılamaz
Pil takılan hastaların olağan günlük yaşantılarında hiç bir değişiklik olmaz. Hastalar hayli sert olmayan, baş travmasına niye olmayacak tenis, bilardo üzere her türlü sportif faaliyeti sürdürebilir, bisiklete binebilir ve yüzebilir.
Yanlış: Beyin pilinden daha sonra tıbbi görüntülemelerden yararlanılamaz
Günümüz teknolojisi, kâfi bilgi ve donanımı olan merkezlerde, uygun ayarlarla, her türlü MR görüntülemesinin bu hastalara yapılabilmesini sağlamaktadır.
Yanlış: Beyin pilinin kısa müddette değiştirilmesi gerekir
Gelişen teknolojiyle beyin pillerinin ömrü de uzadı. Yakın vakte kadar dışarıdan şarj edilemeyen pilleri uyguluyorduk ve Parkinson hastalarında beyin pillerinin ömrü 4-6 yıl içinde idi. Daha yüksek elektrik akımına gereksinim duyulan distoni hastalarında ise bu mühlet daha da kısa olabiliyordu. Son senelerda gelişen teknoloji yardımıyla hem dışarıdan şarj edilebilen ve 20-25 yıla kadar ömrü olan pilleri uygulamaya; tıpkı vakitte beyin içerisine verdiğimiz elektrik akımının istikametini ve şiddetini istediğimiz üzere ayarlayabilecek teknolojiye sahip aygıtları kullanmaya başladık. Bu gelişmeler yardımıyla bir yandan tedavideki muvaffakiyet oranlarımız artarken, başka yandan uzunca bir süre pil değişimine gereksinim kalmamaktadır.