Jinekolojik kanserler hakkında şuur süratle artarken, erken teşhis ve nizamlı jinekolojik muayene ve takip, başka tüm kanserlerde olduğu üzere epey büyük değer taşıyor. Ailesinde kanser olayı görülenlerin ise bilhassa dikkat etmesi gerekiyor.
Jinekolojik kanserler hakkında bilgi veren Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Göçmen, bu kanserlerin neler olduğunu, hangisinin nasıl belirtiler verdiğini, teşhis ve tedavisinin nasıl yapılacağını anlattı:
JİNEKOLOJİK KANSER ÇEŞİTLERİ
Jineklojik kanserler; rahim kanseri (endometrium kanseri), rahim ağzı kanseri (serviks kanseri), yumurtalık kanseri (over kanseri), tüp kanseri (tuba uterina kanseri), vulva ve vajen kanseri olarak sıralanabilir.
Rahim kanseri en sık görülen jinekolojik kanserdir. Bilhassa menapoz periyodunda olan kanamalar, menapozdan evvel sistemsiz ve çok kanamalar var ise endometrial biopsi alınarak kanser tanısı temalır. Lakin biopsidilk evvel jinekolojik ultrasonografi, MR ve Tomografi yapılarak kanseri düşündüren bulgular varlığında da bir daha endometrial biopsi yapılarak teşhis koymak mümkün olur.
Rahim ağzı kanseri gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerde en sık görülen jinekolojik kanserdir. İnsan Papilloma Virüsü (HPV) enfeksiyonu, rahim ağzı kanseri için en değerli sebep olarak kabul edilmektedir. Çok eşli olmak, cinsel bağlantıya 20 yaşından evvel başlamak, sigara kullanmak, bağışıklık sisteminin zayıf olması en değerli risk faktörleridir.
Serviks kanserleri, erken teşhis konulabilen ve önlenebilir bir kanser cinsidir. Tertipli smear ve HPV testleri ile tarama yapılarak, kanser öncesi patolojilerin tanısı erkenden konulabilir ve tedavi edilerek kansere gidişi önlenebilir. Ayrıyeten HPV aşısı ile hem rahim ağzı kanserine yol açan kanser öncüsü lezyonların tıpkı vakitte genital siğillerin büyük oranda ortaya çıkmasına mahzur olunur.
Yumurtalık kanseri, jinekolojik kanserlere bağlı vefat niçinleri içinde, birinci sırada yer alır. Fakat günümüzde cerrahi ve kemoterapide değerli ilerlemeler kaydedilmiştir. Karın şişliği, kasık ağrısı, karında sıvı toplanması, dışkılama alışkanlıklarında değişiklikler, iştah ve kilo kaybı, hazımsızlık, gaz sancısı üzere sindirim sistemi şikâyetleri mevcut olanlarda kesinlikle jinekolojik muayene yapılmalı ve yumurtalıklarla ilgili bir patoloji olup olmadığı ortaya çıkarılmalıdır.
ÇOK KANAMAYA DİKKAT EDİN
Endometrium kanserlerinde, bilhassa menapoz daha sonrası kanama ve menapozdan evvel sistemsiz ve çok kanaması olanların kesinlikle bir bayan hastalıkları ve doğum uzmanına gitmesi gereklidir. Gerekli muayene ve endometrial biopsi kararında erken devirde teşhis koyma bahtı vardır.
Yumurtalık kanserlerinde erken teşhis konulacak bir tarama metodu yoktur. Bilhassa ailesinde göğüs, kalın bağırsak, endometrium ve yumurtalık kanseri olanların nizamlı jinekolojik muayeneye gitmeleri, vajinal ultrasonografik muayeneler yapılarak takip edilmeleri, genetik riski olanlarda risk azaltıcı tüp ve yumurtalıkların 40’lı yaşlarda alınması riski kıymetli ölçüde azaltacaktır.
Bilhassa yumurtalık ve endometrium kanseri için genetik yatkınlık son derece kıymetlidir. Tüm epitelial over kanserleri ortasında yüzde 5-10’nun otosomal dominant kalıtılan genlerde mutasyon kararı oluştuğu varsayım edilmekte. BRCA1, 2 mutasyonu, Herediter Nonpolipozis Kolorektal kanser sendromu en kıymetli risk faktörü olarak kabul edilir.
Jinekolojik kanserler hakkında bilgi veren Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Göçmen, bu kanserlerin neler olduğunu, hangisinin nasıl belirtiler verdiğini, teşhis ve tedavisinin nasıl yapılacağını anlattı:
JİNEKOLOJİK KANSER ÇEŞİTLERİ
Jineklojik kanserler; rahim kanseri (endometrium kanseri), rahim ağzı kanseri (serviks kanseri), yumurtalık kanseri (over kanseri), tüp kanseri (tuba uterina kanseri), vulva ve vajen kanseri olarak sıralanabilir.
Rahim kanseri en sık görülen jinekolojik kanserdir. Bilhassa menapoz periyodunda olan kanamalar, menapozdan evvel sistemsiz ve çok kanamalar var ise endometrial biopsi alınarak kanser tanısı temalır. Lakin biopsidilk evvel jinekolojik ultrasonografi, MR ve Tomografi yapılarak kanseri düşündüren bulgular varlığında da bir daha endometrial biopsi yapılarak teşhis koymak mümkün olur.
Rahim ağzı kanseri gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerde en sık görülen jinekolojik kanserdir. İnsan Papilloma Virüsü (HPV) enfeksiyonu, rahim ağzı kanseri için en değerli sebep olarak kabul edilmektedir. Çok eşli olmak, cinsel bağlantıya 20 yaşından evvel başlamak, sigara kullanmak, bağışıklık sisteminin zayıf olması en değerli risk faktörleridir.
Serviks kanserleri, erken teşhis konulabilen ve önlenebilir bir kanser cinsidir. Tertipli smear ve HPV testleri ile tarama yapılarak, kanser öncesi patolojilerin tanısı erkenden konulabilir ve tedavi edilerek kansere gidişi önlenebilir. Ayrıyeten HPV aşısı ile hem rahim ağzı kanserine yol açan kanser öncüsü lezyonların tıpkı vakitte genital siğillerin büyük oranda ortaya çıkmasına mahzur olunur.
Yumurtalık kanseri, jinekolojik kanserlere bağlı vefat niçinleri içinde, birinci sırada yer alır. Fakat günümüzde cerrahi ve kemoterapide değerli ilerlemeler kaydedilmiştir. Karın şişliği, kasık ağrısı, karında sıvı toplanması, dışkılama alışkanlıklarında değişiklikler, iştah ve kilo kaybı, hazımsızlık, gaz sancısı üzere sindirim sistemi şikâyetleri mevcut olanlarda kesinlikle jinekolojik muayene yapılmalı ve yumurtalıklarla ilgili bir patoloji olup olmadığı ortaya çıkarılmalıdır.
ÇOK KANAMAYA DİKKAT EDİN
Endometrium kanserlerinde, bilhassa menapoz daha sonrası kanama ve menapozdan evvel sistemsiz ve çok kanaması olanların kesinlikle bir bayan hastalıkları ve doğum uzmanına gitmesi gereklidir. Gerekli muayene ve endometrial biopsi kararında erken devirde teşhis koyma bahtı vardır.
Yumurtalık kanserlerinde erken teşhis konulacak bir tarama metodu yoktur. Bilhassa ailesinde göğüs, kalın bağırsak, endometrium ve yumurtalık kanseri olanların nizamlı jinekolojik muayeneye gitmeleri, vajinal ultrasonografik muayeneler yapılarak takip edilmeleri, genetik riski olanlarda risk azaltıcı tüp ve yumurtalıkların 40’lı yaşlarda alınması riski kıymetli ölçüde azaltacaktır.
Bilhassa yumurtalık ve endometrium kanseri için genetik yatkınlık son derece kıymetlidir. Tüm epitelial over kanserleri ortasında yüzde 5-10’nun otosomal dominant kalıtılan genlerde mutasyon kararı oluştuğu varsayım edilmekte. BRCA1, 2 mutasyonu, Herediter Nonpolipozis Kolorektal kanser sendromu en kıymetli risk faktörü olarak kabul edilir.